KAIROS IS GEEN « KRANT « *.

Voor degenen onder u die hebben gewacht op hun zo geliefde rubriek Alternatieve/levensbeschouwelijke verhalen, zal het ontbreken daarvan op deze bladzijden 20/21 een pijnlijke herinnering zijn aan de wisselvalligheden van de vrije pers. Madame Pipi, die we zouden ontmoeten, is waarschijnlijk bang… bang om betrapt te worden door haar baas bij de internationale fastfoodketen waarvoor ze indirect werkt. Ze is begrijpelijk bang. We gaan haar weer opzoeken en proberen haar ervan te overtuigen dat ze niet in de problemen zal komen. In de tussentijd, hier is een portret van de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers (AJPP), en hun merkwaardige stilzwijgende definitie van journalistiek… 

Het is niet zo dat we als « journalisten » beschouwd wilden worden, verre van dat, maar we dachten dat als deze erkenning ons in staat zou stellen een zekere compensatie te krijgen voor het vrijwilligerswerk dat we doen (perskaart die ons in staat stelt de gratis trein te nemen, persconferenties binnen te gaan — en de « journalisten » te ondervragen… — en andere gebeurtenissen), hadden we het recht om het te vragen. Ik heb dus een beetje onderzoek gedaan op de website van de Association des Journalistes de la Presse Périodique, met het mooie acroniem AJPP (niet te verwarren met het Franse acroniem « allocation journalière de présence parentale », hoewel de lezer daar misschien enkele associaties zal vinden…). 

In het begin geloofde ik er wel in, zoals ze op hun website zeiden: « Eenieder die als journalist werkzaam is, zelfs in deeltijd, kan lid worden van de vereniging en een lidmaatschapskaart verkrijgen », en ook in aanmerking komen voor de perskaart, op voorwaarde dat hij of zij « .actief in de algemene informatiepers ». We zijn « actief », en niet echt parttime voor Kairos, we zijn, hoe zal ik het zeggen… fulltime, zonder echter — vrijwillig — meer te werken om meer te verdienen, want het principe van vrijwilligerswerk is dat we niets verdienen! En zo, met een verhoogde werkdruk, blijft het inkomen hetzelfde, d.w.z. .… onbestaande. Dus proberen we minder te werken — als werknemer — zodat we meer kunnen werken — als vrijwilliger. Nou, ik weet niet of u het volgt: in principe zijn de dagen niet verlengbaar, dus het is een beetje als twee communicerende vaten, wat je neemt voor de ene activiteit leegt de andere evenredig. 

Geen geluk, we realiseerden ons al snel — en ze herinnerden ons er zeker aan — dat je betaald moest worden om deel uit te maken van de band. Dus voor de AJPP is « werken » — in dit geval alternatieve tijdschriften maken — als betaald worden door de Onem, de rest is een streep door de rekening: als je werkt, is het goed, ook al is het bij een wapenhandelaar in Herstal of bij Monsanto; als je aardappelen verbouwt, steun een plaatselijke bioscoop of.… proberen echte journalistiek te bedrijven, maar er geen geld voor krijgen, het is alsof je… niets doet ! Pech gehad! 

Maar we hebben het toch geprobeerd (vooral voor het grappige onderzoek). Zo is het begonnen, dus⁽¹⁾:

« Hallo,

Sinds twee jaar publiceren wij een kritisch nieuwsmagazine dat objectieve inhoud wil bieden in een wereld waar de onpartijdigheid van de massamedia duidelijk ontbreekt. 

Kairos, een anti-produktivistisch tijdschrift voor een fatsoenlijke samenleving, is niet het resultaat van onrealistische radicalen die dilettanten om de twee maanden een paar bladzijden papier zouden laten produceren. Integendeel, het is het werk van een beroepsjournalist, een tweemaandelijks tijdschrift van 24 bladzijden met artikelen van uiteenlopende auteurs (wetenschappers, journalisten, leraren, activisten, ondernemers, filosofen, opleiders, enz.), geïllustreerd door kunstenaars die meestal professionals zijn, gecorrigeerd en opgemaakt door grafisch ontwerpers wier taak het is dit te doen. 

Na bijna 15 nummers kunnen we er trots op zijn dat we een resultaat hebben bereikt dat, zowel qua vorm als qua inhoud, van Kairos een echte krant maakt en een titel die zijn plaats in het Belgische medialandschap heeft ingenomen en zal blijven innemen (we zijn bijvoorbeeld de best verkochte krant in de bekende boekhandel Tropismes in Brussel, en de titel wordt ook door Tondeur in heel België verdeeld). 

Het feit dat wij allen vrijwilligers zijn, mag niet worden gezien als een tekortkoming die zou verhinderen dat Kairos als een « echte » krant wordt erkend. Integendeel, tegenover het eenzijdige denken dat uit de meeste perstitels spreekt, kan Kairos er prat op gaan een onmisbare kritische kijk te bieden, waaraan het maar al te vaak ontbreekt. 

