« Ik schaam me voor wat mensen in mijn land [Israël] anderen kunnen aandoen. »

Januari 2023… De staat Israël begint het jaar goed: sinds een paar dagen wordt het weer voor de ^6e keer geleid door de onfatsoenlijke Benyamin Netanyahu, gezeten op al zijn potten en pannen, aan het hoofd van de meest rechtse regering in de geschiedenis van Israël. Ja, ja, het is nog mogelijk: de historische rechtervleugel van de Likud, zijn partij, omvat een coalitie van de meest extremistische en ultra-orthodoxe partijen, zoals de « Religious Zionism » partij van de heer Smotrich, en « Jewish Power » van de heer Ben Gvir (die een discipel was van Rabbi Meir Kahane en zijn « Kach » partij, in 1994 verboden wegens terrorisme in Israël en geplaatst op de officiële lijst van terroristische organisaties in de VS). Dus een openlijk neo-fascistische, extreem-rechtse regering…

Dit schijnt onze Europese politici niet te deren die alleen de woorden democratie op hun lippen hebben: op 2 februari hebben mevrouw Macron en Netanyahu in het Elysée-paleis elkaar gefeliciteerd door rode kogels af te vuren op Iran, dit land aan de donkere kant van de macht waar de mensenrechten met voeten worden getreden…; wat natuurlijk niet geldt voor Israël, deze « enige parlementaire democratie in het Nabije Oosten »!

Vorige week woonden we de vertoning bij van Nicola Zambelli’s documentaire « SARURA »:

« Aan de poort van de Negev-woestijn strijdt een groep jonge Palestijnen tegen de Israëlische militaire bezetting. De « Sumud-jongeren » — de jongeren van het doorzettingsvermogen — proberen het van hun families gestolen land terug te geven aan hun volk, door het oude grotdorp Sarura te renoveren. Zij gaan agressie te lijf met geweldloze acties, verdedigen zich tegen geweren met hun eigen camera’s; zij bestrijden troosteloosheid en dood met hoop en leven. »

De vertoning werd gevolgd door een paneldiscussie met de Israëlische burger Eitan Bronstein Aparicio. Hij is de oprichter van Zochrot, een Israëlische organisatie die sinds 2001 werkt aan de bewustwording in Israël en de rest van de wereld over de Nakba en het recht op terugkeer voor Palestijnse vluchtelingen. In 2015 richtte hij samen met Eléonore Merza Bronstein het De-Colonizer Center op, dat het koloniale karakter van het Israëlische regime aantoont.

Eitan verliet Israël en woont nu met zijn familie in België, in Brussel.

 » Ik schaam me, ik schaam me voor wat mensen uit mijn land anderen kunnen aandoen… »

Zijn eerste woorden na de film ontroerden me en ik wilde hem ontmoeten om zijn gevoelens, analyse en hoop voor zijn land te horen.

Interview metEitan Bronstein Aparicio

Annie Thonon: Wat is uw analyse van de huidige situatie in Israël? 

Eitan Bronstein Aparicio: Ik denk dat we ons nu in een nieuw en zeer interessant moment bevinden, voor mij als Israëliër die al vele jaren bij de situatie betrokken is.

Sinds zijn oprichting is Israël een koloniaal en apartheidsproject. Zijn beleid ten aanzien van de Palestijnen is altijd hetzelfde gebleven, racistisch, kolonialistisch en gewelddadig, maar hij is er altijd in geslaagd dit beleid uit te voeren terwijl hij zei: « Wij houden van vrede, wij streven naar vrede ». Vandaag is er een verandering: tot twee maanden geleden was er altijd ten minste één partij in Israëlische coalitieregeringen die een façade had van vredeswil, vredeswerk… Vandaag is deze « façade van goed geweten » verdwenen en dat is heel belangrijk. Waarom?

De westerse politieke wereld, Europa en de VS, hielden van dit woord omdat zij een schuldgevoel hadden over de geschiedenis, de genocide, de Shoah, enz. en de Joden wilden helpen. Maar ze konden natuurlijk niet openlijk een zuiver koloniaal project steunen. Dus vertrouwden ze op deze retoriek om Israël te steunen als hun partner voor vrede en democratie. Vandaag zal dit westerse discours het moeilijk hebben om te overleven in een regering waar Netanayhou de meest gematigde is!

Netanyahu is zich bewust van dit feit en zal proberen de westerse opinie niet al te zeer in verlegenheid te brengen: Neem bijvoorbeeld het geval van het Palestijnse dorp Khan Al Ahmar, een klein bedoeïenendorp op de Westelijke Jordaanoever dat zal worden vernietigd. Dit conflict duurt al jaren, bijna tien jaar; Netanyahu, in de oppositie in de vorige regering, verdedigde de sloop met hand en tand bij extreem-rechts, zich beroepend op het advies van het Hooggerechtshof dat de wettigheid van de vernietiging bevestigde. Natuurlijk legaliteit vanuit het standpunt van Israël, dat nooit het internationaal recht respecteert. Daarom is er in Israël geen wettelijke belemmering om deze vernietiging nu uit te voeren. Maar toen de Hoge Raad een paar dagen geleden vroeg wat er aan de hand was, antwoordde de regering: « we moeten nog vier maanden nadenken »… .

