Bloed en modder uit elke porie

L'opération Charlie et le maintien terroriste de l'ordre

Illustré par :

Dat we in oorlog waren, hebben we niet afgewacht tot het bloedbad van Parijs van 7 januari om het te begrijpen. De feiten van 11 september 2001, met inbegrip van « deskundig » of gezaghebbend commentaar in het algemeen, waren in dit opzicht al vrij welsprekend. Maar wie zijn ‘wij’ die in oorlog zijn, welke oorlog is het? Dit « wij » is noch het Rijk, dat beweert onze « waarden » te verdedigen, noch, absurd genoeg, het terrorisme. We zijn in oorlog omdat het Rijk de oorlog verklaart aan ons die noch het Rijk noch terrorisme zijn. Wij zijn elke levensvorm die niet of slechts met tegen zin door het Procrusteaanse bed(1) van het geglobaliseerde kapitalistische machinisme wil gaan.

Deze oorlog, laat ons dat van in het begin duidelijk stellen, werd door het Rijk zelf verklaard. Niet dat wij vrede met hem hadden voordat hij ons de oorlog verklaarde, maar wij zijn al lang, en misschien wel altijd, zonder remedie, niet in staat om een zegevierende oorlog tegen hem te voeren, tenzij wij paradoxaal genoeg met hem versmelten. Want wat ook de schijnbare overwinningen waren van de vroegere figuur van dit « wij », de arbeidersbeweging, het waren nooit meer dan pyrrusoverwinningen, die overwinningen waardoor men op de tegenstander gaat lijken. De tegenstander was en blijft deze krankzinnige en monsterlijke megamachine « die bloed en modder uit iedere porie z weet », zoals Marx zegt, die « moderniteit » wordt genoemd, dat wil zeggen, zoals Mario Tronti er scherpzinnig aan toevoegt, « kapitalisme zonder zin »(2). Bovendien, aldus P. G. Bellocchio(3), is zij te sterk om met haar eigen methoden te worden bestreden.
Deze oorlog is dus niets nieuws en zal niet leiden tot nieuwe fundamentele juridische omwentelingen, vergelijkbaar met die welke zich eerst in de Verenigde Staten hebben voorgedaan, onmiddellijk na de aanslagen op New York en Washington, en vervolgens in de rest van de Europese provincies van het Amerikaanse Rijk tot nationale rechtstalen zijn uitgegroeid. De reikwijdte van deze omwentelingen op het gebied van strafrecht en strafprocesrecht, die een aantal mijlpalen hebben gekend van de Patriot Acts I en II onder Bush Jr. tot Obama’s uitbreiding in 2009 van het beginsel van de Military Commissions Act van 2006 tot de civiele rechtbanken, was van dien aard dat de rechtsstaat en zijn beroemde habeas corpus(4), die oude glorie van de moderne tijd, en om ons in een soevereine dictatuur te installeren. Carl Schmitt stelt dit in 1921 tegenover wat hij de dictatuur van de commissaris noemt, een erfenis van het oude Rome en door Montesquieu klassiek geclassificeerd in L’Esprit des lois, II, 3, met de staatsinquisiteurs, onder hen » 
verschrikkelijke magistracies, die met geweld de staat terugbrengen naar vrijheid
« .(5) De soevereine dictatuur is dus niet het bewerkstelligen van « vrijheid »; zij is niet het onbepaalde handelen van een geconstitueerde macht, maar het onbepaalde handelen van een constituerende macht. Het luidt een nieuwe staatsvorm in.

