Julian Assange
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
Illustré par :
De reclamelogica is zo alomtegenwoordig geworden dat in de ogen van sommigen de media niet langer worden beschouwd als een middel om informatie te verspreiden, maar als een medium voor reclame. Hun financiering moet derhalve hoofdzakelijk uit reclame-inkomsten komen. De overheid is doordrongen van deze drift en in België hebben de recente debatten over de steun aan radio- en televisiezenders de gevolgen van deze perverse logica aan het licht gebracht.
Het begon allemaal met de wens van de Federatie Wallonië-Brussel om de reclame op bepaalde zendtijden van de RTBF te beperken. Als klein cadeautje aan de Groenen tijdens de onderhandelingen voor de vorming van de meerderheid in juni 2019, heeft het meer dan een jaar geduurd voordat een klein deel van de toezegging om de reclame op RTBF te matigen, werkelijkheid is geworden. Daarom moet de reclame tijdens de ochtendspits van La Première (radio) in september 2020 worden gehalveerd en vervolgens vanaf juli 2021 volledig worden afgeschaft. De minister van Media, de ecologe Bénédicte Linard, gaf de volgende motivering voor dit besluit: « … om te voorkomen dat inhoud die de luisteraar over belangrijke maatschappelijke kwesties inlicht, wordt vertroebeld door advertenties die een tegenovergestelde boodschap zouden uitdragen « .
Men kan het daar alleen maar mee eens zijn, maar het gereduceerde brein van de liberale bezuinigingsmanagers deelt die mening niet. La Première is niet het belangrijkste radiostation in termen van reclame-inkomsten (dat is Vivacité), maar het ochtendslot genereert toch 2,8 miljoen euro aan inkomsten over een jaar. Het is goed voor meer dan 60% van het publiek en van de reclame-inkomsten. Over de vier maanden tot eind 2020 zou de RTBF derhalve een tekort hebben van 400.000€. Het moet gezegd worden dat degenen die hun winst baseren op omroepreclame in paniek beginnen te raken: steeds meer adverteerders wenden zich tot internetreclame en het goede geld waarop zij hoopten, gaat naar de GAFA’s. Voor de baas van de Régie Média Belge (RMB) is 400.000 euro verlies dus al te veel: » Nu wij dit jaar een miljoen euro verliezen door Covid-19, nu wij een crisis doormaken waarin iedereen geld verliest en nu de begroting van de Federatie Wallonië-Brussel zwaar wordt getroffen door alles wat er gebeurt, vind ik het onbegrijpelijk om uit puur dogmatisme te besluiten om deze inkomsten aan de RTBF te onttrekken. « . Dogmatisme? Men vraagt zich af aan welke kant het dogmatisme ligt? Als je weet dat de belastingbetaler via de subsidie het radiostation van de Waals-Brusselse gemeenschap steunt met 297 miljoen euro per jaar, dan schrik je je rot als je ziet dat de reclame-inkomsten met 0,14% dalen…
Als je met de MR in de meerderheid komt, moet je je niet te veel illusies maken. De Groenen hebben dit op de harde manier geleerd: andere beperkingen op reclame, zoals een verbod op bezuinigingen in films, reclame voor geneesmiddelen, sterke alcohol, gokken en wedden, enz. blijven op de tekentafel liggen, waarschijnlijk voor een zeer lange tijd.
Erger nog, dit kleine geschenk van beperking van de voortdurende hersenspoeling is betaald met een zware tegenprestatie: de « arme » particuliere televisie RTL (Radio Télévision Libérale Luxembourg), die alleen functioneert dankzij reclame en daarom enigszins getroffen is door de crisis na Covid-19, heeft een klein geschenk gekregen van… 20 miljoen door de Federatie Wallonië-Brussel. Zo zullen de Walen en de Brusselaars een particuliere onderneming steunen die in Luxemburg is gevestigd (waar zij — zeer weinig — belasting betaalt) en waarvan de aandeelhouders Duitsers zijn. In ruil daarvoor verbond RTL zich ertoe haar hoofdkantoor naar België te verplaatsen. We zullen zien… ?
Hetzelfde gebrek aan evenwicht wordt waargenomen in de gedrukte media. De dagbladpers, die een groot deel van haar inkomsten uit reclame haalt, wordt door de overheid geholpen: 6,2 miljoen euro geïndexeerd sinds 2005, dus ongeveer 8,2 miljoen euro, wordt verdeeld onder de weinige persgroepen die hun inkomsten uit reclame halen en daarvan afhankelijk zijn, terwijl het half dozijn publicaties zonder reclame 262.000 euro vorstelijk deelt. Geen wonder dat Kairos je vraagt je in te schrijven om te overleven…
Alain Adriaens
De gezondheidscrisis als gevolg van de coronavirusepidemie heeft geleid tot het aan de kaak stellen van reclame. In mei heeft het collectief Act For Climate Justice 800 affiches vervangen op aanplakborden en bushaltes in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Luik, Gent en Louvain-La-Neuve. De posteractie werd voortgezet en activisten hielden een spandoek omhoog voor het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) en het VOKA (Vlaams Netwerk Van Ondernemingen) met de boodschap « Leven voor winst « . Zij hekelden duidelijk de schandelijke houding van de reclame op zo’n moeilijk moment voor velen: » De laatste dagen is dure reclame teruggekeerd in de publieke arena, waardoor de consumptie wordt gestimuleerd op een moment dat honderdduizenden mensen voedselhulp nodig hebben. Deze keuzes en de prioriteiten die bij het beheer van deze crisis zijn gesteld, belichamen het inegalitaire systeem waarin wij al te lang vastzitten: een systeem waarin de economische groei tot elke prijs moet worden aangezwengeld voor een « terugkeer naar de normaliteit », zonder rekening te houden met de sociale en milieuproblemen. Maar het zou abnormaal zijn om terug te gaan naar de « normaliteit » van voor de gezondheidscrisis! « (1).
Klimaatveranderingsactivisten hebben begrepen dat in de reclamewereld alles om geld draait. Als het hoofddoel van reclame is de consument nutteloze producten en diensten te doen kopen, is er geen verborgen agenda om de adverteerders winst te doen maken.
