EEN JAAR VAN KAIROS EN DOSSIER

Het was een uitdaging, een riskante gok. Geconfronteerd met de onmacht van de massamedia, hun koppigheid om ons altijd te doen geloven dat « morgen de groei zal terugkeren », actief « onze » besluitvormers doorgevend, was het een uitdaging om een krant te maken met subversieve ideeën, zonder advertenties, dicht bij de mensen, luisterend naar degenen die door de dominante media worden buitengesloten, alternatieven en andere mogelijkheden beschrijvend, Belgisch maar open naar de wereld. 

Maar is het dat niet waard? Zeven uitgaven later, zijn we nog steeds hier. Natuurlijk, zoals te verwachten viel, veinsden de traditionele media — of veinsden zij bijna — dat wij niet bestonden. Maar laten we niet verwachten dat degenen die we in onze columns profileren ineens zelfbewust worden. Een avontuur als Kairos lanceren betekent ook een heleboel kleine subversieve capsules lanceren, stof tot nadenken geven, creëren 

debat, discussies, conflicten, verenigingen en mensen die erbij betrokken zijn bekend maken. Het is te hopen dat door kennis en actie het isolement van individuen plaats zal maken voor talrijker, onmisbare collectieve groeperingen en strijd. Het is dus via deze kanalen, via u, dat het tijdschrift bekendheid zal blijven geven en tegelijk een van zijn hoofddoelstellingen zal bereiken: banden scheppen!

De dominante media muilkorven onze gedachten, de enige manier om andere stemmen te laten horen is onszelf de middelen te geven om dat te doen!

A.P.

EEN KORT OVERZICHT VAN DE EVOLUTIE VAN DE DOSSIERS 

Een jaar van Kairos is ook een jaar van dossiers. Hoewel er zich enkele bescheiden ontwikkelingen hebben voorgedaan sinds wij ons er voor het eerst mee bezig hielden, zien wij in de verschillende thema’s een voortschrijding van de stoomwals: verre van achteruit te gaan, baant de produktivistische logica van steeds meer zich een weg. En, meer dan ooit, bewijst dat de strijd door moet gaan. 

EEN RTBF DIE ZICH MEER RICHT OP ZIJN TAKEN VAN OPENBARE DIENSTVERLENING? 

In de eerste twee verslagen van Kairos werd de Franstalige openbare omroep geanalyseerd, waarbij de nadruk werd gelegd op zijn excessen, zijn Bel20-achtige werkwijze, die de omroep geleidelijk aan aantast, en op wat de omroep zo bijzonder maakt: het feit dat het een openbare dienst is. Wat is er gebeurd sinds de goedkeuring van het nieuwe beheerscontract? 

In deze editie brengen wij verslag uit over de positieve vooruitgang van het beheerscontract. De recensies komen in de volgende editie van uw krant 

In de beheersovereenkomst van de RTBF worden haar openbarediensttaken en haar financiering voor de komende vijf jaar geregeld. Het is het resultaat van onderhandelingen tussen de RTBF en de regering van de Federatie Wallonië-Brussel. Een vergelijking tussen het nieuwe beheerscontract en het vorige laat positieve ontwikkelingen zien, zowel wat de inhoud als wat de vorm betreft. 

Voor de baas van de RTBF moet het beheerscontract beperkt blijven tot het vaststellen van doelstellingen en de RTBF de keuze laten hoe deze te bereiken. Het vorige beheerscontract was in deze geest opgesteld. Met uitdrukkingen als « volgens door de Raad van Bestuur vastgestelde termijnen » en bijwoorden als « met name » bij het opsommen van zijn taken en verplichtingen, had de RTBF vaak de vrije hand. 

Dit was niet onbelangrijk omdat een onnauwkeurige tekst zonder kwantitatieve verplichtingen het voor de « Conseil supérieur de l’audiovisuel » moeilijker maakte om toe te zien op de naleving van deze verplichtingen. Het nieuwe beheerscontract is in vele opzichten preciezer. Zo zijn de begrippen « kinderen » en « adolescenten » nu gedefinieerd, waardoor een betere controle mogelijk wordt van de verplichtingen in verband met programma’s die specifiek op hen gericht zijn. 

