Demystificatie: Vaccinatie — de enige oplossing voor het ontstaan van varianten

De term « debunk » is de laatste jaren gemeengoed geworden, en nog meer in deze tijden van crisis. Dit werkwoord betekent demystificeren, weerleggen, in diskrediet brengen. Het YouTube-platform staat vol met video’s waarin samenzweringsargumenten (of althans die welke als samenzweringsargumenten worden beschouwd) worden gedeconstrueerd met de bedoeling hun fouten bloot te leggen en hen daarbij vaak belachelijk te maken. Het is een vorm van fact-checking die gewoonlijk wordt uitgevoerd door geëngageerde burgers (soms door professionals) met kennis van zaken op het betrokken gebied. Er is echter geen reden waarom de verklaringen van deskundigen of politici die door de massamedia worden doorgegeven, niet zouden kunnen worden ontkracht , vooral tijdens deze inentingscampagne. Het doel van dit artikel is het argument te ontleden dat de niet-gevaccineerden producenten van varianten zijn en dat vaccinatie van de bevolking de enige oplossing is om het ontstaan van deze varianten tegen te gaan.

Onlangs hebben verschillende media, evenals de WHO, vaccinatie voorgesteld als het belangrijkste middel om het ontstaan van varianten (waaronder vaccinresistente varianten) tegen te gaan, die hoofdzakelijk zouden worden veroorzaakt door de niet-gevaccineerden, die worden gekarakteriseerd als echte fabrieken van varianten ⁽¹⁾ en als de brandstof van de epidemie ⁽²⁾. Het argument is als volgt opgebouwd:

1. virussen hebben gastheren nodig om te overleven. Na besmetting vermenigvuldigt het virus zich en wordt het van persoon tot persoon overgedragen;
2. SARS-CoV‑2 ondergaat, net als alle andere coronavirussen, tijdens de replicatie veranderingen (mutaties, recombinaties) in zijn genetische code, wat resulteert in de productie van virussen (in zijn nakomelingen) die verschillen van de ouderstam;
3. Hoe meer individuen er zijn om te besmetten, hoe meer mogelijkheden het virus heeft om varianten te genereren;
4. Vaccinatie vertraagt de verspreiding van het virus;
5. Hoe hoger de vaccinatiegraad, hoe minder kans het virus heeft om zich te verspreiden en dus varianten te genereren;
6. dus we moeten ons massaal laten vaccineren.

Zoals bij samenzweringstheorieën zijn er feitelijke, maar onvolledige elementen in deze premisse die tot een onjuiste conclusie leiden.

De eerste twee punten (a en b) zijn juist: het virus plant zich voort in een gastheer en vormt varianten als gevolg van spontane veranderingen in zijn genetische opmaak. Wat het eerste punt echter niet vermeldt, is het gastheerbereik van SARS-CoV‑2. Er zijn inderdaad verschillende dieren⁽³⁾ die drager zijn van dit coronavirus, waarvan sommige het op de mens overdragen, zoals nertsen⁽⁴⁾. Het is dus waar dat een groter aantal menselijke individuen het virus meer mogelijkheden biedt om varianten te creëren (punt c), maar dit is slechts een fractie van de varianten die voortdurend worden geproduceerd.

Vaccinatie kan de verspreiding van het virus inderdaad vertragen (punt d), maar ook dit argument is slechts gedeeltelijk waar. Ten eerste neemt de doeltreffendheid van de huidige vaccins af door de opkomst van nieuwe varianten, waaronder de beroemde delta⁽⁵⁾. Ten tweede is de vaccinatiegraad die onze regering wil bereiken gebaseerd op drempels (oorspronkelijk 70%, maar nu tot 90%).⁽⁶⁾) binnen landen individueel. Wij leven echter in een geglobaliseerde wereld met een hoog percentage dagelijkse interacties tussen individuen uit verschillende landen, waardoor deze theoretische drempels worden verstoord (zij zouden daarom moeten worden uitgebreid tot de hele wereld). En tenslotte: het zou een illusie zijn alle dieren in te enten (ook al dromen de veterinaire farmaceutische bedrijven ervan). Bijgevolg is het belang van de vaccinatiegraad (punt e) en de eindconclusie dat iedereen gevaccineerd moet worden om het ontstaan van varianten te voorkomen (punt f), verliezen hun argumentatieve kracht volledig. Een reeds gepubliceerde studie (= nog niet aan peer-review onderworpen voor definitieve publicatie) bevestigt echter de afname van de diversiteit aan varianten bij gevaccineerde personen ⁽⁷⁾, waarmee het uitgangspunt wordt bevestigd. Wat denk jij?