Als wij niet kunnen leven van onze activiteit, dan is daar een reden voor: het maken van een alternatieve, kritische pers, zonder reclame, behaagt niet altijd de politieke autoriteiten, en trekt geen geld aan. 

Staat het feit alleen dat wij niet betaald worden ons toe onze titel te denigreren, er minder waarde aan te hechten? Moet de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers niet rekening houden met de toestand van de pers in België en in Europa en met het belang dat titels als Kairos kunnen en zullen hebben? 

Als wij in aanmerking komen voor de steun van de Franse Gemeenschap aan de periodieke pers, waarom worden wij dan niet als zodanig erkend door de AJPP, en waarom kunnen degenen die de steunpilaren van de krant zijn, geen perskaart krijgen? 

Ik hoop dat u aandacht zult besteden aan deze brief, 

Hoogachtend.

Dit was in september 2014… zonder antwoord van hen, volgden we in oktober: 

« Hallo. Heeft u onze brief over de perskaart ontvangen? 

De volgende dag antwoordde de president: 

« Meneer.
Betreft: uw lidmaatschap van de A.J.P.P.

De Raad van Bestuur van de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers heeft uw kandidatuur op zijn laatste vergadering onderzocht. Helaas kon hij niet aan uw verzoek voldoen. [ah merde!]. Volgens de huidige stand van het dossier voldoet u niet aan de toelatingscriteria (cf. DE TEN VERBINTENISSEN VAN HET LIDMAATSCHAP VAN DE AJPP [SIC], punt 5.3. « Zij moet bewijzen overleggen van de beloning voor publicaties van de laatste 12 maanden » en Art. 3 van het Koninklijk Besluit van 12 april 1965 tot vaststelling van de identiteitsbewijzen ten behoeve van de leden van de periodieke pers — « …mogen slechts worden uitgereikt aan journalisten die als hoofdberoep en tegen vergoeding.… ». 

Met vriendelijke groet Claude MUYLS,
Voorzitter AJPP.
De AJPP Raad van Bestuur 

Intussen zijn de maanden voorbij, hebben we een paar dingen te doen gehad, Sinterklaas, de kerstkalkoen en een paar kranten te drukken… Maar wij zijn het niet vergeten en hebben de zaak opnieuw gelanceerd, ditmaal niet meer met het oorspronkelijke, « diep geïnteresseerde » doel, maar met het doel de vereniging te ontleden en te zien wie er aan de touwtjes trekt van deze schijnbaar ontspannen, de persvrijheid verdedigende doos. 

Daarom hebben wij de AJPP opnieuw gemaild via haar voorzitter, die vergeten leek te zijn wie wij waren en drie uur later antwoordde:  » Ik ben blij u te ontmoeten. Bedankt om eerst de problemen te identificeren en me een telefoonnummer te geven. Vriendelijke groeten « .

Ja! Ik zei tegen mij, en ik antwoord: « Dank u voor uw reactie en uw enthousiasme. Het doel zou zijn het onderwerp van de mainstream-pers en de plaats van andere persen in het medialandschap te ontwikkelen; maar ook meer eenvoudig om te zien wat journalistiek in wezen is voor de AJPP..

Hier had de snelheid van antwoorden, hoe zal ik het zeggen… een paar rimpels gekregen: 18 dagen later werd opnieuw contact opgenomen met de voorzitter, en tot op heden is er geen antwoord gekomen (wij schreven deze regels op 3 juni… en wij sloten af op 22 juni, en nog steeds niets!) 

In de tussentijd hebben wij gekeken wie besliste wie wel en wie geen journalistiek bedrijven in een periodieke pers, en wie hun kliek bevolkten. Laten we beginnen met de voorzitter van de AJPP, degene die de weigeringsbrief heeft ondertekend. Op de website staat in een presentatie van Claude Muyls: « Met een diploma sociologie, psychologie en journalistiek van de Université Libre de Bruxelles, is de enige passie van Claude Muyls anderen. Hen interviewen was de beste manier om hen te benaderen en hen een stem te geven. Al meer dan 30 jaar ontmoet zij de persoonlijkheden en anonieme mensen die de diversiteit van onze samenleving vormen ». Zijn Nederlandstalige tegenhanger is Louis Weenen, die in de jaren tachtig begon als hoofdredacteur van ‘Flash Motor/motorsport’, en later van ‘Belgian Business’. Het is allemaal goed voor hem! 

