ENDE GELANDE 2017

Illustré par :

VERHAAL VAN EEN STRIJD IN DE RIJNBEKKENS VOOR KLIMAATRECHTVAARDIGHEID

De slaap is licht, de hitte en het lawaai overwinnen niet deze vragen over de zin van wat wij doen, van onze keuzes in het aangezicht van de eindigheid, van ons leven, van onze strijd… Wat doe ik hier? Ik ben een dertiger en voor het eerst ben ik betrokken bij een massale burgerlijke ongehoorzaamheidsactie voor klimaatrechtvaardigheid en tegen steenkoolwinning.

Ende Gelande. Deze groep van collectieven, verenigingen, NGO’s en andere politieke groeperingen organiseert al verscheidene jaren mobilisaties in verschillende regio’s van Duitsland die getroffen zijn door de bruinkoolwinning(1). Hun doel is een breder publiek bewust te maken van de noodzaak van een snelle en radicale verandering van het maatschappelijk model. Luchtverontreiniging, verlies van biodiversiteit, opwarming van de aarde, vernietiging van oerbossen, onteigening van hele dorpen… de resultaten van deze activiteiten beloven niet veel goeds voor de komende jaren. Het voornaamste doel was dit keer het terrein van Garzweiler, niet ver van Keulen, een gapende wond van 48 km², die aan het eind van de exploitatie in 2045 een recreatiemeer van 2.300 hectare moet worden. Een mooi waterlichaam is natuurlijk schoner en als klap op de vuurpijl zou het zelfs een Natura 2000-gebied kunnen worden.

Toen ik wakker werd, zag ik er vreselijk uit, maar ik was opgewekt. Het moet gezegd worden dat de vorige dag als een mislukking had geklonken. Ongeveer 350 mensen verlieten het hoofdkamp met zakken vol voedsel en bezittingen, vastbesloten om de opgravingssite zo lang mogelijk te bezetten. Maar de politie, massaal gemobiliseerd voor het evenement (er wordt gesproken over meer dan duizend agenten), is vastbesloten onze weg te versperren. Niettemin, vandaag is een andere dag. We brengen de ochtend door met toekijken hoe mensen van overal binnenkomen per trein, bus, auto en fiets. De stoet begint zich eindelijk te verzamelen, we zijn met minstens 1.500 mensen, allen in het witte pak en met de strozak, ons enige middel om ons te verdedigen tegen de politiestokken.

Een paar honderd meter verder en er is al een politie wegversperring op ons pad. In tegenstelling tot de vorige dag, werd besloten de confrontatie niet uit de weg te gaan. Alles gaat heel snel. De massa mensen in beweging heeft er echter toe bijgedragen dat rechts van de rij agenten een opening is ontstaan. Dit is voldoende voor de activisten om binnen te komen, de politie te destabiliseren en de hele colonne door de barrière te laten gaan. En één.

De stoeten trokken vervolgens met veel vaart over de velden in de richting van de rails die een van de bruinkoolcentrales voeden. In de verte is de spoorlijn te zien, die boven de velden uitsteekt, ervoor wacht ons een laatste rij busjes die de hele horizon in beslag neemt. We halen hem gemakkelijk in dankzij de afleiding van de kopgroep. Plotseling, geeft iemand een verspreidings signaal. De stoet brak in paren die van de geringste barst in de politielinie gebruik maakten om de heuvel aan te vallen die over de spoorweg uitkijkt. Ondanks hun vele slagen met wapenstokken en schoppen, verhinderden de agenten geen enkel lid van onze stoet om de rails te bereiken.