Natuurlijk zal deze regering een nog extremer beleid van repressie voeren tegenover de Palestijnen, zoals onlangs in Jenin, maar dit voorbeeld toont aan dat Netanyahu, omdat hij het duidelijk is die dit besluit heeft genomen, zich bewust is van het feit dat het voorwendsel van « vrede » geen rol meer zal kunnen spelen, en dit geeft ons een nieuwe potentieel gevaarlijke situatie voor Israël.

Deze extreme regering zal, als zij consequent is, alle valse woorden van vrede, de mythe van twee staten, enz. verwerpen. Paradoxaal genoeg kan dit positieve gevolgen hebben door de internationale gemeenschap, de Verenigde Staten en hun westerse bondgenoten, te confronteren met haar hypocrisie door een regime te steunen dat alle internationale regels en VN-resoluties aan zijn laars lapt.

Natuurlijk moet men niet al te optimistisch zijn en zichzelf voor de gek houden. De recente verklaringen van het hoofd van de Europese diplomatie Josep Borrell maken me kwaad: vandaag zeggen dat « het niet gepast is om de term apartheid te gebruiken in verband met de staat Israël » en dat « Israël een racistische staat noemen antisemitisme is » toont aan dat de internationale zelfgenoegzaamheid niet van vandaag op morgen zal verdwijnen. Maar men bespeurt enige huivering en ernstige bezorgdheid bij de pro-Israëlische lobby’s over sommige van de extreme standpunten van de nieuwe regering.

Wat betekenen de recente demonstraties in Tel Aviv en Jeruzalem in januari? Is de behandeling van de Palestijnen onder deze nieuwe regering besproken?

Nee, absoluut niet. Helaas staat dit voor de Israëli’s niet centraal; men kan zeggen dat zij gewend zijn aan discriminatie, geweld en annexaties, altijd gepresenteerd als een gerechtvaardigde verdediging…

Nee, maar deze grote demonstraties laten wel een zekere breuk in de Israëlische samenleving zien. Zij betwisten het plan van de nieuwe regering om het rechtsstelsel te hervormen, dat de bevoegdheden van het Hooggerechtshof zou beperken, met inbegrip van de invoering van een zogenaamde « derogatieclausule » die het Parlement in staat zou stellen om met een eenvoudige meerderheid van stemmen een beslissing van het Hooggerechtshof ongedaan te maken. Advocaat-generaal Gali Baharav-Miara toonde zich onlangs bezorgd over hervormingen die de macht van rechters zouden beperken en een « politisering van de rechtshandhaving » die « de meest fundamentele beginselen van de rechtsstaat ernstig zou ondermijnen ».

Deze spectaculaire demonstraties hebben gevolgen voor het bedrijfsleven. Het imago van Israël als een « veilige en gezonde plaats om te investeren » lijkt te wankelen: internationale financiële ondernemingen en kredietbeoordelingsbureaus, zoals JP Morgan, hebben hun bezorgdheid geuit over de manier waarop de justitiële herschikking de economie negatief zou kunnen beïnvloeden. Naar verluidt overwegen grote Israëlische bedrijven het land te verlaten.

Ook op dit gebied zijn er dingen in beweging die tot positieve veranderingen kunnen leiden…

Hoe ziet u de toekomst en waar hoopt u op?

Wat verwacht ik?

Bevrijding van alles, van de koloniale overheersing, van het zionisme; het is een fundamentele strijd die lang zal duren, maar zoals ik al zei, is er nu misschien een kans op verandering.

Ik denk dat het beginsel van twee staten vandaag niet meer mogelijk is: op de Westelijke Jordaanoever zijn er vandaag 700.000 kolonisten, het is niet langer mogelijk een scheiding te overwegen door de illegale kolonisten te verdrijven uit wat een Palestijnse staat had moeten zijn; we moeten denken aan Gaza en de verdrijving van 4.000 kolonisten in 2005, die door sommige kolonisten nog steeds als verraad wordt beschouwd en een trauma blijft in de Israëlische samenleving. Ik denk ook aan de Palestijnen die naar hun huizen moeten kunnen terugkeren.

Ik hou sowieso niet van het idee van een scheiding.

Nogmaals, ik zou graag zien dat mensen samenleven, niet apart. Het principe moet gelijke rechten zijn, mensen moeten samen kunnen leven, niet apart in twee staten. Het land moet worden gedekoloniseerd, wat betekent dat het land over het hele land moet worden verdeeld; het is niet mogelijk dat de kolonisten, die ongeveer 30% van de bevolking uitmaken, 80% van het land bezitten, dus moet er een herverdeling van het land plaatsvinden. Het koloniale systeem moet worden vernietigd; van oudsher, in Latijns-Amerika, in Afrika, is het bezit van land, en van hulpbronnen zoals water, de basis van het koloniale systeem.