Het antwoord ligt in de selectiedruk. De zogenaamde mRNA- of DNA-vaccins die in de westerse landen worden gebruikt, zijn monoklonaal. Ter herinnering: de term monoklonaal betekent dat het vaccin gebaseerd is op één enkel doelwit (in tegenstelling tot de zogenaamde polyklonale vaccins, die gebaseerd zijn op een veelheid van doelwitten). Als gevolg daarvan worden alle varianten die een soortgelijk spike-eiwit (het doelwit) hebben als dat van de vaccins, door het immuunsysteem van de gevaccineerden herkend. Daarentegen zullen varianten met een gemuteerd spike-eiwit dat verschilt van de oorspronkelijke stam (die als model voor vaccins wordt gebruikt) aan de antilichamen van het immuunsysteem ontsnappen. Aangezien mutaties in virussen willekeurig voorkomen, hebben zij niet alleen gevolgen voor het spike-eiwit. Varianten met mutaties in het spike-eiwit, waardoor zij aan de immuniteit van het vaccin kunnen ontsnappen, vormen dus slechts een subgroep van alle bestaande varianten. Dit is enigszins vergelijkbaar met de selectie van hondenrassen. Indien een hondenras met grote oren gewenst is, moeten altijd de pups met de grootste oren uit de nakomelingen worden geselecteerd, totdat in de loop der generaties een ras met grote oren is verkregen. Maar de grootoorpups zijn nooit meer dan een fractie van het nest onder de verscheidenheid aan pups.

Het is dan ook logisch dat de diversiteit van de varianten lager is bij gevaccineerden, aangezien een deel van de varianten door hun immuunsysteem wordt geëlimineerd. In de biologie wordt het verschijnsel van een afname van de diversiteit als gevolg van selectie een knelpunt genoemd. Stel je voor dat je een fles vult met ballen van verschillende grootte met kleuren die bij hun grootte horen. Vervolgens wordt een trechter op de fles geplaatst en het geheel wordt ondersteboven gekeerd. Alleen ballen die klein genoeg zijn, gaan door deze trechter. Wat wordt teruggewonnen is noodzakelijkerwijs minder gevarieerd van kleur en grootte dan de reeks kralen in de oorspronkelijke fles. In de biologie vertaalt zich dit in een sterke afname van een populatie, gevolgd door een nieuwe populatie-uitbreiding. De nieuwe individuen die zich verspreiden zullen aanvankelijk minder divers zijn dan de oorspronkelijke populatie, totdat andere biologische processen weer een rol gaan spelen (selectiedruk, enz.). Als analogie kan men zich een drastische afname van het aantal konijnen op een eiland voorstellen. De overlevenden zullen dan het hele eiland herbevolken, waarbij alle individuen op elkaar zullen lijken. Naarmate de tijd verstrijkt, zullen verschillende selectiedrukken (b.v. predatie) de nakomelingen diversifiëren, waardoor konijnen van verschillende kleur, grootte, enz. zullen ontstaan.

Laten we teruggaan naar de zaak waar het om gaat (als we dat mogen zeggen). SARS-CoV‑2 heeft zich over de hele wereld verspreid. Het knelpunt dat het momenteel ondervindt, is te wijten aan monoklonale vaccins. De diversiteit van de varianten zal dus afnemen totdat één (of enkele) variant(en) aan de immuniteit van het vaccin ontsnapt (ontsnappen). Deze varianten zullen dan een onbewoond eiland ontdekken (de bevolking die nog geen covid-19 heeft gehad, gevaccineerd of niet) en zich verspreiden. Na verloop van tijd zullen nieuwe varianten opduiken, waardoor de diversiteit weer toeneemt. Er kan echter een tegenargument worden aangevoerd: na een knelpuntverschijnsel is een ander lot (dan demografische expansie) mogelijk: uitsterving. Dit is waar en het is de uitkomst die de autoriteiten hopen voor het coronavirus. Maar het is zeer waarschijnlijk dat het virus niet zal verdwijnen en dat het endemisch (= permanent bij de mens) zal worden, zoals verschillende onderzoekers denken⁽⁸⁾. Bovenal mag niet worden vergeten dat SARS-CoV‑2 een zoönose is en dat het zich kan vermenigvuldigen in dieren die ook zullen bijdragen tot de productie van varianten. Maar is dit knelpunt een slechte zaak?

