Julian Assange
618 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
618 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
De Field Liberation Movement (FLM), een « groep van bezorgde boeren, milieuactivisten en burgers », heeft in maart 2011 een persbericht uitgegeven waarin 29 mei 2011 wordt uitgeroepen tot« Nationale dag van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen GGO-aardappelen in Wetteren ». De LWF legt uit: « De meerderheid van de Belgen wil geen GGO’s op hun bord of op hun akkers. Brussel en Wallonië hebben zichzelf tot « GGO-vrije regio’s » verklaard, maar in Vlaanderen lijkt het erop dat het Ministerie van Landbouw, de universiteiten en de agro-industrie samenwerken om onnodige en riskante veldproeven uit te voeren. De LWF nodigt iedereen uit « om op zondagmiddag 29 mei 2011 in Wetteren een veld met genetisch gemodificeerde aardappelen te bevrijden. (…) 29 mei 2011 is een grote dag van burgerlijke ongehoorzaamheid, geweldloos en ludiek, met een knipoog naar de Franse traditie van de Faucheurs Volontaires. »
VIB reageerde op deze openbare oproep met twee afzonderlijke berichten: een geringschattende verklaring in de pers over de LWF, en een uitnodiging om deel te nemen aan een rondetafelconferentie. René Custers, Regulatory & communications manager, VIB, legt in zijn uitnodigingsmail uit dat » Het GMO-aardappelproject is een punt van discussie. Dat is zeker. Het maakt een hele reeks emoties en ruzies los. En dat is wat dit project zo interessant maakt. Is er ruimte voor nuance in deze zaak, ja of nee? ».
De LWF neemt opnieuw de pen ter hand om het VIB uit te nodigen« voor een openbare discussie over de ggo-aardappelproeven », en om de heer Custers aan te sporen zich aan te sluiten bij de door de LWF georganiseerde burgerinspectie (een « GeneSpotting ») op 7 mei 2011. Jokes, lid van de LWF, ontwikkelt argumenten(1) waarin de praktijken van het « consortium voor transgene aardappelen » in twijfel worden getrokken, en opent een argumentatieve uitwisseling, waarbij hij bijvoorbeeld opmerkt dat: « U stelt voor om reeds genomen besluiten te bespreken. U heeft al besloten om ons het proces op te leggen zonder rekening te houden met onze mening. Als je je aardappelen plant, denk je niet na maar handel je, je stopt met debatteren, je handelt! ».
VIB zal geen gevolg geven aan deze brief en geen antwoord geven op de gestelde vragen.
Op 29 mei 2011 zullen zo’n 300 boeren, activisten en burgers bijeenkomen om onze akkers te beschermen door het ggo-experiment te verhinderen. De gekozen reddingstechniek bestaat erin de GM-aardappelen op het veld te vervangen door goede ouderwetse biologische aardappelen. Deze « grote aardappelruil » vindt plaats ondanks een indrukwekkende beveiliging: rondom het veld zijn hekken geplaatst, tientallen volledig uitgeruste politieagenten omsingelen het terrein, en bestelwagens staan in de buurt te wachten.
Deze actie van burgerlijke ongehoorzaamheid sorteert een aanzienlijk effect op de media en bereikt daardoor volledig haar oorspronkelijke doel: voorkomen dat de agro-industrie de GGO’s op het veld en op het bord oplegt alsof er niets gebeurd is, door een openbaar debat uit te lokken over de wenselijkheid van de keuze voor deze technologieën.
Het succes is des te groter omdat de reactie van de overheidsinstanties het ondemocratische en brutale karakter van de procedures van de GGO-industrie duidelijk bevestigt: het politiekorps om te beginnen, dat overvloedig op de televisie te zien is. Met al die politieagenten in harnassen, was het echt duidelijk dat deze aardappelen gevaarlijk zijn.
