Wij hebben het nooit nuttig geacht kritiek te leveren op media die dichter bij ons leken te staan dan de media die gewoonlijk « mainstream » worden genoemd. Hoewel wij geweigerd hebben hen expliciet te noemen en hun redactionele lijn kritisch te benaderen, hebben wij ons er niet van weerhouden deze zogenaamde « alternatieve », « onafhankelijke » of « inclusieve » pers in sommige van onze analyses te situeren. Het is tijd om de balans op te maken.
Als zogenaamde alternatieve publicaties, of zelfs « slow press », die de wereld becommentariëren, soms interessant journalistiek werk leveren, blijft er iets tegenstrijdigs, zelfs onoplosbaars in het idee zelf om iets anders te doen: hoe vreedzaam naast de massapers te bestaan zonder deze te bekritiseren? Hoe kun je in beide werken, zonder dissonantie te ervaren, maar ook zonder gestoord te worden door de dominante media die bijdragen aan hun inkomen? (1)maar ook zonder gestoord te worden door de dominante media die bijdraagt aan een deel van hun inkomen?
De verklaring is niet ingewikkeld. De coëxistentie is vrij sereen omdat deze alternatieve pers zich niet verzet tegen de massapers, maar deel uitmaakt van de continuïteit ervan. Het is geen verrassing dat zij de dag voor het verschijnen van een nieuw nummer wordt uitgenodigd op de sets van La Première of dat de medianetwerken over het algemeen voor haar openstaan. De prijs die daarvoor moet worden betaald is stilzwijgen over een aantal onderwerpen, met een verplichte en stilzwijgende omerta over het onderwerp dat zij niet kunnen aanpakken op straffe van anathema en ontslag: kritiek op de media. (2).
De alternatieve pers is dus een handige catch-all, vooral voor degenen die op de golf willen meeliften en zich als nieuwe onruststoker willen opwerpen. Bij gebrek aan een bepaalde vorm van actie, opgesloten in een redactie onder de duim van de overheid, ergert het onderwerp zich, maar kan het zich ook doelwit voelen van de toenemende kritiek op de mainstream media. Kortom, er moet een remedie worden gevonden. Dus wat is een betere manier om weer op het rechte pad te komen en toch de dominante media die ons in dienst hebben te steunen dan ons bezig te houden met de « alternatieve pers ». Ja! Omgaan met schandalen, onderzoeken, rondneuzen in de politieke wereld en verbanden leggen (wie weet komt er een toekomstige verbintenis) is inderdaad opwindend. Nu de schandaalmachine van de media goed en wel op zijn plaats staat, kunnen we de koek en zopie hebben: aan de ene kant produceren we geformatteerde informatie, aan de andere kant doen we alsof we ervan afwijken door ze aan de kaak te stellen; aan de ene kant accepteren we de censuur, sereen, in de wetenschap dat we natuurlijk niet alles kunnen zeggen, aan de andere kant zweven we op de wolk van het meningsverschil, klaar om alle cabaletjes, verduisteringen en allerhande handel te ontmantelen die onvermijdelijk telkens weer opduiken.
Het probleem is dat beide partijen vrolijk datgene met voeten treden wat de kern vormt van de persvrijheid en het werk van de journalist: « de persvrijheid ».om de waarheid te respecteren, ongeacht de gevolgen voor hemzelf, vanwege het recht van het publiek om de waarheid te kennen. « (Munich Charter). Om er een echte vierde macht van te maken, en dus de werking van de structuren van overheersing, waarvan de massamedia deel uitmaken, te analyseren, te beschrijven en aan de kaak te stellen. Maar het is moeilijk om naar het Gala van de Association of Professional Journalists te gaan met alle topmensen van de journalistiek, om na een redactie kritiek te leveren op degenen die ons net hebben gevoed en overladen met petits fours en champagne.
De reactie op de censuur van Kairos dient om het ware gezicht te onthullen van degenen die beweren anders te zijn, en te laten zien dat het slechts een masker is dat zij dragen en dat zij in feite hetzelfde zijn. In het algemeen namen zij een zwijgend standpunt in, zelfs wanneer hen uitdrukkelijk werd gevraagd te reageren (3). Pas toen een van onze lezers een verontwaardigde brief naar de zogenaamde alternatieve krant stuurde, gaf het antwoord van deze krant — identiek aan dat van een RTL-omroeper of een redacteur van Le Soir of La Libre — expliciet aan welke kant hij opging: die van de macht, van de continuïteit, die zijn « carrière » veilig stelt:
Het werd ons 9 maanden lang onmogelijk gemaakt een persconferentie bij te wonen na een « politiek bevooroordeelde vraag » aan de premier. (4). Vervolgens konden we met de hulp van een advocaat en met doorzettingsvermogen op 27 november 2020 terugkeren. Op die dag onderbreekt de regeringscontrolekamer mijn vraag midden in een live-uitzending. Sindsdien is mijn perskaart ingetrokken, evenals de subsidies, als gevolg van een nieuwe voorwaarde waartoe minister Linard willekeurig heeft besloten. Beweren dat klagen en het aan de kaak stellen van deze situatie neerkomt op slachtofferschap en samenzwering, onthult de ware rol van deze nieuwe media: doen alsof ze anders zijn door het spel van de brutaliteit te spelen, terwijl ze de spelregels van een systeem waarvan ze het bestaan zeker willen stellen, perfect accepteren. Kortom, waakhonden die zichzelf graag zien als klokkenluiders.
Alexandre Penasse