Eindeloze oorlog en culturele genocide?

Israëlische bezettingssoldaten schepten op over het aanvallen van een klaslokaal in een school in Gaza en het vernielen van eigendommen van schoolkinderen » of « Een Palestijnse school vloog in brand nadat Israëlische bezettingssoldaten traangasbussen afvuurden op de school, gelegen in de wijk Al Isawiya in bezet Jeruzalem » of « Tientallen Palestijnen werden gedood en gewond tijdens een Israëlische aanval op zaterdag op de door de UNRWA geleide Al-Fakhoura school in Gaza-stad ».  » of « Tientallen Palestijnen zijn zaterdag gedood en gewond geraakt bij een Israëlische aanval op de door de UNRWA geleide Al-Fakhoura school in Gaza Stad. » Er zijn genoeg nieuwsberichten van dit soort, met video’s om ze te ondersteunen. En het maakt geen verschil of deze scholen wel of niet door de VN worden geleid.

Twee universiteiten in Gaza, de Islamitische Universiteit en de Al Hazar Universiteit, zijn al volledig verwoest door bommen. Het aanvallen van Palestijnse plaatsen van onderwijs en cultuur, inclusief religieuze plaatsen, lijkt een opzettelijke daad te zijn, in tegenstelling tot het creëren van sociale banden. Moskeeën en kerken lijken systematisch vernietigd te worden. De 1400 jaar oude Grote Moskee van Al-Omari, een erfenis van de kruistochten — een voormalige kerk — heeft al enkele pijnlijke klappen opgelopen, ook al ligt hij (nog?) niet in puin. Vlakbij is de kerk van St. Porphyry, ook gebouwd door de kruisvaarders, al zwaar beschadigd. Ja, het is een oud, gehavend land.

Plaatsen waar mensen wonen, zoals het Al Shifa Ziekenhuis, het grootste ziekenhuis in Gaza, zijn een « onmenselijk » lot beschoren, om Scott Ritter te citeren. Met geweld leeggehaald, ten koste van doden door een gebrek aan behandelingsmogelijkheden, wordt het Al Shifa ziekenhuis zeker vernietigd, een « zone des doods » volgens de WHO (19 november), maar ernstiger zijn ook de vaardigheden: « Professor Rafet Lobad, hoofd van de afdeling interne geneeskunde in het Shifa ziekenhuis, en zijn hele familie — zijn vrouw, kinderen en broers en zussen — werden gedood door Israëlische gevechtsvliegtuigen » (bericht van 18 november van een Gazaanse bron).

Staan we voor genocide, d.w.z. het op grote schaal en planmatig vermoorden van mensen om wat ze zijn? In ieder geval lijkt het me onbetwistbaar dat er niet alleen daden zijn die dit karakter lijken te hebben, maar dat er ook genocidale bedoelingen zijn van de kant van de Israëlische leiders, als we hun uitspraken nemen (kernbom, dieren, enzovoort). Moeten we je nog herinneren aan de bezweringen van de premier over de hoofdstuk 60 van het boek Jesaja, (Bijbel, Oude Testament) met zijn profetie, en vanaf dat moment ook de voorwaarden van de profetie waarvan het nu zo verfoeilijke « beroemde » vers 12: « Want volk of koninkrijk dat u niet zal dienen, zal vergaan; die volken zullen volkomen verwoest worden.« 
Het is waar dat wanneer het religieuze delirium en/of zijn voorwendsel, met alleen zijn meest gewelddadige geschriften, de overhand neemt, dit altijd, door de eeuwen heen, een menselijke catastrofe is geweest, ongeacht de religie. Het klinkt gek om zo te praten in de 21e eeuw, maar dat is het niet.

Dit is zeker het overdenken en bekritiseren waard. De vraag die ik wil stellen is: bestaat er zoiets als « culturele genocide »? Dit concept is niet opgenomen in het juridische corpus van internationale organen, maar het illustreert de klaarblijkelijke wens om sociale banden te vernietigen, niet alleen daar waar ze worden opgebouwd, maar ook daar waar kennis wordt doorgegeven. Wil de Israëlische bezetting het vermogen van de Palestijnen om te onderwijzen, om kennis over te dragen, en dus de kennis zelf, uitroeien?

Ik heb een deel van mijn leven besteed aan het doorgeven van kennis aan een universiteit. Het vernietigen van universiteiten door middel van extreem geweld, zonder rekening te houden met mensenlevens, zegt niet alleen veel over de bedoelingen maar ook over de doelen van degenen  die op deze manier de essentie ontheiligen van wat de mensheid opbouwt en vervult in een lange keten die teruggaat tot het begin der tijden. De mensen die verantwoordelijk zijn voor deze daden verzetten zich dus heel bewust en vrijwillig tegen het vermogen tot vrede tussen menselijke groepen, waaronder hun eigen mensen. Ze creëren echt de voorwaarden voor een eindeloze oorlog.

Het verbreken van de kennisketen van een menselijke groep is inderdaad « bijzonder weerzinwekkend », zowel in de manier waarop het gebeurt als in de gevolgen ervan. Het is dus dringend nodig om de geweldsspiraal te doorbreken en de keten opnieuw te smeden.

« Dat, net als de methoden van gemeenschappelijke vernietiging die specifiek zijn voor fysieke/biologische genocide, de processen van culturele genocide worden aangenomen met het oog op de vernietiging van een nationale, etnische, raciale of religieuze groep als zodanig, en dat ze even goed in staat zijn om dit criminele doel te bereiken, dat wordt beschouwd als bijzonder weerzinwekkend, om welke reden ze ook moeten worden geclassificeerd als genocide en als zodanig moeten worden bestraft. Jasmina Zagorac, Culturele genocide: een vergeten misdrijf in het internationaal recht? 2022.

Christophe de Brouwer
Erehoogleraar en voormalig voorzitter van de School voor Volksgezondheid van de Vrije Universiteit Brussel. (22 november 2023)