Twee dagen na de actie verklaarde de minister-president van het Vlaamse Gewest, Kris Peeters, op de radio dat de maaiers vervolgd moesten worden wegens « criminele vereniging ». Verbijsterend wangedrag, waarbij de (uitvoerende) minister zijn recht op (in theorie onafhankelijke) rechtspraak opeist door zelfs maar de aanklacht te formuleren! Wetteren was veranderd van een patriciërsgemeente in de hoofdstad van een bananenrepubliek.
Het was een uitstekende manier om zowel het pro-GGO-consortium als zijn trouwe dienaren bij de overheid in diskrediet te brengen door burgers die bezorgd zijn over het algemeen welzijn, de volksgezondheid en de kwaliteit van landbouw en voedsel in het bijzonder, ervan te beschuldigen « criminele verenigingen » te zijn. De beelden van de maaiers, vaak jong, die op klaarlichte dag optreden, met duidelijke en openbare eisen, hebben de ronde gedaan op TV en in de kranten. En het is een understatement om te zeggen dat er tussen de duistere term « criminele vereniging » en de feestvierende burgers een afgrond lag, een bewijs van « wij zijn de 99% » dat de resterende 1% nogal alleen liet in hun pro-GMO kostuums.
Alsof dat nog niet genoeg was, werd in de media gemeld dat een onderzoekster aan de KUL, Barbara Van Dyck, van de universiteit was gestuurd omdat zij haar steun had betuigd aan deze actie, waaraan zij als privé-persoon deelnam. Actieve geweldloosheid heeft een verbazingwekkend vermogen om de excessen van machtsinstellingen aan het licht te brengen.
« Ik was een van de woordvoerders van de LWF, » zegt Barbara Van Dyck, « niet de enige, maar een van degenen die de pers te woord stonden. Ik nam deel in mijn eigen naam, als burger. De top van de KUL vernam dat een onderzoeker van hun universiteit verdedigde wat door de instelling werd gezien als een actie van « geweld tegen de wetenschap ». Daarna had ik een onderhoud met het rectoraat van mijn universiteit, waarbij zij mij verzochten mij van de actie te distantiëren en mijn verontschuldigingen aan mijn collega’s aan te bieden. Volgens hen was er sprake van een vertrouwensbreuk, in die zin dat men geen onderzoeker kan zijn en « gewelddadige acties tegen de wetenschap » kan verdedigen. Ik benadrukte dat het niet ging om geweld tegen de wetenschap, maar om een politieke actie van burgerlijke ongehoorzaamheid waarmee we licht willen werpen op iets dat verkeerd is in de samenleving, en in dit geval is dat de onmogelijkheid van het debat over GGO’s en het structurele geweld van de agro-industrie die ze produceert. Dit non-debat wordt bevestigd door mijn uitwijzing van de universiteit. De heer Séralini wordt van alle kanten aangevallen omdat hij wetenschappelijke resultaten voorstelt die de agro-industrie niet bevallen. Ze proberen hem en zijn werk wetenschappelijk in diskrediet te brengen. Hier is het heel anders, want ik nam deel als burger, niet als wetenschapper. Maar de werkgever had nog steeds het idee dat hij kon controleren wat zijn werknemers in hun vrije tijd deden. Ik was werkzaam op het gebied van ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling. Ik ben landbouwingenieur van opleiding en landbouw en voeding is iets waar ik persoonlijk zeer bij betrokken ben, maar mijn werk aan de universiteit hield geen verband met GGO’s. »
Toen kwamen de aanklachten en de « 11 van Wetteren », uitgekozen uit de tientallen activisten die de « grote aardappelruil » hadden uitgevoerd, werden beschuldigd van criminele vereniging en gedagvaard voor de rechtbank van Dendermonde op 15 januari 2013.
Daaraan voorafgaand lanceert de altijd actieve LWF een actie « vrijwillige verschijning », gebaseerd op een wettelijke bepaling die een burger de mogelijkheid biedt te verzoeken voor dezelfde feiten te worden berecht als andere verdachten, indien hij of zij van mening is dat dit terecht is en de verantwoordelijkheid daarvoor aanvaardt.
