DE VLOEK VAN DE MIDDENKLASSE IN LATIJNS-AMERIKA

Illustré par :

Toen de regering van Rafael Correa in april 2009 aan de macht kwam, gaf dat een impuls aan de burgerrevolutie. Het land gaat een post-neoliberale fase in waarin menselijke behoeften belangrijker worden dan bedrijfswinsten. Deze nieuwe verdeling van de rijkdom is voornamelijk gebaseerd op de olie-inkomsten, het belangrijkste exportproduct (53% in 2014). 

Hoewel dit beleid onbetwistbare resultaten heeft opgeleverd, waarbij meer dan twee miljoen mensen uit de armoede zijn gehaald, heeft het ook een verrassende tegenreactie teweeggebracht. In juni 2015 heeft de regering twee nieuwe wetten voorgesteld: de eerste strekte tot invoering van een vermogenswinstbelasting en de tweede tot hervorming van de successierechten. Deze nieuwe heffingen zijn alleen bedoeld om de rijkste klasse te treffen: de laatste schijf van de successierechten zal nalatenschappen boven 849.600 dollar belasten met 77,5%, wat 2% van de bevolking betreft. Toch zal het op veel bredere tegenstand stuiten… Conservatief rechts is erin geslaagd duizenden mensen te mobiliseren om zich tegen deze wetten te verzetten door de Ecuadoriaanse opvatting van het gezin uit te buiten en dit beleid voor te stellen als confiscatoir. Maar het meest opvallend was de identificatie van de nieuwe middenklasse met de hogere bourgeoisie, de befaamde 2%. 

Renaud Lambert, journalist bij Le Monde Diplomatique, beschrijft dit fenomeen van assimilatie in een dossier gewijd aan Latijns-Amerika in het januarinummer 2016.(1) Een soortgelijke situatie doet zich voor in Venezuela, waar een dame zegt dat het Het is« dankzij Chavez » dat het land uit de armoede is getild, zei hij: « Nu ik niet arm meer ben, stem ik op de oppositie.(2) Het verklaart ook waarom de Uruguayaanse president José Mujica de hervormingen in zijn land niet heeft doorgezet: « Omdat mensen telefoons willen! »(3)

Een einde maken aan de armoede zonder persoonlijke verrijking te bevorderen, zonder de consumptiemaatschappij te versterken, dat is de uitdaging van links in Latijns-Amerika en de rest van de wereld. Deze uitdaging is des te ingewikkelder voor Latijns-Amerikaans links omdat hun strategieën gebaseerd zijn op een productivistisch systeem. 

Sébastien Gillard

Notes et références
  1. http://www.monde-diplomatique.fr/2016/01
  2. http://www.monde-diplomatique.fr/2016/01/LAMBERT/54462
  3. Ibid.

Espace membre

Leden