Het is mogelijk dat massavaccinatie met een onvolmaakt vaccin (= dat ernstige vormen vermindert, maar overdracht van het virus niet voorkomt, zoals het geval is met de huidige vaccins in de westerse landen ⁽⁹⁾) paradoxaal genoeg ongewenste gevolgen zou kunnen hebben. Gevaccineerde personen die met SARS-CoV‑2 zijn besmet, zullen immers per definitie alleen resistente varianten kunnen overdragen die de immuniteit tegen het vaccin hebben overleefd. Deze varianten zullen zich verspreiden onder de vatbare bevolking, waartoe uiteraard ook de gevaccineerde bevolking behoort. In plaats van alleen de risicopopulatie te vaccineren, leidt de strategie waarbij iedereen wordt gevaccineerd tot een identieke immuniteit van het vaccin bij iedereen, wat hen kwetsbaar maakt voor resistente varianten. Natuurlijke immuniteit daarentegen is uniek voor elk individu en is daarom doeltreffender om de verspreiding van het virus tegen te houden. Een reeds gepubliceerde Israëlische studie suggereert dat de natuurlijke immuniteit beter is in het geval van de deltavariant ⁽¹⁰⁾. Vergeet niet dat natuurlijke immuniteit polyklonaal is. Bovendien is de immuunrespons van de ene persoon niet dezelfde als die van de andere, zodat een variant die aan de immuniteit van de ene persoon ontsnapt, door het immuunsysteem van de andere zal worden vernietigd. Logistiek gezien circuleert een virus sneller dan een vaccibus, zodat de verwerving van natuurlijke immuniteit sneller verloopt. Paradoxaal genoeg wekt onze samenleving, door de bevolking massaal te vaccineren, een kunstmatige immuniteit op ten koste van een robuustere natuurlijke immuniteit die sneller tot kudde-immuniteit zou kunnen leiden, wat toch het doel is van de vaccinatiecampagne! Aangezien vaccins bovendien ongewenste bijwerkingen hebben, waarvan de omvang en de intensiteit thans steeds duidelijker worden, is het op zijn minst twijfelachtig of het ethisch verantwoord is een groot deel van de bevolking te vaccineren die niet aan covid-19 zou lijden.

Er is nog een laatste risico in de vaccinatiestrategie: dat van het ontstaan van een virulentere variant dan de vorige. Menselijke selectie door een onvolmaakt vaccin zou tot nog gevaarlijker varianten kunnen leiden. Dit is het geval geweest voor de ziekte van Marek bij kippen⁽¹¹⁾. In het algemeen neigen virussen van nature naar minder agressieve varianten, aangezien het voor hun voortplanting gunstiger is als hun gastheren lang genoeg in leven blijven voor een maximale infectie. Dit komt doordat de meer besmettelijke en goedaardige virussen het snelst worden overgedragen en de dodelijker en minder besmettelijke virussen overslaan. De verklaring van de auteurs voor het omgekeerde verschijnsel is dat het gebruik van een onvolmaakt vaccin deze natuurlijke neiging van virussen om minder virulent te worden, verstoort. In feite wekt het vaccin antilichamen op die immuniseren tegen het betrokken virus, waardoor de verspreiding ervan wordt voorkomen. In feite zullen alle varianten die door deze antilichamen worden herkend, worden geëlimineerd, behalve de varianten die eigenschappen hebben waardoor zij kunnen ontsnappen. 

Nu de herfst voor de deur staat, zullen gunstige weersomstandigheden voor de verspreiding van SARS-CoV-2-varianten spoedig intreden. Het gevaar is dat er varianten opduiken die resistent zijn tegen vaccins en die virulenter zijn.

Daarom is het heel goed mogelijk dat onder de varianten die door immuniteit worden geblokkeerd de meer concurrerende (en minder gevaarlijke) varianten zijn, en onder de resistente varianten die immuniteit omzeilen (en worden overgedragen) de meer verderfelijke varianten zijn. Toegepast op SARS-CoV‑2 bestaat het risico in de westerse landen erin dat vaccinatieresistente varianten zijn geselecteerd door de krachtige vaccinatiecampagne midden in de epidemie. De vaccins werden toegediend in een periode waarin de kans op overdracht van coronavirussen kleiner is: de zomer. Nu de herfst voor de deur staat, zullen zich echter spoedig gunstige weersomstandigheden voor de verspreiding van SARS-CoV-2-varianten voordoen. Het gevaar is dat er varianten opduiken die resistent zijn tegen vaccins en die virulenter zijn.

Het voorbeeld van deze studie moet ons eraan herinneren dat de effecten van een intensieve vaccinatiecampagne te midden van een epidemie gevolgen kunnen hebben die tegengesteld zijn aan die welke werden gewenst. Het is daarom gepast om vraagtekens te zetten bij de huidige vaccinatiecampagne, waarvan de redenering veel vaker lijkt te behoren tot het domein van de drogredenering (= valse redenering die geldig lijkt door een auteur, wiens doel is te misleiden) dan tot de paralogie (= valse redenering die geldig lijkt te zijn door een auteur van goede trouw).