Eens te meer levert deze geweldloze techniek verrassende resultaten op: de media vinden weerklank in deze nieuwe mobilisatie, waarvan het openbare karakter en het streven naar het algemeen welzijn eens te meer duidelijk wordt. Meer dan negentig mensen namen vrijwillig deel, waaronder landbouwers, politici, academici, vertegenwoordigers van diverse verenigingen, milieu-activisten, bezorgde burgers en Franse vrijwillige maaiers.
In de vroege uren van 15 januari verzamelden 200 mensen zich voor de trappen van het gerechtsgebouw in Dendermonde. Het is koud, maar de gedaagden, de vrijwillige vergelijkers en hun aanhangers zijn gekomen met muziek, biologische aardappelen en frieten. Opnieuw berichtten de media over het proces, waarbij zij aangaven dat de beklaagden de rechtszaal hadden verlaten. Wat was het specifiek? Wat is de strategie van de beklaagde?
« Verzet tegen het vonnis is nog geen beroep tegen een vonnis, dat is een latere fase van het hoger beroep, legt Barbara Van Dyck uit, die ook in het proces werd aangeklaagd. Wij hebben de hoorzitting verlaten om erop te wijzen hoe de proef de manier reproduceert waarop GGO’s in de samenleving worden geïntroduceerd. Met hun acties proberen zij te voorkomen dat de echte problemen het voorwerp worden van een openbaar debat.
Zoals de introductie van GGO’s in de voedselketen, wetende dat zij het voortbestaan van de boerenlandbouw bedreigen, wetende dat de risico’s voor het milieu en de volksgezondheid aanzienlijk zijn en de gevolgen onomkeerbaar. Het echte debat dat moet worden gevoerd, is dat over een ander landbouwmodel dat geen monopolie op leven toestaat, een model dat rechtvaardiger is en meer rekening houdt met het milieu en de volksgezondheid.
De Grote Aardappelbeurs van 2011 was een manier om zich te uiten, aangezien andere manieren om verzet aan te tekenen tegen ggo’s niet serieus worden genomen. Op 15 januari, tijdens het proces voor de rechtbank van Dendermonde, weigerde de rechter de getuigen te horen en de videoverklaringen te bekijken, die ons in staat stellen de beweegredenen van de actie van 29 mei te verklaren. Naar onze mening was dit optreden noodzakelijk, met name in het kader van de toepassing van het voorzorgsbeginsel, dat niet in acht werd genomen. Ons beletten het bewijsmateriaal aan te voeren dat wij nodig achten om de context van de « Great Potato Exchange » te verklaren, is een geweldpleging tegen het recht op verdediging. Deze overtreding toont eens te meer aan hoe elke niet-technocratische mening in het GGO-debat wordt genegeerd en hoe de echte problemen dus buiten beschouwing worden gelaten. Dat is wat we wilden benadrukken.
De druk neemt toe, het consortium van GGO-aardappelen maakt ophef en de openbare aanklager vervolgt aan beide zijden.De gevraagde straffen varieerden van 8 maanden gevangenisstraf tot 6 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf, « vervolgt Barbara Van Dyck, Dit zijn zeer zware straffen. De burgerlijke partijen vorderen ook betaling van ongeveer 200.000 euro. Dit bedrag, dat wordt gevorderd door het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, de Universiteit Gent, de Hogeschool Gent en ILVO — BASF nam niet deel aan de rechtszaak — omvat de kosten van meer dan vier maanden bescherming van het aardappelveld door particuliere bedrijven, de kosten van de pro-GGO « red onze wetenschap »-demonstratie die plaatsvond op de dag van de aardappelomwisseling, contacten van de biotechsector met de pers, en de uren die hoogleraren hebben gespendeerd aan het promoten van GGO’s via e‑mail of facebook.
Volgens onze berekeningen komt dit neer op ongeveer 10.000 euro per aardappel die tijdens de actie is beschadigd, aangezien er 108 GGO-aardappelen in het veld stonden en naar schatting 20 daarvan tijdens de actie zijn aangetast!
Het belachelijke karakter van de beschuldiging van « criminele vereniging » en de zware straffen wijzen op het politieke karakter van dit proces.
