Julian Assange
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
617 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
Volgens EU-commissaris voor gezondheid, Stella Kyriakides, heeft de opheffing van de strengste beheersingsmaatregelen aan het begin van de zomer het gevreesde effect gehad dat het aantal gevallen is toegenomen. Dit heeft sommigen ertoe gebracht kritiek uit te oefenen op de versoepeling van de beperkingen die de regering Wilmes in september heeft doorgevoerd. Sinds maart behoort België tot de strenge landen, grotendeels in de lijn van de in Frankrijk toegepaste maatregelen. Beperkende maatregelen waarvan de doeltreffendheid op zijn minst betwistbaar is, gezien de catastrofale resultaten van België bij het beheer van de gezondheidscrisis. Een breed publiek debat dat wij graag zouden zien gevoerd door de media, de politieke partijen, met de hele bevolking. Dit is verre van het geval.
Ten eerste worden vraagtekens geplaatst bij de rol van de officiële media in de gezondheidscrisis, die meer de kaart spelen van de dramatisering, de schuldvraag en de beschuldigingen, in plaats van de rol van eerlijke bemiddelaar in de debatten op zich te nemen. Er zijn vele voorbeelden.
De krant De Morgen publiceerde in haar editie van 23 oktober de column ‘Beste Lieven Annemans. Jij bent de clown tussen de acrobaten en de trapeze artiesten. Omdat hij pleitte voor een versoepeling van de coronamaatregelen, vanwege de psychische schade die de ziekte veroorzaakt, is deze gezondheidseconoom omschreven als de man die het virus minimaliseert. Begrijp: « een geruststeller « . Een wetenschapper, voor wie gezondheidsmaatregelen buiten proporties zijn en die weigert zich door angst te laten regeren. Een spervuur van kritiek heeft geleid tot zijn terugtrekking uit Celeval, het adviesorgaan dat de regering helpt de coronacrisis aan te pakken. Is het legitiem om een academicus of een wetenschapper in de publieke arena met geweld in diskrediet te brengen onder het voorwendsel dat hij of zij tegen de stroom inzwemt? Brengt het klimaat van collectieve psychose, dat door de media zelf in stand wordt gehouden, de mensen ertoe hun verstand zodanig te verliezen dat de beginselen van hoffelijkheid en respect bij de uitwisseling van ideeën in het proces ten grave worden gedragen? Gezien de toenemende onverdraagzaamheid tegenover elke mening die niet past in de dominante doxa, kan men zich niet voorstellen welk lot de meest beluisterde Zweedse viroloog Anders Tegnell in België beschoren was, die bijvoorbeeld niet pleitte voor opsluiting of het verplicht dragen van een masker, en wiens advies niettemin door zijn regering nauwgezet werd opgevolgd, in tegenstelling tot de strategieën die door de meeste Europese landen werden gevolgd. Er is weinig twijfel dat deze viroloog, voor wie » Het virus zal niet uitgeroeid worden, zelfs niet met een vaccin. We zullen er mee moeten leren leven « (1), zou zijn gelyncht door de media, bestempeld als een onverantwoordelijke Darwinist, zelfs als zijn strategie niet zou hebben geleid tot een dodental dat erger is dan het onze, waardoor hij gedwongen zou zijn zijn kopie fundamenteel te herzien. In ons land staan de hogepriesters van de angst-inducerende informatie aan het roer. Van alle kanten, ook door de officiële media, wordt er gemopperd en beledigd. Een selectie.
« We moeten ons dringend beschermen tegen de misleidende ideeën van samenzweringstheoretici en ontkenners: er schuilt gevaar in het huis van de mens « (2). De woorden zijn sterk. Het delict « ontkenning van de holocaust » is strafbaar. Betekent « gezondheidsontkenner » iemand die het bestaan zelf van het virus ontkent, een louter hersenspinsel, of iemand die bijvoorbeeld oproept tot een andere interpretatie van de ruwe cijfers, gepubliceerd door Sciensano, die erop wijst dat het sterftecijfer stabiel blijft? Dit zet het gevaar van de epidemie in perspectief. Wat wordt er bedoeld met ‘samenzweringstheoreticus’? Een gewone burger die gelooft dat het virus door de mens is gecreëerd om de bevolking uit te roeien of een burger die zijn kritisch verstand gebruikt?
