Op 14 september 2016 heeft de Europese Commissie haar strategisch plan voor de invoering van de vijfde generatie (5G) van mobiele telecommunicatie-infrastructuur en ‑netwerken gelanceerd. De uitgesproken ambitie was om, dankzij een partnerschap tussen de Commissie, de lidstaten en de industrie, 5G uiterlijk in 2020 operationeel te maken in Europa.
Het tijdschema lijkt intussen iets flexibeler te zijn geworden, aangezien volgens de Commissie elk land tegen 2020 ten minste één stad door 5G moet hebben gedekt. In België wil het Brussels Gewest de beste van de klas zijn. De Brusselse regering heeft een memorandum van overeenstemming ondertekend met de drie mobiele exploitanten om binnen de vereiste termijn een 5G-netwerk op te zetten. Een klein probleempje: diezelfde exploitanten eisen dat de blootstellingslimieten aan elektromagnetische golven worden verhoogd om het nieuwe netwerk te kunnen laten functioneren. Maar wat is het doel van dit nieuwe telecommunicatienetwerk, wanneer het huidige netwerk (4G) nog niet volledig aanwezig is? De verklaring is simpel. De toekomstvisie die door de Europese technocratie en industrielobby’s wijd en zijd wordt gedeeld en door een verblinde politieke klasse wordt onderschreven, eist dat alles in het werk wordt gesteld om de technologische explosie te bevorderen die economische groei garandeert.
Het gaat om het wijdverbreide gebruik van het internet van de dingen, de commercialisering van de autonome auto en het permanente gebruik van kunstmatige intelligentie. Dit alles impliceert een kwantitatieve en kwalitatieve sprong voorwaarts (gezien de nieuwe soorten gebruik) in de mobiele telecommunicatie, vandaar 5G. 5G zal naar verwachting snelheden van 10 Gbits per seconde en sterk verkorte verbindingstijden opleveren. Dit laatste is essentieel voor veel aangesloten objecten, met name voor autonome auto’s. Wat helemaal niet wordt vermeld, is dat dit een sterk verhoogde blootstelling aan radiofrequente straling impliceert, aangezien de straling van 5G wordt toegevoegd aan die van 2G, 3G, 4G, Wi-Fi, enz.
Het is ook bekend dat 5G gebruik maakt van millimetergolven (frequenties boven 6GHz). Deze golven hebben grote moeite om door vaste obstakels heen te gaan. Het is duidelijk dat voor een doeltreffende transmissie talrijke antennes moeten worden geïnstalleerd, onder meer in winkelcentra, ziekenhuizen en kantoren, vooral in stedelijke gebieden. We hebben het over één antenne voor elke 10 tot 12 huizen, wat wijdverspreide straling voor alle bewoners betekent. Het is belangrijk op te merken dat millimetergolven vroeger voorbehouden waren aan militair gebruik. De redenen hiervoor zijn ongetwijfeld de moeilijke transmissie in aanwezigheid van vaste obstakels en bij regenachtig weer. Maar ook het feit dat de effecten op de gezondheid weinig zijn onderzocht. Zoals opgemerkt door de International Society of Doctors for Environment(1), zijn er voldoende aanwijzingen dat er een grote waarschijnlijkheid is van effecten op de menselijke gezondheid, met name voor de meest kwetsbaren, d.w.z. kinderen en zwangere vrouwen. Bij frequenties boven 30 GHz zal de blootstelling waarschijnlijk genen veranderen, de celproliferatie stimuleren en in staat zijn de synthese te wijzigen van eiwitten die betrokken zijn bij ontstekings- en immunologische processen. Logischerwijs is deze vereniging van artsen van mening dat het onethisch is deze gezondheidsrisico’s te negeren en mensen aan gevaarlijke experimenten te onderwerpen. In april jongstleden heeft zij een oproep gedaan om de voor milieuhygiëne verantwoordelijke overheidsinstellingen actief te betrekken bij alle besluiten op dit gebied.
« De thans beschikbare gegevens zijn toereikend om aan te nemen dat er een grote waarschijnlijkheid van effecten op de menselijke gezondheid bestaat.
Dit standpunt versterkt alleen maar het verzoek om een moratorium dat in september 2017 door meer dan 170 wetenschappers en artsen uit 37 landen naar de Europese Commissie is gestuurd. Aangezien de gevaren van blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden reeds zijn aangetoond voor blootstellingsniveaus die ver onder de in de Europese Unie vastgestelde grenswaarden liggen, geven deze wetenschappers uiting aan hun « ernstige bezorgdheid » over de permanente en universele toename van de blootstelling aan deze elektromagnetische velden als gevolg van 5G. Daarom dringen zij aan op een moratorium op het gebruik ervan totdat serieuze en onafhankelijke gezondheids- en milieueffectstudies zijn uitgevoerd voordat het product op de markt wordt gebracht. Deze oproep werd door de Europese Commissie genegeerd. Geobsedeerd door de economische groeivooruitzichten die zij beweert te kunnen verwachten van 5G, is er geen sprake van om de vooruitgang in de weg te staan onder het mom van mogelijke ongemakken voor de gezondheid.
Hoe zit het met België? De standpunten die de verschillende politieke families innemen, laten weinig twijfel bestaan over hun perceptie van de problematiek. Op 11 oktober, in antwoord op de vraag van de redactie vanLa Libre Belgique: « Moet 5G worden opgelegd op het grondgebied van alle gemeenten ? « … de Franstalige partijen waren duidelijk. Zij hebben zich allen uitgesproken voor het beginsel van een algemene invoering, ook al stellen sommigen van hen de term « opleggen » niet op prijs en stellen zij een raadpleging van de inwoners en de gemeenten voor (Défi, PTB en Ecolo).
De bezorgdheid om de volksgezondheid wordt schuchter ter sprake gebracht door de PS en de PTB, voor wie het noodzakelijk is de gevolgen voor de gezondheid tijdens of na de inzet ervan te bestuderen (allemaal proefkonijnen). Voor Ecolo moet 5G alle andere technologieën vervangen « om geen bronnen van elektromagnetische straling op te hopen « . Deze onmogelijke voorwaarde is bedoeld om een probleem van cognitieve dissonantie op te lossen: het gaat erom geen nee te zeggen tegen de « vooruitgang », d.w.z. ja te zeggen, terwijl de onvermijdelijke schade ervan wordt afgewezen.
Dus… is het te laat om de status van proefkonijn te weigeren die ons opnieuw wordt opgelegd?
Om een beroemde oud-minister te parafraseren, zou ik zeggen: « het is niet te laat, maar het is tijd « . 5G wordt voorgesteld als een onmisbaar nieuw instrument, zo beweren ze allemaal. Ik stel voor dat we de beleidsmakers twee vragen stellen. Denkt u dat de autonome auto de problemen van verkeersopstoppingen, luchtvervuiling en CO2-uitstoot zal oplossen en het risico van ongevallen door het verkeer zal verminderen?
Denkt u dat geconnecteerde objecten voldoen aan de werkelijke behoeften en wensen van onze burgers? Persoonlijk heb ik nog niemand ontmoet die deze twee vragen positief heeft beantwoord.
Paul Lannoye, voorzitter van de Grappe
- International Society of Doctors for Environment : « 5G networks in European Countries : appeal for a standstill in the respect of the precautionary principle », April 2018.