Wat de inhoud betreft, worden verschillende eisen van de onderwijsgemeenschap en het publiek vertaald in nieuwe verplichtingen. Niet uitputtend: 

Er zal een maandelijks programma worden gestart om belangrijke sociale kwesties te ontcijferen en te analyseren. 

Het beheerscontract vereist de terugkeer van een echt maandelijks tv-bemiddelingsprogramma om te reageren op vragen en reacties van kijkers. 

Er zullen verscheidene initiatieven worden genomen om de toegang tot programma’s voor een zintuiglijk gehandicapt publiek te verbeteren. 

Op het gebied van reclame zal productplaatsing (het invoegen van de vermelding van een product, dienst of hun merk in een programma) vanaf juli 2013 verboden zijn in amusementsprogramma’s. Voorts zal het verbod op het onderbreken van films voor reclame (dat in januari 2010 werd opgeheven om de door de regering aan de RTBF opgelegde budgettaire besparingen gedeeltelijk te compenseren) vanaf 2015 opnieuw van kracht zijn. 

De versterking van de taken van de openbare dienst en de stopzetting van de commerciële excessen van de laatste jaren dragen in positieve zin bij tot het behoud van het specifieke karakter van de openbare omroep. Maar teksten kunnen niet alles regelen. De gemoedstoestand van een medium hangt in hoge mate af van de gemoedstoestand van zijn managers. Die bij RTBF runnen het als een privé-onderneming die om het even welk product zou verkopen. Hun toespraken en denken worden geleid door reclamebegrippen als « marktaandeel » en « core business ». 

Zoals B‑Post of de NMBS, die de hybride rechtsvorm van autonome overheidsbedrijven hebben, blijven waakzaamheid en druk van de gebruikers onontbeerlijk om ervoor te zorgen dat de RTBF geen overheidsbedrijf is wat de ontvangst van haar financiering betreft en autonoom wat haar onberekenbaarheid betreft ten aanzien van de overheid en, via hen, van de burgers die haar financieren. 

ADB

DE INVASIE VAN DE MEGACENTRA: HET BEEST RUKT OP… 

Hier en daar in België hebben we in nummer 3 van Kairos de onverbiddelijke logica van het opzetten van megawinkels aan de kaak gesteld. In Brussel, Verviers en Namen pasten alle projecten in een verouderde en gevaarlijke logica: doorgaan zoals vroeger, maar dan « beter »; de dingen groter, vetter, mooier maken… om altijd meer te produceren voor… meer te consumeren. 

NAMUR: ER RIJZEN TWIJFELS OVER DE « GLAZEN KANT 

Een megacentrum in de plannen van een stedelijke consolidatieperimeter, met als gevolg de vernietiging van een bebost plein om er… 20.000 m² en 1.000 parkeerplaatsen… 

Afgelopen januari heeft het Leopold Park Preservation Collective een petitie met meer dan 12.000 handtekeningen ingediend bij de burgemeester. De burgemeester heeft CityMall gevraagd zijn plannen te herzien om een maximum aantal bomen te behouden, hetgeen niet beantwoordt aan de eisen van het collectief, dat opkomt voor het behoud van het park in zijn geheel en de opwaardering ervan. Een gunstige wind meldde dat het ontwerpbureau van CityMall tot dusver geen verzoek van de directie (Patric Huon) heeft ontvangen voor een nieuw ontwerp. 

De PRU (perimeter van de stedelijke herverkaveling) die door de vorige gemeentelijke meerderheid werd goedgekeurd (en in oktober 2012 werd verlengd ondanks de verpletterende nederlaag van ECOLO) wacht nog steeds op validatie door de Waalse regering omdat er een appeltje te schillen is: deze PRU, een voorbereidende fase voor de indiening van de aanvraag voor een omgevingsvergunning door CityMall, is in tegenspraak met de PCA (gemeentelijk ontwikkelingsplan). De autoriteiten vrezen dan ook voor een beroep bij de Raad van State indien de PRU wordt goedgekeurd. Er is rechtsonzekerheid. 

