DE CHEMISCHE INDUSTRIE BEDREIGT MAZY

Het zou niet nodig moeten zijn om uitvoerig in te gaan op het voornemen van een mysterieuze SPRL (Recumas, niet bij naam te noemen) om een chemische fabriek te vestigen in het hart van een klein provinciaal dorp (Mazy, in de streek van Namen). De 

Het gezonde verstand, dat ook wel « common sense » wordt genoemd en dat politiek fundamenteel is, toont ons onmiddellijk de totale absurditeit van een dergelijk project. Helaas is het gezond verstand achtergebleven bij de rationaliteit van de technowetenschap en heeft de politiek de neiging zich te onderwerpen aan de deskundigen, waardoor de voorwaarden voor de uitoefening ervan verloren gaan; het is dus niet mogelijk te ontsnappen aan tegenstrijdige argumenten. 

Een recyclagefabriek voor plastic plannen in het hart van een dorp lijkt ongehoord in België, een land dat bekend staat om zijn surrealisme en de aantrekkelijkheid van zijn industrieterreinen. De lijst van zorgen van de dorpelingen is bijgevolg zeer lang; waarschijnlijk overlapt hij de lijst die de brandweer niet zal nalaten op te stellen zodra zij daartoe de gelegenheid krijgt (waarom uitstellen?) 

Ten eerste, het dorp Mazy is residentieel. Het is moeilijk in te zien hoe de leefomgeving van de dorpsbewoners, en nog minder hun levenskwaliteit, door een dergelijke inplanting zou worden gerespecteerd. Bovendien grenst het gewenste gebied aan een Natura 2000-gebied, wordt het doorkruist door een aquaduct en ligt het in de onmiddellijke nabijheid van twee lagere scholen. Het is moeilijk toegankelijk en het huidige wegennet is helemaal niet geschikt voor de doorgang van de door de projectleider genoemde kar (wie zal de kosten van de wegrenovatie dragen?). Het ligt op de bodem van een diepe vallei die wordt overzien door de Rue de Marsannay. In dit verband rijst de vraag naar de hoogte van de op te richten schoorstenen: zullen deze worden bepaald door het onmiddellijke reliëf, dat hen op het niveau van de huizen in de Marsannaystraat zou kunnen brengen? Of wordt het bepaald door het bestaan van deze woningen, in welk geval het de vraag is of dit stedenbouwkundig mogelijk is. Natuurlijk twijfelt niemand aan de onschadelijkheid van systematische lozingen, maar hoe zit het met accidentele lozingen? Alle systemen onder druk werken met overdrukventielen en meestal met expansievaten… die ook voorzien zijn van dezelfde ventielen. En het is moeilijk om vooruit te komen 

het idee dat een explosie te verkiezen is boven een beperkte vrijlating. (Dit is het ecologische argument dat ook het dagelijks beheer van kernenergie beheerst). Wat zijn de normen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ze worden gerespecteerd? Hoe kunnen inbreuken worden bestraft? 

Ten tweede heeft de promotor het over een innovatieve techniek, pyrolyse, en de zeer beperkte overlast. Zijn de ingenieurs vergeten wat ze zelf de « badkuipcurve » noemen? De kans op incidenten is groter naarmate de technologie nieuwer en de installatie recenter is. Deze vraag is van cruciaal belang wanneer het gaat om geautomatiseerde fabrieken: wie heeft het nog over het inhuren van gekwalificeerd en ervaren personeel om de technische processen te controleren? In de tweede plaats brengen de produktie, de behandeling en de opslag van koolwaterstoffen risico’s van verontreiniging van lucht, bodem en rivieren met zich mee, en meer in het bijzonder risico’s van brand of zelfs ontploffing. De boerderij ligt in het midden van het dorp, maar is niet gemakkelijk bereikbaar. Wanneer wordt het rapport van de brandweer, die rechtstreeks betrokken zou zijn bij het stabiliseren en beveiligen van een incident, openbaar gemaakt? 

Ten derde presenteert de promotor zich als Recumas SPRL, gevestigd te 9 rue de l’usine in Mazy. Recumas SPRL bestaat echter niet. Een ondernemingsnummer werd mondeling meegedeeld (0418.071.879) en de onderneming met dit nummer is Carrosserie V.V. SPRL. Noch Recumas, noch Carrosserie V.V. is gevestigd te Mazy, rue de l’usine 9: er is geen zetel of domicilie op dit adres. Bovendien is het doel van deze naamloze vennootschap sinds 1977 ongewijzigd gebleven; het is beperkt tot de herstelling van voertuigen en de verkoop van tweedehandsvoertuigen. Bij nader inzien is Carrosserie V.V. een lege huls, zozeer zelfs dat ze automatisch uit het register van de ECB werd geschrapt wegens het niet neerleggen van jaarrekeningen… sinds 2002. Deze uitschrijving werd uiteindelijk ingetrokken na de indiening, eind februari 2016, van de jaarrekeningen 2013, 2014 en 2015, waarvan de inhoud de totale afwezigheid van activiteit van de vennootschap bevestigt. Deze onaangekondigde indiening werd gedaan met als enig doel het BTW-nummer van de onderneming terug te verkopen aan de promotor. Hoewel deze techniek in strikte zin niet onwettig is, is het volgens het Wetboek van Vennootschappen niet de aanbevolen manier om een nieuw bedrijf op te richten. Hierdoor kan de verkrijger ontsnappen aan verschillende regels die bij de oprichting van een nieuwe vennootschap worden opgelegd, regels die bedoeld zijn om de rechten van derden te beschermen. Op die manier vermijdt de overnemer de verplichting om een financieel plan op te stellen en de aansprakelijkheid van de oprichters, en recupereert hij een aandelenkapitaal dat nu alleen nog op papier bestaat. In dit geval bedraagt het aandelenkapitaal €6.200, wat ook onder het wettelijke minimum is. Bovendien vallen de fiscale verliezen van deze vennootschap met beperkte aansprakelijkheid onder art. 332 van het Wetboek van vennootschappen, hetgeen kan leiden tot haar uiteindelijke ontbinding. Kortom, welke garanties hebben wij dat de projectontwikkelaar zijn verplichtingen op het gebied van milieu en gezondheid beter zal nakomen dan de bovengenoemde tekortkomingen? De kers op de taart (E122) is dat deze centrale alleen als proef zou worden ontworpen, wat zou kunnen betekenen dat zij zal worden ontmanteld of verlaten wanneer zij haar doel heeft bereikt en de subsidies van het Gewest naar behoren zijn geïnd. Wat gebeurt er dan met de site? Staan we voor de geprogrammeerde creatie van een nieuwe vervuilde stadskanker? Meer fundamenteel: aangezien de personen die zich als verantwoordelijken voor het project hebben opgeworpen, duidelijk noch de ontwerpers, noch deskundigen in de chemische industrie, noch particuliere investeerders zijn, zou het dan niet passend zijn te weten namens wie zij spreken? 

Als het sectorplan voor de betrokken grond wordt gerespecteerd, betekent dit dan niet gewoon dat het sectorplan achterhaald is? De terugkeer van het gezond verstand in de politiek zou een krachtig signaal zijn aan de burgers enkele maanden voor de volgende verkiezingen. Het is tijd voor iedereen om zijn verantwoordelijkheden op te nemen of, in een roes, nieuwe verantwoordelijkheden te ontdekken.

Michel Weber en Ludovic Peters⁽¹⁾