Het Belgisch-Congolese spinnenweb

Als je je verveelt met je TV programma’s, kijk dan eens naar de politiek van de Reynders clan in Afrika!

In een artikel getiteld « Welcome to Plutocracy » had Kairos de Afrikaanse netwerken van Didier Reynders in 2018 al beschreven(1). Een jaar voor de verkiezingen in de DRC brengen wij u op de hoogte van het spinnenweb dat rond de Europese commissaris voor Justitie en zijn beschermeling Moïse Katumbi is geweven.

We zullen zien dat er vele manoeuvres aan de gang zijn om de voormalige gouverneur van Katanga toe te laten tot het hoogste ambt in Congo. In dit gevecht geldt één regel: alle klappen zijn toegestaan. Er staat inderdaad veel op het spel. De natuurlijke rijkdommen van Congo zijn nog nooit zo strategisch geweest in een tijd van oorlog in Oekraïne en spanningen tussen China en de VS.

De kern van het systeem

Het oorspronkelijke team bestond uit Reynders en Katumbi, gesteund door de miljardair Georges Forrest. Om hen heen staan hun trouwe luitenanten. Voor Reynders is het Jean-Claude Fontinoy. Deze laatste moet meer dan ooit een schaduwrol vervullen na de publicatie van een boek van de journalist Philippe Engels, getiteld « Le Clan Reynders ». In dit boek is Fontinoy duidelijk de uitvoerder van Reynders’ vuile werk.

Zijn Congolese alter ego is een zekere Salomon Idi Kalonda Della. Deze laatste helpt Katumbi bij het « beheer » van zijn bedrijf. Op politiek vlak is Olivier Kamitatu de operator die de voorkeur geniet van de Katumbi clan.

Tenslotte vinden we in de entourage van de familie Forrest een televisiewaardig personage in de persoon van Pierre Chevalier. Deze voormalige Vlaamse politicus was betrokken bij talloze rechtszaken. Dit belette hem niet om benoemd te worden tot bestuurder van Go Congo Holding Belgium en andere vennootschappen van de familie Forrest. Pierre Chevalier was aanwezig in het Pullman Hotel in Kinshasa op 7 september 2022 voor de pompeuze viering van het 100-jarig bestaan van de Forrest Group. Naast zijn functie bij de Forrest Group is de voormalige staatssecretaris van Verhofstadt ook actief in de banksector als bestuurder van Equity BCDC. Dit kan nog steeds nuttig zijn.

Een andere link tussen Forrest en Katumbi is voetbal. Zoals Roman Abramovich met F.C. Chelsea, zal Katumbi jarenlang voetbal gebruiken als zijn belangrijkste communicatiemiddel. TP Mazembe, het vlaggenschip van de stad Lusaka, wordt een continentaal zwaargewicht. Bovenal stelt het de eigenaar in staat om interessante verbindingen te leggen en gezien te worden. Wie is nu de voorzitter van de club? Malta David Forrest, de zeer Belgische Honorair Consul van de Franse Republiek in Lubumbashi.

De hoofdpersonen

Uiteraard heeft Reynders nog veel bondgenoten in zijn partij en in de Europese structuren. Hetzelfde geldt voor Katumbi in Congo. Enkele minder bekende figuren spelen echter belangrijke schaduwrollen in deze slagorde.

Hubert Leclercq is de belangrijkste journalist voor Afrika bij La Libre Belgique. Hij is ook volledig toegewijd aan het team Reynders-Katumbi, met wie hij in de stad luncht, vermoedelijk om soep geserveerd te krijgen. De zaak van het valse diploma van Félix Tshisekedi is zijn werk. Als het gaat om journalistieke ethiek en neutraliteit is het moeilijk om minder goed te zijn.

Rachel Mujinga Mwa-Maneng, geboren in Kananga, is een zeer goede vriendin van Didier Reynders. Zij fungeert als contactpersoon tussen Congo, het team van Katumbi en het team van Reynders. Haar baan als decorateur stelt haar in staat Afrikaanse kunstvoorwerpen te verkopen die worden gebruikt als betaalmiddel en om geld wit te wassen.

Bertrand Kirszbaum is de Zwitsers-Belgische financieel adviseur van Moïse Katumbi(2). Hij is gespecialiseerd in offshore bedrijven. Dat is goed nieuws, want Katumbi is er dol op. Hij betaalt geen belasting in Congo. Hij staat ook aan het hoofd van het team in belangrijke rechtszaken, om nog maar te zwijgen van zijn belangstelling voor bestuursfuncties in verschillende mijnbouwbedrijven die al dan niet rechtstreeks door de Katumbi clan worden gecontroleerd, waarbij zijn positie in het mijnbouwbedrijf Teichmann enigszins tegenstrijdig is, tenzij het was om de Katangese markt af te troeven.