Het gaat er hier niet zozeer om, zoals Žižek sommige waarnemers verwijt(6), te trachten de nieuwe aanval van de zogenaamde wanhopige terroristen op te lossen in het structurele terrorisme van het Westen, en de verantwoordelijkheid van de een in die van de ander te veranderen. Het geglobaliseerde kapitalistische Westen, in overeenstemming met de uitroeiingszuchtige essentie van zijn totalitaire macht, wordt niettemin goed geïllustreerd door de verwoesting van een wereld die is getransformeerd in een uitgestrekte speeltuin voor multinationals die de biosfeer in het kwadraat brengen, haar veranderen in een enorme menselijke en niet-menselijke afvalberg en het vervuilde ersatz verkopen van wat eens overvloedig en vrij van hun vernietiging was; Zij leveren ook de noodzakelijke hulpmiddelen voor de verwezenlijking van de meest schadelijke vorm van leven die de krankzinnige produktiewijze, waarvan zij de bekroning zijn, voortbrengt, en die wij humoristisch « beschaving » of « westerse waarden » noemen. Dat ditzelfde Imperium in de tegenpolen gaat « drone »-en, d.w.z. op zeer grote afstand en op geautomatiseerde wijze (of althans sterk computergeassisteerd), onder democratische en zelfs democratische vlag, « terroristenprofielen » van niet-strijders gaat liquideren, De kruistocht tegen het leven afschilderen als een oorlog tegen het terrorisme is dan ook van een obsceniteit die slechts te vergelijken is met die van het aplomb waarmee de nieuwe kruisvaarders het vaandel van de persvrijheid hoog houden, een vaandel dat slechts notoir de overheersende belangen van de verwoesters prostitueert. Laten we het maar niet hebben over het onfatsoenlijke van de kreten van woede van degenen die aan de vooravond van de gebeurtenissen in Parijs de reinste onverschilligheid aan de dag legden voor deze permanente marteling die in het Midden-Oosten (maar de metropolen zelf en andere gebieden in de wereld blijven niet buiten schot) wordt toegepast door onze opmerkelijke moderniteit(7). De « bevrijde » pers is dus niets meer dan een handelsartikel dat ten dienste staat van de circulatie van alle andere en de permanente lofprijzing van de bestaande stand van zaken(8)wanneer het niet, zoals in het geval van Charlie Hebdo, een gemakkelijke uitlaatklep is voor het heersende racistische slijm, gericht tegen de meest vernederde van de uitgebuitenen, de geïmmigreerde moslims, en vermomd als een vriendelijke pastiche van religies(9).

Deze grieven tegen wat wij « Operatie Charlie » zullen noemen, dat wil zeggen zonder melding te maken van de feiten zelf, de mediahype en de althans gedeeltelijk geslaagde ontvangst daarvan, zijn reeds moedig geformuleerd, gezien het klimaat van woedende haat dat momenteel overal woedt en onze waardigheid, dat wil zeggen onze intelligentie, belachelijk wil maken door zich te wentelen in dit « extra aanhangen » van de officiële versie van de feiten, die de dolorieuze beproeving op vreugdevolle wijze omzet in het gebrek aan betekenis dat haar kenmerkt, Deze versie zelf vertoont dit gebrek(10). Onze enige bedenking bij deze grieven, die op legitieme wijze de begrippen terrorisme en vrijheid van meningsuiting ter discussie stellen, betreft de vooronderstelling die de opstellers ervan lijken te delen, namelijk de realiteit van het terrorisme van anderen. Onder werkelijkheid verstaan wij hier datgene wat van zichzelf blijft, en wat niet van de orde van het eenvoudige fabricaat is. Toch, van deze kleine werkelijkheid, heeft zelfs de New York Times ons niet uitgenodigd om de verdenking te vormen(11). Om het terrorisme van anderen op te lossen in westers terrorisme, zou er iets moeten zijn om op te lossen. Wij zijn er zeker van dat het terrorisme het geglobaliseerde kapitalistische Westen is, en dat er geen ander is.

