Tijd voor lafaards

Zou participatieve financiering, waar men niet meer omheen kan als men uit het traditionele bankcircuit wil stappen, tegen het kapitalistische principe ingaan, of zou het er juist de nieuwe avatar van zijn? Zouden deze platforms, die er meestal op uit zijn om vraag en aanbod met elkaar in contact te brengen (zoals Uber of Airbnb), waarbij ze niets anders aanbieden dan de interface en begeleiding, en zichzelf daarbij gratis helpen, het werkelijk mogelijk maken om andere soorten projecten te financieren, « buiten het systeem om »? 

In 2010 lanceerde Ombline le Lasseur samen met haar echtgenoot Vincent Ricordeau en haar neef Adrien Aumont de bank KissKissBankBank. Vincent Ricordeau, medeoprichter van het platform, heeft verschillende bedrijven opgericht en geleid voordat hij bij SportFive, een leider in sportmarketing, aan de slag ging en er vicevoorzitter werd. Hij is een van degenen die nu « seriële ondernemers » worden genoemd, met andere woorden, dezelfde als vroeger, maar cooler, meer ontspannen, met jeans en sportschoenen.

In het begin was KissKissBank gericht op muzikanten en stelde hen in staat internetgebruikers te werven om hun projecten uit te voeren, maar het werd al snel uitgebreid tot andere gebieden. Maar om de muziekindustrie gerust te stellen en fondsen te werven, moet de oprichter de woorden vinden zodat ze begrijpen dat het business as usual zal zijn: « Mijn partners en ik moesten uitvoerig uitleggen dat KissKissBankBank geen inkomstenverlies voor de muziekindustrie betekende, maar dat het artiesten integendeel in staat stelde een interessantere en vernieuwde relatie met hun fans op te bouwen. Bovendien stelt ons platform ons in staat speciale projecten te financieren, die niet de projecten zijn die labels gewend zijn te produceren ».(1) Deze inleidende voorzorgsmaatregel spreekt boekdelen over de continuïteit van het crowdfundingmodel, eerder dan over een breuk met het dominante model. Vandaag heeft het bedrijf meer dan 133 miljoen fondsen bereikt, 25.000 projecten beheerd en 2,6 miljoen leden. 

Hoewel de drie oprichters« er vast van overtuigd zijn dat de peer-to-peer of individu-tot-individu economie de opkomst van nieuwe vormen van organisatie in onze samenlevingmogelijk maakt« Dit heeft hen er niet van weerhouden om KissKissBank in juli 2017 te verkopen aan de Banque Postale, waardoor het platform een van de Europese leiders is geworden op het gebied van participatieve financiering. Hoeveel hebben de tortelduifjes van de participatieve financiering hun doosje verkocht en onder welke voorwaarden, wetende dat zij nog steeds in de raad van bestuur zitten? « Het bedrag van de transactie is niet bekendgemaakt, maar het zal waarschijnlijk in de buurt van de tien miljoen euro liggen, rekening houdend met het feit dat de laatste fondsenwervingsronde van KKBB in 2016 5,3 miljoen opbracht. Onder de investeerders die bij deze laatste financieringsronde aanwezig waren, bevond zich Orange ».(2) De onderneming werd al snel een van de belangrijkste Europese sites voor participatieve financiering, en een van de oprichters, Adrien Aumont, droomt al van een nieuw project dat« nu al grote namen uit de financiële wereld aantrekt ».(3)

Crowdfunding ontkomt niet aan de financiële logica om het aantal actoren te beperken en men kan zich afvragen of deze concentratie in enkele grote bedrijven niet indruist tegen de basisprincipes van de financiering van de burger, door hem in de positie te plaatsen om projecten te kiezen bankabel en aanvaardbaar voor het bestaande systeem. Hoewel men oorspronkelijk had kunnen denken dat deze moderne ondernemers hen vrij zouden laten van censuur en projecten niet alleen zouden selecteren op basis van hun kans op succes maar ook op basis van hun politieke aanvaardbaarheid, is dit niet het geval. Achter hun « verantwoordelijkheid en ethiek », een containerbegrip dat zowel op de Total-website als in een toespraak van de Ecolo-partij is terug te vinden, scharen zij zich achter een verificatie door een « coach », die zich het recht voorbehoudt het project binnen maximaal 2 werkdagen te aanvaarden of suggesties voor verbetering te doen. 

En we deden de test. 

Wij dienden ons project in op vrijdag 4 maart en kregen pas antwoord op woensdag 9 maart om 16.30 uur (d.w.z. buiten de termijn), nadat wij via het contactformulier een bericht hadden gestuurd. Kijk zelf maar: 

Wij legden de « coach » vriendelijk uit dat wij niet« twee projecten op twee platforms tegelijk hadden gecreëerd »:

De « coach » « begreep », maar niet echt…

Na dit uitstel wordt de uiteindelijke beslissing genomen:

En we vertelden hem wat we dachten. 

Dit zal ertoe leiden dat ons project wordt afgewezen:

Toch lijken de verklarende stappen zelfs niet in te gaan op de mogelijkheid van weigering:

Wij besloten een ander platform te vragen, Ulule, dat in dezelfde hof koos te spelen, zij het iets openhartiger, en de uil zei hardop wat KissKiss laag bij de grond dacht. Het meest verbazingwekkende is dat wij het bericht van afwijzing pas 1,5 uur na indiening van ons project ontvingen, terwijl onze tegenhangers en inleidingen zich nog in conceptvorm bevonden. Zij waren echter van mening dat dit voldoende was om het project te weigeren, omdat het« betrokken zou kunnen zijn bij het verspreiden van onjuiste of misleidende informatie, of het presenteren van overtuigingen als feiten ». Deze doeltreffendheid van Ulule bij het opsporen van« onjuiste of misleidende » informatie is verrassend. Mijn pink zegt me dat het eerder een kwestie van aanstoot is — niet van gezicht — maar van naam. Is Kairos de witte wolf geworden en het doelwit om neergeschoten te worden?

Het nieuwe kapitalisme heeft, onder het mom van iets anders te doen, alleen maar nieuwe marktaandelen uitgebuit en de mensen nog meer autonomie doen verliezen. Net als YouTube of Facebook, die publieke meningsuiting privatiseren, hebben financiële crowdfundingplatforms participatieve financiering geprivatiseerd die nooit het domein van collectief beheer had mogen verlaten.

Espace membre

Leden