Een andere spil van de Katangese nevel is Paul Kaponda. Kaponda, voormalig financieel directeur van MCK trucks, naar verluidt opgericht in 1997 door Moïse Katumbi (uit officiële documenten blijkt dat dit vlaggenschip van het financiële imperium van de « voorzitter » werd opgericht toen hij al gouverneur van Katanga was), is nu een referent van MCK (Mining Company Katanga) sarl maar ook, sinds 2021, oprichter van New MCK Trucks SA. Nebulous zeiden we.

  • Kirszbaum’s alter ego is een zekere Robert Claushuis. Volgens onze bronnen is hij de hoofdwitwasser van Didier Reynders, verantwoordelijk voor zijn rekeningen in belastingparadijzen. Hier worden de grote smeergelden betaald. Het probleem is dat ze idealiter moeten worden teruggevoerd in het Europese systeem zonder al te veel sporen achter te laten… Vandaar de interventie van het volgende karakter.

Robert Levy is een echte link tussen Reynders en Katumbi, en ook een personage rechtstreeks uit een B‑serie. Hij kreeg de leiding over de TMB (Trust Merchant Bank). Deze laatste heeft een filiaal in Brussel dat gerund wordt door een goede vriendin van Levy, Carine Douenias. Zij kan dan discreet de onbetaalde winsten van de Europese commissaris voor Justitie terug naar Brussel traceren. De bank is net verkocht aan de Kenianen voor 2 miljard dollar, niet slecht voor de voorbereiding van een verkiezingscampagne.

Het heeft inderdaad geen zin om miljardair te zijn in belastingparadijzen als je je geld niet discreet kunt repatriëren.

Levy werd benoemd tot ereconsul van België in Congo met als aanvankelijk doel deze laatste diplomatieke bescherming te bieden(3).

TMB is verbonden met een kleine luchtvaartmaatschappij genaamd Buzzy Bee, waarvan de vliegtuigen de grote steden in Oost-Congo verbinden. Zij staan ook bekend als het logistieke kanaal voor tal van handelstransacties, waaronder wapens voor salafistische milities.

Sluit de Sûreté, vooral niet graven…

Dit alles zou hebben geleid tot een toename van de onderzoeksmiddelen om de daders te vinden. Maar het tegenovergestelde gebeurde… Frank Jaumin, verantwoordelijk voor de contraspionagepijler van de Staatsveiligheid, voormalig parlementair medewerker van Reynders, nadat hij de Kazachse poort had begraven door de economische sectie van de Veiligheid te onderdrukken, bereidt nu de sluiting van de Congo-sectie voor. Hoe minder lastige getuigen, hoe beter.

Zoals Thierry Lakhanisky, wapenhandelaar. Hij heeft herhaaldelijk met het team van Fontinoy-Reynders samengewerkt, met name in Libië. 20 miljoen aan Libische fondsen bevroren door de VN om zijn wapendeals te financieren. De enige oplossing was het creëren van een humanitair doel, zoals het bouwen van een ziekenhuis. Geen probleem. Er werd een dispensarium gebouwd voor 500.000 euro en de rest ging naar de Kalash en vooral naar de commissies van Didier en de anderen.

Lakhanisky is net gearresteerd. Ongetwijfeld zal een interventie van officier van justitie Johan Delmulle dit snel oplossen. Hij was het die Reynders binnen drie dagen vrijliet na de beschuldigingen van voormalig veiligheidsagent Nicolas Ullens de Schooten.

Er gingen steeds weer geruchten over een staatsgreep in Congo. De coupplegers zouden bewapend zijn door een zekere Lakhanisky. Zou Reynders een staatsgreep in Congo steunen? Volgens sommigen was er een precedent tijdens de Kabila-periode.

Begin 2010 zou de leider van een kleine Congolese partij, Frédéric Boyenga Boffala, steun hebben gekregen van een geheime MR-cel onder leiding van de voormalige baas van de Florenne-basis, Luc Gennart, om een staatsgreep in Congo te plegen.

Zij zouden hebben geprofiteerd van de steun van een zekere Didier Reynders… Maar enkele jaren later werd hij gearresteerd wegens poging tot staatsgreep!

Ibrahim-Ahmad-Issaoui en Kassem Tajeddine zijn twee Hezbollah-financiers die actief zijn in de DRC(4). Vreemd genoeg worden ze beschreven als zeer dicht bij Moïse Katumbi.

