Op dinsdag 27 november 2018 organiseerde het Maison du livre een debat getiteld « Progrès choisi ou subi? » Verscheidene vertegenwoordigers van de partijen van de Federatie Wallonië-Brussel (Ecolo, CDH, PS, MR en PTB) werden ondervraagd over de politieke vooruitzichten op het gebied van robotica, kunstmatige intelligentie, maar ook de « augmented » of gehybridiseerde mens, het al dan niet onder toezicht plaatsen van de digitale reuzen, de plaats van Europa ten opzichte van de VS en China, de ecologische, demografische en geopolitieke gevolgen van de vooruitgang, de smart-cities, algoritmisch bestuur, bedreigingen voor de werkgelegenheid en de democratie… Antoine De Borman voor de CDH, Corentin de Salle voor de MR, Mohssin El Ghabri voor Ecolo, Michaël Verbauwhede voor de PTB en Isabelle Emmery voor de PS waren aanwezig.
EEN CONTROVERSIEEL ONDERWERP, ECHT?
Zonder terug te komen op wat elk van hen heeft gezegd, volgt hier wat kan worden onthouden uit de boodschappen die door de verschillende partijen zijn overgebracht. Aan de MR-zijde moet technologie worden gebruikt om een werkelijk ecologische samenleving op te bouwen. Volgens hun vertegenwoordiger zou het opgeven van ons model neerkomen op het om zeep helpen van de economische en industriële motor die als enige in staat is de ecologische overgang te bewerkstelligen. In zijn visie moet elk probleem worden omgezet in een kans voor economische ontwikkeling om deze authentieke ecologische samenleving dichterbij te brengen. Kortom, voor elk ecologisch probleem is er wel een zogenaamde groene oplossing: groene paraffine, slimme landbouw, mondialisering van de markt voor hernieuwbare energie(1).
In de PS kunnen de standpunten van de zogenaamde socialistische partij worden omschreven als extreem centrum, zoals beschreven door Alain Deneault(2), met inbegrip van een nadruk op hun met trots gestemde hervormingsgezinde beleid om digitaal te overleven.
Bij Ecolo, over 5G, een cruciaal onderwerp dat betrekking heeft op de wijziging van onze leefomgeving, leek de boodschap veelbelovend, waarbij Ecolo eraan herinnerde dat zij « al veel twijfels had over 4G om gezondheidsredenen en dat dit er zeker niet beter op is geworden « . Helaas maakt Mohssin El Ghabri er nog steeds een technische kwestie van, door middel van een beschouwing over de verarming van de democratie: » Wij zouden een dermate hoog niveau van complexiteit bereiken dat verkozen politici het niet kunnen bijbenen, zodat wij een beroep zouden moeten doen op tussenpersonen die vaak uit de particuliere sector afkomstig zijn om ons te helpen de wetten te begrijpen . Ontwapenend niveau van depolitisering! Ecolo (en de andere partijen) zouden kunnen kijken naar Inter-Environnement Bruxelles en de vele artikelen in Kairos, waaronder Alexandre Penasse’s « L’illusion technocratique à la lumière de la 5G « , om serieuzere informatie over deze kwestie te krijgen.
Als wij ons in het bijzonder tot de leden van Ecolo richten, dan is het met de hoop dat wij sereen kunnen argumenteren en debatteren over onderwerpen die van oudsher door ecologen worden gedragen. Het vraagstuk van de technocratie is een politiek vraagstuk dat raakt aan het wonen, aan de keuze van de maatschappij waarin wij willen leven, aan de mogelijkheid om zelfstandig te leven.
Over de belasting van robots zei de vertegenwoordiger van Ecolo: « Ik weet niet hoe je een robot definieert, Excel is een robot, het heeft verdiepingen en verdiepingen van secretaresses vervangen die de gegevens organiseerden « . Dit is slechts één van de vele anekdotes die Mohssin El Ghabri’s verrassende commentaar op het thema vooruitgang symboliseren. Nee, Excel is geen robot maar een softwareprogramma. Dit is niet te vergelijken met de robots die geleidelijk worden ingevoerd in bejaardentehuizen, landbouwfaciliteiten, of de algoritmen die het overgrote deel van de beurshandel besturen.