Zodra we op de sporen aankwamen, begon de politie ons al te omsingelen. Ze zeggen ons te vertrekken via hun luidsprekers, maar we zingen te hard om hen te horen. We hergroeperen ons, gaan midden op het spoor zitten en laten onze rugzakken vallen. Na het succes van onze actie en de adrenalinestoot van de afgelopen uren, lopen de emoties hoog op. Aan weerszijden van het spoor zijn in de verte andere groepen te zien die zich opstellen. We zijn zeker niet alleen. Na enkele uren met hoge snelheid te hebben gelopen en door politieagenten te zijn aangereden, deed zich de gelegenheid voor om uit te rusten, te eten en te drinken. De tijd verstrijkt. Er wordt gekletst, gezongen en gedanst. Sommigen van ons proberen zelfs een grap met de politie uit te halen. In het aangezicht van dit spektakel blijft de politie meestal stoïcijns. Af en toe tekenen van menselijkheid. Hier en daar ontsnapt er een glimlach uit hun moderne harnas.

Enkele uren gaan voorbij in deze vreemde sfeer, totdat de politie hele wagens laat komen om ons te verplaatsen. De een na de ander worden we gearresteerd, op een gespierde manier als we niet uit vrije wil (sic) accepteren: afranselingen, haren trekken en armpje drukken. We worden als vee in de wagens gedreven. Een paar kilometer verder schieten een paar agenten op ons. Er wacht ons een gebied dat volledig omringd is door politiebusjes, met een deel gewapende mannen en vrouwen. We werden daar een paar uur geparkeerd voordat we in bussen met celgeweren naar het regionale politiebureau werden gebracht. Een agent vertelt ons dat, tenzij we onze identiteit en vingerafdrukken willen geven, alleen een foto zal worden genomen voordat we worden vrijgelaten. Buiten wacht ons eten en muziek om de zeer symbolische overwinning van de actie te vieren.

WAT KUNNEN WE ERVAN LEREN?

Achteraf gezien kunnen de resultaten van onze mobilisatie bespottelijk lijken, we hebben geen revolutie teweeggebracht in het hedendaagse energiesysteem, noch hebben we de kapitalistische productiewijze uitgedaagd. Ik denk echter dat het belang elders ligt, in de mediatisering van Ende Gelande’s klimaatrechtvaardigheidsdiscours door middel van deze acties. Maar bovenal herinneren deze mobilisaties anderen en zichzelf eraan dat geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid multinationals in de weg kan staan. Deze reusachtige bedrijven zijn in onze ogen zo abstract geworden dat wij vergeten dat zij deel uitmaken van de materie, de logistiek en de infrastructuur. « Wij zijn samen en wij zijn in staat » : zo zie ik de boodschap van Ende Gelande. Wanneer men de schaal, de horizontaliteit en de autonomie van de organisatie van Ende Gelande ziet, kan men relatief veel vertrouwen hebben in het vermogen van de mens om democratische, ecologische, feministische, niet-kapitalistische en antiracistische samenlevingsvormen tot stand te brengen.

Aan het eind van dit weekend is de volgende grote bijeenkomst gepland voor begin november, vlak voor de start van COP23 in Bonn. Een goede gelegenheid om de ineffectiviteit van het VN-proces aan de kaak te stellen en luidkeels te roepen dat massale ongehoorzame actie nodig is om onszelf en toekomstige generaties te beschermen tegen hun schadelijke productiepatronen. Als wij ze niet tegenhouden, wie dan wel? Jullie allemaal, beste lezers, zijn welkom om ons te vergezellen. We kijken ernaar uit u in november te zien.

Alexandre Orban

*Link naar foto’s van de mobilisaties: https://www.flickr.com/photos/133937251@N05/albums

Meer informatie is beschikbaar op

  • de officiële website van Ende Gelande: www.ende-gelaende.org ;
  • deelnemende organisaties, zoals Friends of the Earth, 350.org of, meer lokaal, het ADES-netwerk, het YCW
  • De auteur van dit artikel, Alexandre Orban ( alxorban@gmail.com )
Notes et références
  1. Type de charbon utilisé comme combustible dans les centrales électriques. L’Allemagne est le premier producteur mondial de lignite. En 2016, l’Allemagne produisait 40 % de son électricité grâce au charbon. On dénombrerait plus de 3.600 morts prématurés annuels dans le pays liés à la pollution aérienne imputable à la combustion du charbon (www.lemonde.fr).

Espace membre

Leden