Dus dachten we dat Kairos misschien niet ‘anoniem’ genoeg was om te profiteren van Claude’s interesse en passie, of dat degenen die in de pagina’s van een Belgische anti-productivistische krant schrijven misschien geen dingen verkondigen die de president bang zouden maken… Dit is ongetwijfeld toeval als men bedenkt dat « zij voor talrijke media heeft gewerkt, zoals Elle Belgique, Marie Claire Belgique, Vogue Belgique, L’Officiel France, Paris Match Belgique en La Libre Essentielle… Momenteel werkt zij mee aan Carnets de Paris Match en Talkies in het Nederlands, en is zij hoofdredactrice van Guy Issue en Mode Flash. Ze is ook een Franse versie van Talkies aan het voorbereiden?« Nou, neeIkdacht bij mezelf « we moeten openstaan voor alle trends »… maar wie ziet Kairos zitten naast die grote perstitels die de kritische geest scherpen en zich in de zomerwacht afvragen: « de trui komt eraan, wat moet ik nu doen om aan de top te staan » (Elle Belgium, mei 2015) of op het gebied van seks, zijn we echt meer bevrijd » (Marie Claire Belgique, juni 2015).tegen de gevangenis van Haren en alle moderne gevangenissen  » (Kairos april-mei 2015). Let op, op het volgende Steenrock Festival zien we misschien naast Kairos en alle verenigingen die ongedocumenteerden steunen en strijden tegen gesloten centra: Mode Flash! (we zullen de voorzitter vragen of het tijdschrift het evenement kan sponsoren…). 

Nou, zeiden we tegen onszelf, misschien is het een vergissing, ze hebben een fout gemaakt bij de AJPP en de voorzitter is onbetwistbaar sinds 1997, met het hele bestuur proberen om haar eruit te schoppen… geen geluk, aan het einde van de presentatie van Claude Muyls over de site, kunnen we zien dat ze zo dicht zijn als varkens, want « om haar te helpen, wordt ze omringd door een raad van bestuur die even efficiënt is als beschikbaar. En daar gaan we! Onder de AJPP Raad van Bestuur vinden we : 

- de hoofdredacteur van het tijdschrift Transpo (« De Belgische ambtenaar voor vervoer en logistiek, verschijnt elf keer per jaar, op de 5de van elke maand »);

- een freelancer« gepassioneerd door fotografie » die« talrijke sportevenementen heeft vereeuwigd, zoals de wereldbeker voetbal, de Europacup, de Olympische Spelen en modeshows in Milaan en Parijs »;

- een journalist die gespecialiseerd is in« nieuwe informatietechnologieën op de bladzijden van verschillende gespecialiseerde tijdschriften »;

- doctor in de rechten aan de UCL, voormalig« redacteur bij L’Ergot, het officiële orgaan van de Franstalige studenten tijdens de gebeurtenissen van mei 1968 in Frankrijk ». Van daaruit begon hij aan zijn carrièreplan, waaruit« ongetwijfeld een beetje ‘anarchistische’ kant  » (sic) voortkomt die hij nooit heeft kunnen afschudden. Gespecialiseerd in consumentenbescherming en de automobielindustrie, heeft hij gewerkt aan Sportmotorin de Moniteur de l’Automobile en in de televisiemagazines « Au nom de la loi » en « Autant Savoir » op de RTBF. (…) Na een korte passage door de algemene informatie (…) hij heeft zich definitief gevestigd in de gedrukte media (sic): redacteur en directeur van Transpo [encore!]Tot januari 2011 was hij vaste medewerker van de automobielpagina’s van de DH-Les Sports sinds 1992. Hij was in 2009 stichtend lid van de Association for the Self-Regulation of Journalistic Ethics (AADJ) en is sinds 2010 effectief lid van de Council for Journalistic Ethics (CDJ). Hij is ook erelid van de Belgische Unie van Automobielingenieurs (UBIA);

- een vervroegdgepensioneerde uit de luxe hotel sector; 

- « uvoormalig journalist van Le Pourquoi Pas? Le Vif (bij de lancering), Tele Pro, Le Soir, La Libre Belgique, Paris Match,… voormalig hoofdredacteur van Park-Mail (een gratis krant die hoofdzakelijk in Brusselse bioscopen en op parkings wordt verspreid) en PC WorldHij heeft bijgedragen aan de technologiepagina’s van vele gedrukte en uitgezonden media.

Daarna gingen we naar het « filmgala » dat AJPP elk jaar organiseert, waar een film wordt vertoond voor« journalisten die lid zijn, hun relaties en diverse genodigden ». In de keuze van recente films, geen Pas vu pas pris, Les nouveaux chiens de garde, La fabrication du consentement… nee, niet dromen, maar: Brabançonne (2014), Marine (2013), The words (2012), The ides of march (2011)… genoeg om zijn kritische reflectie over journalistiek te voeden? Of liever, iets om te vermaken en voor te bereiden op « de cocktail party daarna « …

Technologie, auto’s, mode… verscheidenheid in hetzelfde, slordige pluralisme. Vindt u het niet verbazingwekkend dat je als journalist wordt beschouwd als je voorde « Belgische transport- en logistiekambtenaar » werkt, maar niet als je probeert kritische informatie over deze wereld te verstrekken en iets anders voorstelt? En is dat niet des te meer het geval wanneer onze rechters degenen zijn die voor de conformistische pers werken, ook al kunnen zij zich altijd achter hun « orders » verschuilen? 

Als dat u niet verbaast, kunt u zich abonneren op Transpo of, in wanhoop, Elle België! Of allebei… als je van plan bent om met een truck naar het strand te gaan! 

Alexandre Penasse

* Met de steun en goedkeuring van Jean-Pierre L. Collignon, lid van AJP sinds 1992 en vrijwilliger bij Kairos.