Uit haar waarnemingen van de actie in Wetteren put Barbara Van Dyck hoop: « We hebben een groeiende mobilisatie gezien rond deze actie en de nasleep ervan, en dat is een succes. Meer en meer mensen zijn hierin geïnteresseerd, discussiëren erover, schrijven erover. En het proces helpt mensen om geïnformeerd en verontwaardigd te worden. Het brengt ook mensen samen die zich organiseren om te denken en te handelen voor een ander soort landbouw. Dit is allemaal heel positief. ».
Marc Fichers, secretaris-generaal van Nature & Progrès België, deelt dit enthousiasme niet: « Zaad- en agrochemische bedrijven proberen koste wat kost GGO’s in ons milieu te introduceren. Het interessante is dat zij zich veel moeite hebben getroost om dit te bereiken door wetenschappelijk onderzoek te genereren, door proefvelden in te richten, maar zij zijn er niet in geslaagd. Uiteindelijk was het de mobilisatie van de burgers, niet bijzonder groot, zonder aanzienlijke financiële middelen, maar met een sterke overtuiging, die erin slaagde het grondgebied van GGO’s te zuiveren. »
Zijn er dan geen GGO’s meer in België?Afgezien van een paar kleine proeven met populieren of aardappelen vorig jaar in de regio Gent, die het speerpunt van het GGO-onderzoek in Europa vormt, zijn er geen. Er waren er een paar in de jaren 2000, maar mobilisatie van de burgers verdreef hen.
Bovendien zijn er in Wallonië nooit GGO-gewassen geteeld. Wij hebben voorschriften voor de coëxistentie van gewassen die mensen die GGO’s willen telen zeer verantwoordelijk maken, wat normaal is. Het zou dus vrij duur zijn als een boer dit zou willen doen, alleen al vanwege de verspreiding naar andere gewassen, waarvoor hij zou moeten betalen.
Wat de bedrijven nu proberen te doen is het debat te overstemmen door aankondigingen te doen waarin wordt gesuggereerd dat er GGO’s in België zijn. Maar dit is niet waar.
Het modificeren van een plant door celculturen aan straling bloot te stellen, is een slechte techniek, maar creëert geen GMO zoals de bedrijven proberen te doen voorkomen. Bovendien worden dit soort gemodificeerde planten niet gepatenteerd en is er dus geen sprake van toe-eigening van het leven, wat een van de ernstige problemen van GGO’s is. Maar we moeten ons niet te veel zorgen maken over deze aankondigingen, maar ons veeleer verheugen over het feit dat burgers erin geslaagd zijn GGO’s uit de handel te nemen, ook al waren hun financiële middelen zeer bescheiden in vergelijking met die van zaad- en chemische bedrijven. »
Op de dag van de hoorzitting kondigde BASF, een partner in het experiment in Wetteren, aan dat het de handdoek in de ring gooide. Zij verklaarde dat haar voortgezette Europese investeringen in deze technologieën« niet kunnen worden gerechtvaardigd door de onzekerheden in het regelgevingskader en de dreiging van vernietiging van velden ». Nieuwe overwinning voor de GMO reapers(2), en die van Wetteren in het bijzonder. De strategische terugtrekking van BASF naar de VS, waar de wetgeving toleranter is en de besmetting met GGO’s al vergevorderd is.
Op 12 februari 2013 sprak de rechter in Dendermonde zijn vonnis uit: acht maanden gevangenisstraf voor twee activisten, zes maanden gevangenisstraf voor drie anderen, zes maanden voorwaardelijk voor de laatste zes. 25.000 voor de burgerlijke partijen. De verweerders van de LWF waren niet verrast door dit vonnis en zullen zich ertegen verzetten. De zaak gaat verder. Het belicht het politieke karakter van de keuze voor GGO-technologie en het repressieve en vrijheidsbeperkende systeem dat daaraan ten grondslag ligt.
J.-B.G.
Om de beklaagden in Wetteren te steunen: http:// fieldliberation.wordpress.com
De website van Nature & Progrès België: www.natpro.be
