Lang leve de mollen!

Illustré par :

Normaal zou deze pagina gevuld moeten zijn met getuigenissen van stagiaires of nieuwkomers bij de reguliere media. Het systeem wilde anders: angst, de angst voor onzekerheid, de angst voor conformistische afwijzing… Ja, beste lezers, we zijn in een vrij land!(1)

« Het doel van de media is het publiek aan te trekken, niet voor zichzelf maar naar koopkracht » 

N. Chomsky & H. Edwards, p.50

Het was ergens in België op een zaterdag in oktober. Ik had een stand voor Kairos, met mijn familie. Terwijl ik naar de andere stands ga, ontmoet ik een meisje dat mij in de loop van het gesprek vertelt dat zij veel vriendinnen heeft die lesgeven op « grote » redacties en dat hun verbazing over wat daar gebeurt, wat van hen gevraagd wordt te doen, evenredig is met hun afkeer. Het is net op tijd: ik doe een artikel over dit onderwerp in het volgende nummer! We wisselden e‑mailadressen uit en zodra ik thuis was, schreef ik hem. 

Drie dagen later, geen antwoord. Ongeduldig, ik verhoog. 


Goedenavond. .….….….….….….,

Ik mag dan onderdrukkend zijn, maar heb je ooit mijn voorstel met enkele van je vrienden kunnen bespreken? 

Zij zijn misschien geïnteresseerd, en u misschien ook: https://www. arretsurimages.net/articles/2016–05-20/EgyptAir-Le-Soirvire-een-journalist-en-vuur-Facebook-id8784

Ik kijk ernaar uit je te lezen, Alexandre 


Hallo Alexandre,

Ja, ik heb contact opgenomen met de twee vrienden die ik in gedachten had. Ik legde hen het project uit en stuurde hen uw e‑mail.

Ik hoop dat ze contact met je opnemen. Zij aarzelen echter een beetje, omdat zij vrezen voor hun baan, die zij met moeite hebben kunnen vinden. Ik zie ze binnenkort, ik zal het er nog eens met ze over hebben. Dank u voor het zeer interessante en tot nadenken stemmende artikel. 

Nog een prettige dag, 

.….….….….….….….….


Dank je.

Ja, ik begrijp hun angst. Ze moeten kunnen spreken zonder herkend te worden. Hoe dan ook, als zij weigeren, laat hen dan alles wat zij dagelijks meemaken in deze opstellen vastleggen, het zal hen op een dag zeker van pas komen. 

Zeg hen dat wat ze me ook vertellen, ik niets zal publiceren zonder hun toestemming. 

Tot ziens,

Alexandre


Eerste weigering. Maar hoe kunnen wij hen ook niet begrijpen? Dit besef van wat zich van binnen afspeelt, gecombineerd met de onmogelijkheid dit in het openbaar te zeggen, zal echter leiden tot oplossingen die, afgezien van afvalligheid (zie in dit dossier het artikel« Het ‘onoplosbare’ mentale conflict van journalisten »), niets opzienbarends te bieden hebben wat betreft het vooruitzicht een kritische geest te kunnen uitoefenen. Als zij ervoor kiezen te blijven, zullen de compromissen snel compromissen worden, des te gemakkelijker omdat de materiële bepalende factoren van het bestaan (waarin schuld en de noodzakelijke aflossing daarvan een prominente plaats innemen) hen daartoe zullen dwingen. 

« De mediasubsidies komen uit de zak van de belastingbetaler, zodat deze uiteindelijk betaalt om geïndoctrineerd te worden in de belangen van machtige belangengroepen, zoals degenen die profiteren van wapencontracten en andere sponsors van staatsterrorisme. 

N. Chomsky & H. Edwards, p.60

Zij kunnen de conformistische journalisten worden die wij vandaag bekritiseren, blind voor de realiteit en hun status verdedigend ten koste van alles, zo niet hun integriteit. Maar misschien ook niet? Zij zijn nog niet de journalisten die een knieval maken voor de macht, voor glitter en voor politici. En daarom is onze aandacht voor de voortplantingsmechanismen relevanter dan ooit. Wij kunnen ons dus niet tevreden stellen met het aanklagen van een zwakheid bij de ander, een lafheid die hem zou verhinderen van baan te veranderen, te schreeuwen, onderwerping te weigeren. Want als wij proberen de mechanismen van vervreemding en overheersing van subjecten, met name die van de media, aan het licht te brengen, mogen wij niet in de gemakkelijke val trappen om degenen die het slachtoffer zijn volledig verantwoordelijk te stellen. Zelfs als wij willen en moeten blijven geloven dat er altijd een marge van verantwoordelijkheid en dus een mogelijkheid tot individuele verandering bestaat, blijft het een feit dat het subject grotendeels bepaald wordt door zijn positie in de sociale structuur en dat hem volledig verantwoordelijk stellen voor de effecten van deze mechanismen, waarvan wij de doeltreffendheid en verraderlijkheid kennen, tegelijkertijd zou betekenen dat men ontkent dat een doeltreffend mechanisme doeltreffende effecten kan hebben. Het is alsof het onderwerp geacht werd buiten invloed te zijn. Zoals Bourdieu het formuleerde, « als je sociologie studeert, leer je dat mannen en vrouwen hun verantwoordelijkheden hebben, maar dat hun mogelijkheden en onmogelijkheden grotendeels bepaald worden door de structuur waarin zij geplaatst zijn en door de plaats die zij in die structuur innemen « .(2)

« Door alleen « beslissers » te ontmoeten, door zich te ontwikkelen tot een maatschappij van rechtbanken en geld, door zich om te vormen tot een propagandamachine van het marktdenken, is de journalistiek opgesloten geraakt in een klasse en een kaste ». 

S. Halimi, p.145

Er zijn dingen die « onmogelijk » zijn voor ons, voor hen, op dit moment. Deze « onmogelijkheden » kunnen worden omgezet in mogelijkheden, en een van de sleutels is, met zekerheid, dat wij allen deze mechanismen aan de kaak stellen. Dus moet je risico’s nemen, alleen als je de moed hebt. Als we samen de informatie controleren en iedereen bemiddelen die alleen handelt… 

Dus lang leve de mollen! Hoe meer we zijn, hoe sterker we zullen zijn. Kom en vertel ons wat er daarbinnen gebeurt. Kairos biedt je een hol van expressie! 

Belangrijkste werken die in dit dossier worden geciteerd: 

Alain Accardo, Journalistes précaires, journalistes au quotidien, Éditions Agone, 2007 

Pierre Bourdieu, Sur la télévision, Éditions Raisons d’Agir, 1996 

Noam Chomsky & Edward Herman, The Manufacture of Consent, Media Propaganda in Democracy, Éditions Agone, 2008. 

Serge Halimi, Les nouveaux chiens de garde, Éditions Raisons d’Agir, 2005 

Bestand geproduceerd door Alexandre Penasse 

Notes et références
  1. Nous réitérons notre pratique de noircissement des mots, comme nous l’avions initiée dans le K19 pour l’interview de l’accompagnateur de train (http://www.kairospresse.be/article/le-rail-les-machines-et-la-voie-royale-vers-la-privatisation), afin de préserver l’anonymat de la personne et éviter les représailles professionnelles.
  2. Pierre Bourdieu, Sur la télévision, Éditions Raisons d’Agir, Paris, 1996, p.62.

Espace membre

Leden