Julian Assange
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
Zoals we in de rubriek « Reclamedraden » van het vorige nummer van Kairos (nr. 40) hebben gezien, gaan steeds meer financiële middelen van de reclame-industrie naar het internet. De overredingstechnieken op dit interactieve medium zijn uiteraard heel anders dan bij andere vormen van reclame. James Williams en Tristan Harris, die in de reclame hebben gewerkt, onder meer bij Google, zijn goed geïnformeerd en laten zien hoe we worden gemanipuleerd. Ze hebben een site gemaakt genaamd Time well spent ( « stop met tijd verspillen « (1)) die probeert menselijkheid en informatietechnologie met elkaar te verzoenen… Zou dat geen mission impossible zijn wanneer we in hun manifest dat viraal is gegaan(2) ontdekken dat de internetgiganten, « de geesten van de mensen kapen zoals goochelaars dat doen « .
Net als goochelaars gaan online-adverteerders op zoek naar blinde vlekken, kwetsbaarheden en de grenzen van de waarneming van mensen, om hen te beïnvloeden zonder dat ze het zelfs beseffen. Zij spelen in op de psychologische zwaktes (bewust en onbewust) van websurfers om hun aandacht te trekken en af te leiden.
DE LEUGEN VAN ‘VRIJHEID
De gebruikers van het netwerk gaan er met een bepaalde bedoeling heen, om het een en ander te weten te komen, en het is de kunst hen dit doel snel uit het oog te doen verliezen en hen daarheen te lokken waar de verborgen manipulator hen naartoe wil lokken. James Williams zegt: « Op individueel niveau manifesteert het zich als afleiding, verslaving voor sommigen, verwarring, een gevoel van verstrooiing… En op maatschappelijk niveau manifesteert het zich ook als impulsiviteit, die de vorm aanneemt van soms geweld. »
Hoewel de door het neoliberalisme gedomineerde westerse cultuur beweert gebaseerd te zijn op idealen van individuele keuze en vrijheid, is dit dus niet het geval. De website van Tristan Haris maakt het duidelijk: « Miljoenen van ons verdedigen vurig ons recht om ‘vrije’ keuzes te maken, terwijl we negeren hoe die keuzes stroomopwaarts worden gemanipuleerd door menu’s die we in de eerste plaats niet hebben gekozen . Een van de 10 manieren om geesten te manipuleren is inderdaad niet alle mogelijke keuzen aan te bieden en het menu te beperken tot datgene waartoe « zij » hebben besloten jou te leiden. Analisten van de kunst van het manipuleren hebben een amusante uitdrukking om dit vangen en afleiden van de aandacht te beschrijven: « Hier is de trieste waarheid: verscheidene miljarden mensen hebben een gokautomaat in hun zak « .
Veel van degenen die ethiek proberen in te voeren in de digitale wereld(3) richten zich op dwangmatig en verslavend gedrag ten aanzien van het digitale en het gebruik van smartphones in het bijzonder. Maar is dat geen onmogelijke opdracht als je bedenkt dat de gemiddelde Fransman 26,6 keer per dag zijn smartphone raadpleegt en dat dit aantal oploopt tot meer dan 50 keer in de leeftijdsgroep 18–24 jaar? Het is een goede zaak dat wij, de verzetsstrijders, dit gemiddelde omlaag brengen.
James Williams is niet erg optimistisch: » Bepalen we nog steeds waar we aandacht aan willen schenken? Of beslissen deze technologieën voor ons? Voor mij is dit een politieke kwestie van primair belang. (…) Wij zijn aangeland in een industrie van grootschalige overreding, die dagelijks het gedrag van miljarden mensen bepaalt, en slechts enkelen hebben de hand aan de hendels. Daarom zie ik dit als een grote morele kwestie, misschien wel de grootste van onze tijd. »
Men kan deze bezorgdheid alleen maar delen wanneer men zich realiseert dat overredingstechnologieën worden onderwezen op plaatsen zoals het Stanford Persuasive Lab waar, zoals hun websitelink(4) duidelijk vermeldt, captologie, het snijpunt van gedachtenbeheersing en digitale technologie, wordt onderwezen. Welkom in de wereld van de gewillige harpoenier.
MANIPULATIE DOOR SCHULDGEVOEL
Het bewustzijn van de schade die door productivisme wordt veroorzaakt, is de laatste tijd toegenomen. De mainstream media zijn zeer te spreken over beelden van plastic afval dat op rivieren en oceanen drijft en foto’s van de magen van zeedieren die zijn gestorven aan een overdosis plastic. De producenten van deze kunststoffen zijn logischerwijs het doelwit en een van de grootste vervuilers, Coca-Cola, heeft een nogal obscene « greenwashing » -campagne gelanceerd.
De slogan: « Koop geen Coca-Cola als je ons niet helpt recyclen « . Omkering van de schuldvraag: de multinational die elke seconde 4000 flessen produceert, probeert de consument verantwoordelijk te stellen voor de catastrofe van het 6e continent van plastic en voert de provocatie zo ver door dat hij doet alsof hij klanten weigert die, o schande, de lege fles zouden weggooien.
Schaamteloze onwaarheden (Coke’s PET-flessen zouden tot 26% gerecycled plastic bevatten, terwijl hun CEO in een interview met Elise Lucet van Cash Investigation toegeeft dat ze slechts op 7% zitten), onhoudbare beloften (« Ons doel voor 2025 is om één verpakking te recyclen voor elke verkochte drank. (…) « Tegen 2025 willen we dat onze flessen gemaakt zijn van minstens 50% gerecycleerd plastic »)… Maar als het bedrijf zo slecht is in recycling, is het natuurlijk onze schuld als consument: » We krijgen te weinig lege flessen terug. Deze verpakkingen belanden in de verkeerde vuilnisbak of erger nog, op straat of in zee. Het is tijd om op te staan: help ons recycleren! »
Coca-Cola aarzelt niet te liegen om zijn wegwerpflessen te kunnen blijven verkopen. Erger nog, telkens wanneer de overheid probeert het gebruik van wegwerpverpakkingen terug te dringen (ecotaksen gevraagd door Ecolo in de jaren ’90, statiegeld op verpakkingen van vloeibare levensmiddelen in voorbereiding in Frankrijk, in het Brusselse Gewest…), vinden we de lobby van de vervuilers met Coca-Cola aan het hoofd van het verzet.
Consumentenorganisaties zijn woedend: « Coca houdt ons voor de gek… ! » « De hypocriete greenwashing van het merk … » Maar niets houdt de doublespeak van de multinational tegen, ze pretendeert de circulaire economie te promoten, geeft vriendelijk advies aan de drinkers van de bruinachtige vloeistof (« Gooi je fles niet weg , » Wist u dat het beter is om het hele flesje en/of blikje Coca-Cola leeg te drinken voordat u het weggooit? »)
De multinational, die nooit terugschrikt voor provocerende oproepen, ging zelfs zo ver dat hij Michelangelo en zijn schilderij De Schepping van Adam recupereerde (sic).
Alain Adriaens
