DES GOUFFRES

Aangezien de aarde (onze goede oude planeet) rond zou zijn en niet plat, volgt hieruit dat — afgezien van het feit dat bepaalde delen van de uitgestrekte gebieden waaruit zij bestaat relatief geschikt zijn voor het huisvesten van de plaatsen die het meest bevorderlijk zijn voor de ontelbare activiteiten van de moderne mens — er talrijke kloven, grotten en spelonken, breuken en spleten zijn waarvoor diezelfde moderne mens, door angst bevangen, halt houdt en soms zelfs, door afleiding of een ongelukkig ongeval, er in neerstort, ondanks zichzelf en tot zijn eigen ongeluk. Let op het resoluut metaforische karakter van het bovenstaande en, misschien, van wat volgt; we zullen zien. 

Feit blijft dat, als alle andere dingen gelijk blijven, het duidelijk is dat de natuur geen monopolie heeft op gaten en andere onpeilbare afgronden, en dat het genie van onze soort, in de loop van haar onstuitbare evolutie, een werkelijk verbazingwekkende hoeveelheid en verscheidenheid ervan op haar pad heeft gezaaid. Wij zullen niet in detail treden; de geachte lezers van deze bladzijden hebben geen tijd te verspillen aan ijdele opsommingen, en wij menen dat zij voldoende geïnformeerd en intelligent zijn om de betekenis te begrijpen van wat wij zeggen. Trouwens, moerassen of dorre streken zullen het even goed doen, aangezien het er in feite om gaat tastbaar te maken wat in alle disciplines door de patentcommentatoren en onwrikbare deskundigen in stilte wordt overgeslagen. Namelijk dat het glorierijke tijdperk van de spitstechnologie, waarin sommigen nog niet zo lang geleden de triomfantelijke opkomst van de universele communicatie zagen, er steeds meer een blijkt te zijn van cretinisme en dood door verstikking van de Geest. Men behoeft slechts te letten op de moedeloosheid en de zware stilte van de openbare plaatsen, waar de armzalige figuren gebogen zitten over de nieuwste laptops, te midden waarvan soms nog een aandachtig en gelukkig gezicht over een boek gebogen zit. En we zien ook hoe de voorstanders van de openbare orde gebruik maken van deze technieken, door de meest gesofisticeerde middelen van bewaking te organiseren en in te zetten en de overblijfselen op te sporen van sterke koppen die volharden in het aan de kaak stellen van de schandelijkheid en de fundamentele imbeciliteit van de besluitvormers en technocraten van alle partijen. 

En wij moeten, terloops, hulde brengen aan de vasthoudendheid, de moed, de toewijding van hen die, ondanks de omgevingsstank, de misselijkmakende aanvallen en de laster die door een bepaalde pers in stand wordt gehouden, zich, zoveel als zij kunnen, verzetten tegen de steeds ondoorzichtigere muur van een werkelijkheid die uitsluitend is gevormd en opgericht om dat, achter het bedrieglijke decor, mogelijk te maken, gaathet plunderen en uitbuiten van alles door met bijna algemene onverschilligheid. Het is dat het spektakel - in de situationistische zin van het woord — zoals Guy Debord* voorspelde, een punt van volmaaktheid heeft bereikt dat, in feite en in zeer concrete termen, vandaagdedag« de mensen meer op hun tijd lijken dan op hun vaders ». Niettemin, ook al is de strijd ongelijk, ook al zijn de wapens even ongelijk, het is troostend om deze andere stemmen te kunnen lezen en horen, die in de zware schaduw van het conventionele discours over alles wat het wezenlijke raakt, de weinige sleutels proberen aan te reiken — en die bestaan wel degelijk! Maar de verraderlijke en perverse rol die de dominante media spelen bij de vorming van de « tijdgeest », die steeds onadembaarder en misselijker is geworden, kan niet genoeg worden benadrukt. 