De vereniging Namur 80 (actief op het gebied van stedenbouw en lid van het collectief) heeft een tegenproject ingediend bij de PS (opnieuw in oppositie) dat het park volledig behoudt. Namen 80 heeft hetzelfde gedaan met de schepen van handel van de MR, ex-kolonel Luc Gennart, een nieuwkomer in de politiek. De laatste vertelde hen 1) de vrees dat het huidige project de verkeersproblemen in Namen zal verergeren 2) zijn ontevredenheid over de door de vorige meerderheid gebruikte methode om het project op te zetten. Volgens Namen 80 houdt wethouder Gennart veel rekening met de argumenten van Namen 80 en het collectief. 

Het collectief zal de haalbaarheid van een volksraadpleging bestuderen. Deze uitdaging is groter dan de 12.000 verzamelde handtekeningen. Er zijn 11.000 papieren handtekeningen nodig van Namuriërs van minstens 16 jaar met naam, voornaam, volledig adres en geboortedatum. Ook moet worden bepaald welke vraag of vragen aan de bevolking moeten worden gesteld. De SP is niet happig op dit idee, omdat ze te veel te verliezen zou hebben als het niet zou lukken bij de verkiezingen van 2014. De PTB wil met steun van het collectief de actie voor een volksraadpleging op touw zetten. Tot eind maart… 

Kortom, het CityMall-project is vastgelopen en de eensgezindheid van de meerderheid over dit project lijkt barsten te vertonen. Om de druk en de media-aandacht op de ketel te houden, zal het collectief op zaterdag 18 mei een picknick in het Leopoldpark organiseren. 

Voor meer informatie kunt u terecht op www.namurparcleopold.be

Eddie Vanhassel

BRUSSEL: DE WINKELCENTRUMOORLOG OF DE STRUISVOGELPOLITIEK 

In het najaar van 2012 berichtten we in dezelfde krant over de consumentistische oorlog die al zeven jaar woedt in het Brussels Gewest en zijn onmiddellijke omgeving, tussen drie megawinkelcentrumprojecten: het project Just Under the Sky (55.000 m² ) van Mestdagh/Equilis langs het kanaal, het project NEO (72.000 m² ) van de Stad Brussel op het Heizelplateau en het project Uplace (53.000 m² ) van de Stad Brussel.000 m² ) onder leiding van Mestdagh/Equilis langs het kanaal, het NEO-project (72.000 m² ) onder leiding van de Stad Brussel op het Heizelplateau en het Uplace-project (53.000 m² ) onder leiding van Bart Verhaegen, voorzitter van FC Brugge, net over de grens van het Brussels Gewest, in Machelen. 

Een race tegen de klok waarbij elke regio, elke promotor, hoopt als eerste de eindstreep te halen. Als de sociaal-economische en ecologische absurditeit van deze wedstrijd niet door onze leiders wordt ingezien, zijn economische analisten vrij formeel in hun oordeel dat de drie projecten niet houdbaar zijn. Volgens de laatste studie van Comeos (ex-Fedis) zou de levensvatbaarheid van de drie projecten, als ze worden uitgevoerd, ongeveer 20% bedragen, wat een verspilling! 

Terwijl de bezorgdheid en de bezwaren tegen de drie projecten van alle kanten toenemen, geven de twee gewesten massaal vergunningen af, of steunen zij deze, zonder rekening te houden met het milieu, de beperkingen van de ruimtelijke ordening en het voortbestaan van de stedelijke handelscentra. Vergunningen bij verstek, geschorst, geannuleerd of in beroep, de overheid trekt zich er niets van aan en haast zich om consumptietempels te creëren die een territoriale aantrekkingskracht moeten ontwikkelen die elke dag duizenden shoppers aantrekt op zoek naar een nieuwe consumptie-ervaring. Een mooie spiegel om de analyses van vastgoedprofessionals te lezen die meestal dol zijn op dit soort projecten. In november 2012 luidde makelaar CBRE in zijn jaarlijkse enquête de noodklok: « De Belgische kleinhandelsmarkt heeft wellicht een hoogtepunt bereikt. De daling in winkelcentra en winkels buiten de stad is bijzonder sterk. (…) In de afgelopen 6 maanden heeft 35% van de detailhandelaren een of meer verkooppunten gesloten. Dit is het hoogste cijfer dat ooit is bereikt.  »

