Euro, Orlando, enz.

L'hommage au statu quo

Net als de keer daarvoor en de keer daarna zullen zij de doden onthullen, hun verhaal, de details van de een die net getrouwd was, van de ander die maandag een fantastische baan kreeg; van degene die de avond in de club had « moeten » doorbrengen maar zijn trein had gemist; zij zullen de kreten doorgeven van de nabestaanden van ouders, broers, zussen, hun laatste gesprekken, hun laatste contact.

Zij zullen het absurde doorgeven, terwijl ze eraan deelnemen, tot de volgende keer. Ze zullen dezelfde debatten terugbrengen, over wapenbezit, over geweld in de VS. Zij zullen het strijdtoneel creëren waar de politici, Trump en Clinton, en later de anderen, die de gebeurtenis hebben gerecupereerd, elk in verwachting van de groei van hun stemmen, de confrontatie met elkaar zullen aangaan; zij zullen vertellen hoe de een « de opinie » heeft geschokt met zijn woorden, de ander is nuchter gebleven.

Ze zullen erover praten, en terwijl ze erover praten zal het evenement langzaam vervagen, om plaats te maken voor het volgende ‘grote spel’; de media-arena zal het podium openen voor de nieuwe ‘scoop’, voor het ding om te zeggen, te doen, te zien, te eten, te drinken, waar alles in wezen draait om één ding: geld verdienen. Euro of horror, het is allemaal de vrucht van de grote geldfabriek, oorzaak en gevolg op een vreemde manier vermengd.

Maar bovenal, hoe zit het met de politisering van het eerbetoon? Is het niet het teken van respect voor deze wereld en zijn systeem, de stilzwijgende aanvaarding van wat is

Dus laten we wat plezier maken! Om mensen te amuseren, te verenigen achter de grote voetbal « zaak », om ze te doen vergeten… Hollande en zijn bende dromen hiervan, net als hun politieke « vijanden », die ieder voor zich de boel voor de gek houden. De Belgen denken ook elders, met wapperende vlaggen in tuinen en ramen; de achteruitkijkspiegels zijn getooid met de driekleur, de daken van auto’s met duivelshoorns, verspreid door de kranten die « het nieuws maken », de supermarkten en de banken… Het kostte veel werk om de 

Panem et circenses



(brood en circussen)

van het oude Griekenland in een wereldwijd spektakel waar moderne gladiatoren de nieuwe goden zijn. Verzameld onder deze schitterende illusie van « nationale ploeg », zijn de Belgische, Franse of andere spelers echter slechts het moment van een Euro of een Wereldbeker, en zijn zij altijd eenvoudige producten die op de internationale markt worden verhandeld, waarbij de winnaar degene is die het meest geeft. De ene speelt in Duitsland, de andere in Saoedi-Arabië… ze « gaan naar huis » voor de Euro.

In Brussel, tussen twee wedstrijden in, zullen we een eerbetoon brengen aan Orlando. Gelukkig waren op de Place de la Bourse de bloemen en offergaven van de aanslagen van 22 maart verwijderd, zodat de ruimte vrij was voor de nieuwe kransen. We bewijzen eer, dat wil zeggen, we drukken « een teken van respect voor iets  » uit. Maar naar wat? Als er in de hoofden van sommige burgers werkelijk empathie bestaat voor de slachtoffers van deze wereld, met een duidelijk besef van wat er aan de hand is, wat kan er dan gezegd worden van anderen?

Maar bovenal, hoe zit het met de politisering van het eerbetoon? Is het niet het teken van respect voor deze wereld en haar systeem, de stilzwijgende aanvaarding van wat is, het zwijgen over wat verkeerd is? De voetbalindustrie is een van de mooiste manifestaties van dit schouwspel. Want tijdens de voetbaleucharistie mag men het feest niet verstoren, men mag het niet wagen de pret te bederven, het onderwerp zijn televisiepresentator te laten nemen. Twijfel dus niet aan dit alles, deze razernij, deze eenzame samenkomsten van individualiteiten die de mainstream media laten zien. Je houdt ervan of je houdt er niet van: « voetbal is geen politiek », en de Franse regering weet dat, want in haar officiële advies over goed gedrag in en rond stadions stelt zij:  » geen politieke, ideologische, beledigende, racistische of xenofobe opmerkingen te maken « . Ook al heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken zich later verdedigd, wat de meeste commentatoren niet hebben opgemerkt, wijzend op een onhandigheid in de communicatie van de regering of een oprechte poging om muiterijen in voetbalstadions te voorkomen (een pure uitvinding, want het is moeilijk voor te stellen dat supporters, afgezien van het elkaar in elkaar slaan tussen teams die tegenover elkaar staan, spelers gijzelen om te protesteren tegen de arbeidswet), is de diepe essentie van de depolitisering van het moderne voetbal en de afleiding die het vertegenwoordigt — afgezien van het feit dat het voetbalspektakel in de handen van de fans wordt gelegd, Dit is de diepste essentie van de depolitisering van het moderne voetbal en de afleiding die het vertegenwoordigt — afgezien van het feit dat de voetballer in de positie wordt geplaatst van een « ster » die de kinderen uit de voorsteden en diverse voetballiefhebbers verlicht, waarbij wordt vergeten dat degene op wie zij zouden willen lijken een parasiet is die, indirect, deelneemt aan hun ellende.

Voetbal als spektakel is een diepzinnig eerbetoon aan onze liberale, kapitalistische, consumentistische samenlevingen. Het samenkomen bij zijn missen is een « teken van respect », een eerbetoon(1) aan de zilveren god(2). En in deze vreemde samenkomst van feiten die elkaar lijken tegen te werken, herkent men in het eerbetoon aan de slachtoffers van Orlando, georkestreerd door de massamedia, voor wie een minuut stilte wordt gehouden tijdens de Euro, iets soortgelijks…

Heb een goede wedstrijd.

Alexandre Penasse

 

Notes et références
  1. Quelques synonymes de « hommage », significatifs : « admiration, considération, déférence, égard, estime, ménagement, respect, révérence ».
  2. Faut-il le préciser, la réflexion n’est pas une attaque contre le spectateur du match, elle dépasse cette question pour penser le fait d’un point de vue sociologique et voir le rôle qu’il remplit dans la société.

Espace membre

Leden