Deze situatie is des te merkwaardiger omdat Katumbi via zijn vader Joods is. Hij gebruikte deze aansluiting om de steun te verwerven van deEuropese Joodse Vereniging, waarbij hij tot in Krakau ging om het antisemitisme van de huidige regering aan te klagen. Deze dualiteit is permanent in de clan, aangezien Forrest, die hetzelfde type afkomst heeft, werd beschuldigd van het leveren van uranium aan Iran. En zoals hierboven vermeld, wordt Levy ervan verdacht wapens te leveren aan salafistische milities via zijn luchtvaartmaatschappij Buzzy Bee.

Zo kan Moïse Katumbi ‘s ochtends naar de kerk of op bedevaart naar Lourdes, ‘s middags naar de synagoge of naar Krakau en ‘s avonds zijn vrienden opzoeken om de ramadan te breken. Erg oecumenisch, is het niet? Maar loyaliteit en trouw zijn niet zijn drijfveer. Noch het ego, trouwens, hij die onlangs de hand schudde van zijn beul, president Kabila, die hem in ballingschap had gedwongen (gouden in de zon van Ucclois, een stad die een Europese commissaris goed kent), tijdens een geënsceneerde verzoening of Grand Pardon, afhankelijk van de situatie.

Over loyaliteit gesproken, het officiële lid van de Union Sacrée aarzelt niet om de huidige regering te hekelen waar hij maar kan. Dit lidmaatschap van de Heilige Unie belet Moïse Katumbi niet om fortuinen te betalen, onder meer via het bedrijf MCK, aan lobbybedrijven in Washington (meer dan de Congolese staat zelf uitgeeft) om kenbaar te maken dat als hij president van de DRC zou worden, zijn beleid positiever zou zijn voor de VS dan dat van zijn voorganger. Maar vooral om te klagen en zich te positioneren als slachtoffers van een politieke machinatie. Met zulke bondgenoten is het beter om een oorlog te vermijden. Vooral met Rwanda, waar hij veel connecties heeft. Wij hebben overigens geen enkele verklaring van de voorzitter kunnen lezen waarin hij Rwanda met de vinger wijst in de veiligheidscrisis in Oost-Congo, zijn land (of een van zijn landen).

Wat Frankrijk betreft, merken we op dat Katumbi de steun heeft van de huidige minister van Justitie… Die niemand anders is dan zijn advocaat. Een van de meest prestigieuze klanten van Eric Dupont-Moretti en zijn bedrijf is namelijk niemand minder dan Moïse Katumbi.

Net als in Washington maakt Katumbi gebruik van lobby- en communicatieadviesbureaus in Frankrijk. ESL Network, Avisa partners of zelfs de zeer invloedrijke Ben Yahmed van Jeune Afrique behoren tot hen, waarvan sommigen dichter bij barbouzerie staan dan bij consulting.

Dit alles is soms moeilijk te traceren omdat de voormalige gouverneur van Katanga officieel niets bezit. Het zijn zijn familieleden en in het bijzonder zijn vrouw, Carine Nahayo Katumbi, die aan het hoofd staan van alle off-shore bedrijven of onroerend goed. Zijn zeer jonge zoon, Champion (ja, zo heet hij), is een ander zeer regelmatig gebruikt front. Hij is « slechts » voorzitter van Ensemble, lid van de Union Sacrée. En zijn rijkdom? Volgens hem komt het van een paar meelfabrieken en een visserij, mogelijk van de doorverkoop van een smaragdmijn in Zambia.

Hij is ook net nummer twee geworden in de Liberale Internationale waar de trouwe Kamitatu hem vertegenwoordigt. Het kan nog steeds nuttig zijn als schild.

Vernietigen wat in de weg staat: de zaak MCK

Toen hij kandidaat was bij de laatste Congolese presidentsverkiezingen, besloot Moïse Katumbi zijn bedrijf voor mijnbouwuitrusting, MCK Trucks, te verkopen om aan het nodige geld voor zijn verkiezingscampagne te komen. Necotrans Holding zal het kopen voor 140 miljoen dollar. Maar na de moeilijkheden van de Franse holding, waarvan alle Congolese klanten verdwenen na de verkoop aan bedrijven in de nevel (ik verkoop een ei en maak het vervolgens leeg zodat alleen de schaal overblijft), heeft een ander bedrijf, Octavia Ltd, de activa overgenomen en is Katumbi bruut teruggekeerd. Zijn verkiezingscampagne verliep niet goed en hij werd in ballingschap gedwongen in België (in Ukkel), maar toen hij naar Congo terugkeerde, werd hij gerehabiliteerd door Félix Tshisekedi. Vervolgens nam hij zijn bedrijf over, dat nu NB Mining Africa heet (onder het personeel dat zich met geweld tegen de terugkeer van Katumbi verzette, vielen één dode en drie zwaargewonden).