Intussen heeft het « Just under the Sky « ‑project al zijn vergunningen, ook al zijn er nog veel beroepsprocedures. Er zij gewezen op de grote moed van de Stad Brussel, die bij verstek een sociaal-economische vergunning heeft afgegeven zonder de moeite te nemen te reageren op de talrijke bezwaren van het Nationaal Sociaal-Economisch Comité voor de Distributie. Hetzelfde geldt voor het NEO-winkelcentrumproject, waar de Stad en het Gewest het spervuur van kritiek van de Gewestelijke Ontwikkelingscommissie terzijde schuiven en de winnaars aanwijzen die de integratie van de kolos op het Heizelplateau moeten vormgeven. Laten we duidelijk zijn: als het over integratie gaat, is de stad vooral op zoek naar een rendabel project om de financiering van een congrescentrum mogelijk te maken. Ze maakt er geen geheim van. De criteria voor de beoordeling van de beste kandidaat zijn duidelijk: van de 250 punten die door de jury worden toegekend, hebben er 100 betrekking op de rentabiliteit van het project. We zijn gerustgesteld! 

Claire Scohier, Inter-Environment Brussel 

VERVIERS: POLITIEK, VAKBONDS- EN MEDIA-EXTREMISME… 

Op het moment dat wij een ontmoeting hadden met de vereniging Vesdre-Avenir die het citymall-project bestrijdt, lag een vijfde versie van een mega-mall boven de Vesdre op tafel: een vloeroppervlak van 15.500 m², 85 winkels op drie bovengrondse niveaus en 1.147 parkeerplaatsen op drie kelderverdiepingen. In totaal een caisson van 250.000 m³ boven de rivier. Deze affaire, die al sinds 2005 aan de gang is, heeft een enorme reactie van de burgers uitgelokt: de bevolking, verenigingen en persoonlijkheden verzetten zich publiekelijk tegen het project. Maar ontwikkelaars, politici en vakbonden willen allemaal hun mega-winkelcentrum heel graag. De evolutie van een strijd die boekdelen spreekt over onze tijd. 

Aangezien wij het « Verviers »-dossier in de Kairos-kolommen hebben behandeld, zijn de belangrijkste punten : 

de intrekking van de vergunning, bedreigd door de Raad van State, door minister Henry, vervolgens de herinvoering van de vergunning door verscheidene afwijkingen toe te staan; 

de herinvoering van een beroep bij de Raad van State tegen deze nieuwe vergunning door omwonenden; 

de gemeenteraadsverkiezingen met als resultaat een nieuwe meerderheid van CDH-MR, en de geleidelijke ommekeer van de CDH, die eerder tegen het voorgestelde winkelcentrum was; 

de paniek van de promotor en zijn volgelingen over het aanstaande advies van de auditeur van de Raad van State (oproep tot « gewelddadige » steun voor zijn project in het programma Télévesdre / contrechamps); 

de tussenkomst van de Hut-vereniging « Les Récollets » die erin geslaagd is de bouw van een gebouw in een park te dwarsbomen, daarbij krachtig gesteund door burgemeester Anne-Marie Lizin, die de vereniging Vesdre-Avenir wenst te steunen tegenover deze democratische drift. 