Mohssin El Ghabri pleit voor een « ecologische transitie « , wat een verzamelpunt lijkt in deze tijden van de klimaatmars waarin politici wordt gevraagd « in actie te komen « , maar het is niet duidelijk hoe anders die is dan die welke door de MR wordt voorgesteld. In ieder geval lijkt het een wondermiddel te zijn voor een veerkrachtige en vriendelijke samenleving.
De PTB is kritischer, vooral over platform kapitalisme. De woorden lijken meer ambitie te tonen tegenover de GAFAM en de technologische wereld die ons allen wordt opgedrongen. Helaas is het moeilijk om tussen de regels door een afwijzing te lezen van onmenselijke (die tot doel heeft de mens uit te wissen), asociale technologieën, die de aantasting van de natuur, van onze gezondheid en van onze hersenen versnellen(3).
Zoals Matthieu Amiech, een lid van de Marcuse-groep, zegt: » Om zich collectief te kunnen organiseren, moet er eerst een breed gedeelde wil tot verzet zijn en die is er momenteel helaas niet! Er zou een nieuw gemeenschappelijk besef moeten ontstaan van de politieke en sociale problemen die de digitalisering van ons leven met zich meebrengt. Bijvoorbeeld het feit dat digitale technologie de hele wereld onmiddellijk (zonder bemiddeling) tot onze beschikking stelt, dat dit onwenselijk is… en dat dit niet zo kan blijven. « (4)
MENING IS IETS WAAR AAN GEWERKT MOET WORDEN
Wat stond er in de pers op de dag dat dit artikel werd geschreven? Een paginagrote advertentie op de achterflap van Politico, het weekblad van de Europese zeepbel (per dozijn verspreid in de cafés van Brussel): « 5 G is Groener « . Wie heeft voor deze advertentie betaald? De Chinese reus Huawei! Dit beeld alleen al illustreert de gotspe van de Chinese multinational, die even gevaarlijk is als de Amerikaanse, Europese, Japanse en andere Big Techs .
In Le Soir, op de voorpagina, de Techno instant: « Robots worden onze volgende huisdieren « , titel van de laatste pagina (nee, ik heb niet verkeerd gelezen!). De pagina is getiteld« Robots die ervan dromen huisdieren te zijn « . Maar natuurlijk! Te zeer ondergedompeld in een technofiele omgeving en als speciale afgezant van Las Vegas, heeft de auteur van dit verslag er niet aan gedacht om bijvoorbeeld de titel « Robots van alle soorten voor meervoudige winst » mee te geven. Twee academici worden geïnterviewd over deze « bijzonder schattige » robots. De eerste, die bijzonder enthousiast is, is een professor emeritus in de psychologie en spreekt als een verkoper die volledig verleid is door het produkt. De tweede is meer genuanceerd. Helaas, zoals zo vaak in Le Soir, kiest de journalist ervoor het woord te geven aan de eerste academicus op een toon die als fatalistisch en optimistisch kan worden omschreven. We twijfelen niet aan het werkelijke nut en de sociale, antropologische, gezondheids- en ecologische gevolgen… » Robots zullen naar ons toe komen zodra hun prijs is gedemocratiseerd en wij zullen gehecht raken aan hun aanwezigheid. Het is een virtuele zekerheid « . Le Soir werkt, net als de overgrote meerderheid van de media en de politici, goed mee aan deze normalisering.
Robin Delobel
- Voir ce qu’il en est de l’éolien industriel dans l’article sur l’Amassada, Kairos de septembre 2019.
- « de l’extrême centre », éditions Lux, 2017.
- Un texte essentiel « Nos cerveaux, Zone à défendre prioritaire », http://www.piecesetmain-doeuvre.com/IMG/pdf/zad_des_cerveaux.pdf
- Groupe Marcuse : « Notre libre-arbitre est aspiré par Internet », 19/08/2019. https://www.marianne.net/debattons/entretiens/groupe-marcuse-notre-libre-arbitre-est-aspire-par-internet. Autre proposition de lecture : La liberté dans le coma, du groupe Marcuse (Editions La Lenteur), les auteurs proposent de replacer la critique de l’informatisation et de la vie inistrée au cœur des luttes sociales et politiques.