Toch lijkt het beleid dat vrijwel overal wordt gevoerd, en waarvan de onzinnigheid en wreedheid niet meer hoeven te worden aangetoond, steeds meer te zijn wat het is in de ogen van een groeiend aantal mensen dat zich verzamelt, debatteert en demonstreert in de marge van het geconstitueerde apparaat, en dit is een uitstekende zaak, zelfs als, De « massa’s » van hun kant verkeren nog steeds in de illusie van de functie en de werkelijke doelstellingen van de arbeidersorganisaties, die geen andere opvattingen en projecten hebben dan in het armzalige kader van eisen die lichtjaren verwijderd zijn van wat dringend en hoogst legitiem zou zijn om resoluut te verdedigen en voor te strijden. Men kon niet anders dan gniffelen en lachen om de aankondiging van de geboorte van een vaag « front tegen bezuinigingen », bestaande uit deze groteske linkse figuren, waaronder een ex-premier die overal pronkt en gebaart met een glimlach op zijn gezicht, een hoofd van een onderlinge verzekeringsmaatschappij en een onuitsprekelijke vakbondsleider. Deze groep van drie, zo belachelijk en komisch als de bende van vier van sinister geheugen toont, voor zover dat nog nodig was, de objectieve heimelijke verstandhouding aan van bijna alle officieel erkende formaties die niets minder tot doel hebben dan elke originele en werkelijk revolutionaire vorm van protest in te dammen. Het is duidelijk, zowel hier als elders, dat voor deze mensen de voornaamste zorg is zich warm te houden op hun kleine plaats, koste wat het kost, tegen de winden en de getijden die hen bedreigen. Deze opmerking geldt overigens voor de meest emblematische figuren van wat er nog over is van het republikeinse systeem — kruimels, nauwelijks — bij onze Franse buren, waar we aan het eind van de laatste verkiezingen de fatale blindheid en hypocrisie hebben gezien waarin zij tegen alle bewijzen in opgesloten zitten en zullen blijven. 

Het is dan ook niet verwonderlijk, om terug te keren naar de afgrond, dat « het volk » zich daar, net als hier, steeds verder verwijdert van de politiek zoals die wordt bedreven, en tegelijkertijd van degenen die nog steeds beweren om zakente doen in weerwil van de meest elementaire morele normen. De enigen die aanstoot nemen aan deze stand van zaken zijn natuurlijk de door het mediapolitieke systeem gegarandeerde redacteuren en andere loodgieters, die kolom na kolom zeuren over het gebrek aan ernst van hun resterende lezers. In werkelijkheid wacht de kloof die is ontstaan tussen de elites en de verachte bevolkingsgroepen erop te worden opgevuld. Hoe zou het kunnen, afhankelijk van of onder de grillen van welke omstandigheden, onder de druk van welke krachten in beweging worden gebracht? 

Dit zijn allemaal vragen die natuurlijk onmogelijk te beantwoorden zijn. « Je kunt niet verwachten dat een paar individuen de impasse doorbreken. De deblokkering kan alleen komen van massale democratische bewegingen, die niet worden gelegitimeerd door het bezit van intellectuele voorrechten. aldus Jacques Rancière in een recent interview, waarmee hij indirect antwoord geeft op de vragen die de vele volgelingen van Paul Jorions blog stellen en die ook wij ons met luciditeit moeten stellen. 

Ja, de taak is immens; en als we tekenen zien van de komende bevingen, moeten we ook de moed hebben om te zien dat, misschien, « Alleen een voldoende schokgolf zou de aandacht van de mensheid kunnen afleiden van de vraatzuchtige dagelijkse routine waarin zij verzeild is geraakt. Helaas is er geen andere oplossing, gezien de omvang van de taak van reformatie die ons wacht. volgens een van de bijdragers aan Paul Jorion’s blog. Niets is zeker, alles en zijn tegendeel kan gebeuren, laten we niet opgeven! 

Jean-Pierre L. Collignon 

* Guy Debord, « Commentaires sur la société du spectacle », Folio, blz. 120.