Sindsdien ligt Pascal Beverragi, de Fransman die volgens de definitieve gerechtelijke uitspraken de ware en onbetwiste eigenaar is van NB Mining Africa, onder vuur van Katumbi en zijn clan. Hij wint systematisch voor de internationale en Kinshasa rechtbanken maar verliest vreemd genoeg altijd voor de rechtbanken van Lubumbashi. In dit opzicht is dit juridisch geschil een perfecte illustratie van het gebruik van de Katumbist octopus.

In deze context stond Beverragi onder ongekende druk. Tegen hem zijn de afgelopen maanden in Congo 17 strafzaken gevoerd, in juli nog eens na een open brief aan president Tshisekedi. Een van zijn leidinggevenden in Lubumbashi is gebombardeerd. Hij wordt voortdurend onderzocht door het Franse nationale parket(5). Hij was het onderwerp van een ongekende lastercampagne tot in Frankrijk(6). Haar rekeningen zijn in beslag genomen in verschillende jurisdicties. Hij wordt met de dood bedreigd (vergiftiging of standrechtelijke executie), permanent geïntimideerd en lastiggevallen door een rechterlijke macht die bevelen van de clan aanneemt. Zijn teams worden gecontroleerd, onder druk gezet. Griffiers, rechtbanken en deurwaarders worden enerzijds gevoed om procedures te starten die onaanvaardbaar zijn in een rechtsstaat, en anderzijds schriftelijk en fysiek bedreigd omdat ze de wet hebben uitgesproken en onaantastbare beslissingen hebben uitgevoerd.

Zijn advocaten, met name Patient Mukendi (adviseur van zowel MCK sarl als Astalia), stoppen nergens voor en investeren zwaar om te voorkomen dat de Franse zakenman zijn rechten en eigendommen terugkrijgt. Het is van cruciaal belang dat de clan deze melkkoe, waarmee zij lobbyisten, communicatoren en andere campagnes, waaronder verkiezingscampagnes, kunnen betalen, niet verliest. We komen hier nog op terug.

Een van de beste agenten van de VSSE

Er is een afdeling Congo binnen de Belgische Staatsveiligheid. Het is al tientallen jaren een van de paradepaardjes van het bedrijf. Het was een ruilmiddel voor de grote diensten die geen inlichtingenposities hadden in Centraal-Afrika. Het aantal inspecteurs bedroeg ongeveer 20 totdat Didier Reynders het belang van de instelling inzag.

Zo begint een lange beproeving voor deze eenheid. Het valt op 4 inspecteurs(7). Ze worden overgeplaatst onder het gezag van Frank Jaumin, voormalig parlementair medewerker van Reynders. Zij kunnen nu alleen werken aan de Congolese dienst in België, hetANR, terwijl zij vroeger een globaal beeld hadden van de Congolese aangelegenheden. Een van hun beste inspecteurs wordt erin geluisd. Het wordt doorzocht en gerechtelijk onderzocht, alsmede door Comité R. (dit laatste staat onder leiding van de zeer liberale Serge Lipszyc).

Waar werkte deze inspecteur aan waardoor hij zo van streek was? Een couppoging in Congo? Katumbi’s steekpenningen betaald aan Reynders?

Conclusie

Kan Congo, dat al zoveel ellende heeft meegemaakt, het zich veroorloven zo iemand als president te hebben met de maffia-entourage die we zojuist hebben gezien?

Kan Congo een figuur als Didier Reynders als verborgen onderkoning hebben?

Het team dat geld inzamelt bij Israëlische vrienden, maar tegelijkertijd in bed ligt met Hezbollah voor eigen gewin.

Dit team wordt ervan beschuldigd wapens te hebben geleverd aan salafistische milities en uranium aan Iran.

Het antwoord ligt voor de hand.

Eric Arthur Parme 

Notes et références
  1. « Bienvenue en ploutocratie : Kazakhgate, Afrique, réseaux… le MR à tous les étages. » 17 avril 2018.

  2. Cf. « Qui est Bertrand Kirszbaum, le conseiller suisse de Moïse Katumbi ? », in infocongovirtuel.

  3. Cf. « Le chaînon manquant congolais. » in Kairos du 9 mars 2021.
  4. « Comment la nébuleuse Tajedine contourne les sanctions américaines contre le Hezbollah. » https://www.lorientkejour.com/article/1282459/

  5. Cfr Eric Dupont Moretti et Didier Reynders

  6. Cf. Avisa et autres
  7. Il est « amusant » de faire le parallèle avec la section économique de la Sûreté ou la section trafic d’objets d’art de la police fédérale qui ont, toutes les deux, été dissoutes par Reynders car elles tombaient sur ses malversations.

Espace membre

Leden