Om uit de toestand van verbijstering te geraken, zoals J.-Cl. Paye het uitdrukt, waarin de regering ons tracht te installeren, is een absolute noodzaak. Wij moeten uit deze toestand van geestelijke ontwapening geraken die ons in stilte naar de afgrond dreigt te sturen. Er zijn echter gunstige signalen, en de verbijstering waarin men ons probeert te bevriezen, heeft de dooi die de ineenstorting van de traditionele politieke legitimiteiten in heel Europa aankondigt, nog niet kunnen overwinnen, ook al worden de sociale actoren daags na de nieuwe aanslagen al opgeroepen om voorrang te geven aan sociale cohesie boven tweedracht(12). Een dergelijke ineenstorting gaat hand in hand met de ineenstorting van het vooroordeel van machtsneutraliteit dat de « economische » missie van de multinationals gisteren nog genoot. Op het moment van schrijven is het leger in de straten van de grote Belgische steden. Maar de Griekse partij SYRIZA is nog maar één stap verwijderd van een verkiezingsoverwinning die, verre van een doel op zich te zijn, natuurlijk de vonk zou kunnen zijn die de vlakte van moed en verlangen om te leven doet ontbranden(13). De imitatie zou verblindend kunnen zijn, zoals de vitale weigering om zich neer te leggen bij de vernietiging van alle rede, die de mutatie van de staatsvorm in de metropolen van de wereld ons althans sinds uiterlijk 2001 voorschotelt. Het mondiale kapitalisme bevindt zich in zijn eindfase, die ook die is van de biosfeer waarvan wij deel uitmaken. Wij zijn dus gijzelaars van dit dodelijke monster. Het beest in zijn stuiptrekkingen genereert de vijanden die het nodig heeft om de houding van verlatenheid ten opzichte van zichzelf te voeden, die het verwacht en maar al te vaak zonder slag of stoot krijgt van de geregeerde bevolkingen. De receptie van de recente aanslagen overtuigt ons ervan dat het moeilijker is te stoppen met geloven in de moederstaat(14) dan in God de Vader. Wij worden in de muil van de Ogre geworpen en geen enkele grote Ander biedt enige garantie voor de bescherming van de menselijke soort. Maar alleen een geschiedenis van deze kapitalistische doodsmolen , gezuiverd van alles wat zich ertegen verzet, zou lineair of laminair zijn. Maar zo’n geschiedenis wordt ‘vervuild’ door de geschiedenis die zij plundert, want die plundert levert haar enige voedsel: onze eigen geschiedenis, die de geschiedenis is van het feest van het leven en die turbulent, open, onvoorspelbaar is, uit knopen bestaat, maar ook uit draaikolken, draaikolken, omkeringen, plotselinge, massale en onpersoonlijke beslissingen. Wij zijn die opening.

Notes et références
  1. NDLR Procuste, surnom d’un brigand de l’Attique dans la mythologie grecque. « Le lit de procuste » désigne la tentative de réduire les hommes à un unique modèle, leur enjoignant une seule façon de penser et d’agir. Source : Wikipédia.
  2. Nous opéraïstes, L’Éclat, 2013.
  3. Dans Nous sommes tous des zéros satisfaits, Encyclopédie des nuisances, 2011.
  4. NDLR « L’ordonnance, bref ou mandat d’habeas corpus (en anglais writ of habeas corpus), plus exactement habeas corpus ad subjiciendum et recipiendum, énonce une liberté fondamentale, celle de ne pas être emprisonné sans jugement (contraire de l’arbitraire qui permet d’arrêter n’importe qui sans raison valable). En vertu de ce principe, toute personne arrêtée a le droit de savoir pourquoi elle est arrêtée et de quoi elle est accusée. Ensuite, elle peut être libérée sous caution, puis amenée dans les jours qui suivent devant un juge ». Source : Wikipédia.
  5. La dictature, Seuil, 2000. Cf. au sujet de tout ceci J.-Cl. Paye, La fin de l’État de droit, La dispute, 2004, Global war on liberty, Telos press, 2007, pour une édition augmentée parmi d’autres, plus récentes, mais toujours en langues étrangères.
  6. www.rifondazione.it/primapagina/?p=16219
  7. Cf. l’essayiste P. Thiellement, http://lmsi.net/Nous-sommes-tous-des-hypocrites; voir aussi Y. Najiels, http://blogs.mediapart.fr/blog/yvan-najiels/100115/je-ne-peux-pas-etre‑c….
  8. Voir « nous ne sommes pas tous Charlie », dans le dossier du Kairos 17, p.10–11
  9. Et ce, même si les œuvres de Wolinski, Charb, Tignous et Cabu ne sauraient se réduire à cette dérive dénoncée par d’ex-collaborateurs de Charlie eux-mêmes, comme ici par Delfeil de Ton: www.france24.com/fr/20150115-france-ancien-charlie-hebdo-regle-comptes‑c…. Cf. l’historien israélien Schlomo Sand, http://www.ujfp.org/spip.php?article3768.
  10. Voir J.-Cl. Paye, dans le quotidien belge La Libre Belgique: http://www.lalibre.be/debats/opinions/questions-autour-de-la-carte-d-ide… mais aussi Manlio Dinucci, dans le quotidien italien Il Manifesto, http://ilmanifesto.info/la-firma-dei-killer-noti-alla-polizia-e-ai-servi…
  11. www.nytimes.com/2012/06/21/world/middleeast/cia-said-to-aid-in-steering-….
  12. Voir l’inénarrable hebdomadaire belge Le Vif-L’Express, du 16 au 22 janvier 2015, p. 19.
  13. On connaîtra malheuresement la suite…
  14. Selon l’expression de J.-Cl. Paye et T. Umay dans leur ouvrage inédit Au-delà de la propagande, en-deçà du langage.

Espace membre

Leden