Terwijl Kairos een dossier wijdde aan de kwestie van de vakbonden (november/december 2012), waarin ze wezen op hun afwijking in het verleden, hun huidige productivistische logica en de wegen die ze volgens ons zouden kunnen inslaan, bevestigden het ABVV en het CGSLB in Verviers hun steun voor het megawinkelcentrum en waarschuwden ze de aanvragers: de City Mall niet aanvaarden zou het verlies van duizend banen betekenen. De combinatie van de Kamer van Koophandel en Nijverheid van Namen-Luik-Verviers en de Union des Classes Moyennes toont op briljante wijze aan dat arbeiders- en werkgeversorganisaties zich kunnen verenigen om een gemeenschappelijke zaak te verdedigen: die van het productivisme. De hoofdpartner van MR Breuwer stelt een juridische klacht tegen de verzoekers voor wegens« nalaten een stad in gevaar bij te staan » (Sic). Buitengewoon als deze aanvragers gewoon hun rechten uitoefenen! 

Anderen zullen over Vesdre-Avenir spreken als  » gevaarlijke associatie  » in een poging om de herschikking van Vervierste stoppen » en die aan de kaak moet worden gesteld « .verwoestende actie » (Muriel Targnion, PS-fractievoorzitter, L’Avenir, 26/02/2013), of een beweging die « dreigtVerviers te vermoorden als het volhardt in zijn koppigheid » (Freddy Breuwer, MR-leider, La Meuse, 26/02/2013).

Orwelliaans! In Verviers is democratie, vooruitgang, leven,« herontwikkeling »… concreet, gigantisch, consumptie, vernietiging van het landschap. De tegenstanders zijn dan ook verontrustend, vooral wanneer zij hun strijd op waardige wijze volhouden. 

A.P.

ELEKTROMAGNETISCHE GOLVEN. VIERDE GENERATIE STRALING. 

Zodra het dossier « Elektromagnetische golven, een plaag die loont », gepubliceerd in nummer 5 van Kairos, was afgerond, kwam de « 4G-media-affaire » aan het licht. De Brusselse wetgeving remde het bedrijfsleven af, Brussel zou niet kunnen profiteren van 4G, enz. De industriële lobby was op hol geslagen. Spanning: wat ging de minister van Milieu doen? 

Evelyne Huytebroeck prijst « haar » norm aan, die de straling van mobiele telefoons beperkt tot 3v/m, hetgeen zij omschrijft als beschermend voor de menselijke gezondheid, hoewel dit een zeer hoge drempel is in verhouding tot de menselijke gezondheid. Laten we duidelijk zijn: een norm vaststellen om de overlast te verminderen en vervolgens de antennes die deze overlast veroorzaken, vermenigvuldigen is geen keuze voor de volksgezondheid, maar een commerciële keuze; meer mensen in de buurt van meer antennes = een verergering van het gezondheidsprobleem. Vandaag gaat de absurditeit nog verder. 4G zal worden uitgerold, zegt ze, maar de 3v/m norm wordt niet aangeraakt, « het is beton » maar… voor 2G en 3G straling! Bovendien wordt een nieuwe « pot » gecreëerd voor 4G! Wij overschrijden de norm, dus… Afgezien van deze absurde en belachelijke mededeling heeft de Ecolo-partij eens te meer de superioriteit van industriële lobby’s op het gebied van volksgezondheidskeuzen aangetoond. 

Tot slot is 4G slechts een klein deel van het gezondheidsprobleem waarmee we te maken hebben, en om dat te bestrijden zullen we opnieuw moeten leren leven zonder deze schadelijke draadloze apparaten. Wat voor toespraak is dat? Terug naar de kaars! Middeleeuwen! Holbewoner! 

De situatie is duidelijk, maar zij stelt ons voor twee opties. Ofwel gaan we door met de huidige onbesuisde rush om steeds meer draadloze apparatuur toe te voegen, en blijven we de slachtoffers tellen in een groeiende gezondheidsramp. Deze eerste optie is al heel ver gevorderd. Ofwel we (her)vormen de mensen om zonder deze machines te leven, binnen een menselijk ritme, zonder sociale desorganisatie die winstgevend is voor industriëlen… en we stoppen de huidige gezondheidsramp. Deze tweede optie is in het geheel niet vastgelegd of op de agenda geplaatst. 

Gérald Hanotiaux

Espace membre

Leden