Dit alles moet grondig veranderen, en niet alleen op de Westelijke Jordaanoever, maar in heel Israël. Ik hoop dat we daar kunnen leven met rechtvaardigheid, met democratie, met gelijkheid…

Hoe kunnen wij, geconfronteerd met de verantwoordelijkheid van de westerse wereld, als eenvoudige burgers van de westerse wereld handelen om deze veranderingen tot stand te brengen?

Ik zie verschillende niveaus:

Natuurlijk is er de Westerse wereld en haar politieke leiders…

Natuurlijk heeft Europa een grote verantwoordelijkheid bij de oprichting van de Joodse staat. Na de genocide op de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog wilde Europa de Joden helpen door de oprichting van de Joodse staat op het grondgebied van Palestina te bevorderen, misschien met goede bedoelingen… maar vandaag is dat niet meer mogelijk met deze etnische zuivering van de Palestijnen van bij het begin… Europa moet zijn beleid ten aanzien van Israël veranderen, en Israël zijn beleid doen veranderen. We zien dat Europa heel snel sancties kan nemen tegen bepaalde landen, dus waarom niet tegen Israël? Daar wacht ik dus op… een duidelijke veroordeling met sancties tegen het apartheidsregime van Israël in plaats van de verklaringen van Borell! Ik ben erg boos…

Maar er zijn ook de Joden.

Israël presenteert zichzelf als de staat van de Joden van de wereld en zegt « wij zijn de staat van de Joden », maar dat is niet waar. Het is de staat van de zionisten die sinds zijn oprichting in 1948 een beleid van apartheid, overheersing, vernietiging en etnische zuivering voert ten aanzien van een ander volk. Helaas is Israël erin geslaagd deze versie op te leggen en de hele wereld ziet Israël als HET land van de Joden, een symbiose tussen de staat Israël en de Joden in de wereld. Dit is een probleem voor Joden omdat het beleid van Israël het nog steeds bestaande antisemitisme kan aanmoedigen.

Het is heel belangrijk dat Joden dit beeld bestrijden.

Als Jood ben ik zeer geschokt.

« Geheel tegen wat dit land in mijn naam doet, verwacht ik vandaag iets van de Joden. In Frankrijk, in de VS, zijn er gemeenschappen van Franse, Amerikaanse, Joodse burgers, zeer machtig, zeer invloedrijk, die de westerse en Israëlische politiek zouden kunnen beïnvloeden.

En hoe zit het met de burgers?

Ik denk dat het essentieel is om een zo breed mogelijk inzicht, informatie over wat er werkelijk gebeurt, te verspreiden. Dit roept natuurlijk het probleem op, waar we altijd tegenaan lopen, van de informatievoorziening door de mainstream media, die nu alleen nog de officiële spreekbuizen zijn en bevooroordeelde, eenzijdige en misleidende verhalen uitzenden.

Het is ook heel belangrijk om de BDS-campagne tegen Israël te steunen. Het onmiskenbare succes ervan kan worden afgemeten aan de meedogenloosheid waarmee deze campagne door Israël en zijn aanhangers wordt gevoerd. We moeten bedrijven als Hewlett Packard, banken als BNP Paribas die investeren en winst maken (hopelijk niet lang meer, zie boven…) in een koloniale en apartheidsstaat, zoals erkend door Amnesty International, aan de kaak stellen. Zij zijn dus medeplichtig aan een schending van het internationaal publiekrecht, een ernstige schending van de door het internationaal recht gewaarborgde mensenrechten en een misdaad tegen de menselijkheid volgens het internationaal strafrecht.

Dit maakt activistische netwerken en hun werk voor rechtvaardigheid en erkenning van Palestijnse rechten des te belangrijker.

Werk dat, naar mijn overtuiging, alleen maar positief kan zijn voor de toekomst van dit prachtige land en voor de twee volkeren die er samen moeten kunnen leven en het in harmonie moeten kunnen bewonen…

Interview door Annie Thonon

Nog maar negentig jaar geleden stigmatiseerde, joeg, terroriseerde, vermoordde en vergaste een democratisch gekozen regime miljoenen mannen en vrouwen omdat zij behoorden tot een cultuur, een religie, een geschiedenis… Hitler en het nazisme voerden de genocide op de Joden uit en veroorzaakten de verbanning van vele Duitse burgers van Joodse afkomst. Vandaag, een gruwelijk gestamel van de geschiedenis en enkele generaties later, zijn het opnieuw Joden, Israëlische burgers, die een land verlaten waar het voor hen niet meer mogelijk is om te vechten, te werken of hun kinderen op te voeden zonder al hun waarden te verloochenen…

A.T.