In dit stadium van de gezondheidscrisis, waarin emotie belangrijker is dan verstand, zijn alle amalgamen toegestaan. De enige wetenschappelijke waarheid die geldig is, is die van de zogenaamde « alarmistische » wetenschappers (in tegenstelling tot de « geruststellende »). « Complotist » is een containerbegrip geworden, terecht of ten onrechte gebruikt, waarvan het meest onmiddellijke effect is dat het debat wordt afgekapt en de samenleving verdeeld raakt. Het klinkt als een excommunicatie uit het seraglio van de « weldenkenden ».
Wat meer is. De aanhangers van de orthodoxe « sanitaire correctheid » zijn bezig met een ware heksenjacht, waarvan het redactioneel in La Libre Belgique van 17–18 oktober een verhelderend voorbeeld is. » (…) Deze strijd tegen het virus is niet de verantwoordelijkheid van enkelen, het is de verantwoordelijkheid van allen. De mopperaars, zij die het beter weten dan de anderen, zullen kritiek leveren en in opstand komen. Deze onbeschaafde mensen dragen een zware verantwoordelijkheid voor de verspreiding van het virus. Want het is niet hun leven dat ze op het spel zetten. Maar die van anderen, vooral de zwakke « .
De daders zijn duidelijk geïdentificeerd. De burgers. Degenen die de euvele moed zouden hebben om vraagtekens te plaatsen bij de relevantie en de samenhang van de politieke keuzes, bij de « proportionaliteit » van de maatregelen in de rechtsstaat, bij de sociaal-economische schade van een tweede brute opsluiting, bij de alarmerende verslechtering van de psychische gezondheid van de bevolking, in het licht van de verlenging van de « oorlog tegen het terrorisme », zullen zich rekenschap moeten geven van de gevolgen van de situatie. sine die van onnatuurlijke anti-sociale maatregelen. Hoewel de politieke leiders onze collectieve intelligentie hebben beledigd door totaal onsamenhangende regels vast te stellen, zoals het protocol dat in restaurants moet worden gevolgd, kunnen wij hieruit afleiden dat een « goede burger » iemand is die zijn mond houdt en de regering een blanco cheque geeft voor het beheer van de crisis.
Uiteraard zijn dergelijke verklaringen alleen bindend voor de auteur. Ze zijn echter niet toevallig. Zij wijzen op een mediadrift, waarbij de pers wordt « gemuilkorfd ». Het gaat er niet om dat de maatregelen altijd strenger zijn, maar dat zij worden aanvaard. Dit veronderstelt in de eerste plaats dat zij hun doeltreffendheid bewijzen. Dit veronderstelt een open en tegensprekelijk wetenschappelijk debat, ook in de medische zorg, dat niet vervalt tot het niveau van beschimpingen en beledigingen. Het is verbazingwekkend te zien dat wetenschappers, academici en personeel in de gezondheidszorg die de huidige gezondheidsstrategie in twijfel trekken, in diskrediet worden gebracht, worden gedegradeerd tot « herbezweerders », of zelfs tot « samenzweringstheoretici », met andere woorden, « ketterwetenschappers « , paria’s.
Stigmatisering. De media spelen een sleutelrol bij het voorkomen van deze gevaarlijke tendens. De val van onuitgesproken propaganda vermijden. Als iemand zich niet durft uit te spreken uit angst te worden veroordeeld omdat zijn mening niet strookt met de gezondheidsdoxa, dan is het bouwwerk van de « democratie » gebarsten.
Journalistiek als tegenmacht. Het onthullen van de verborgen kant van dingen. De essentie van onderzoeksjournalistiek. Het democratisch debat voeden en de mentaliteit vooruit helpen, met respect voor elkaar. Dit is een kardinaal beginsel dat in ere moet worden hersteld.
Dat er wetenschappelijke controverse bestaat over de gezondheidscrisis is niet verwonderlijk, aangezien het virus nog lang niet al zijn geheimen heeft prijsgegeven. Het beweren van wetenschappelijke zekerheden in deze context is des te riskanter omdat onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek structureel ondergefinancierd wordt. In dit geval moeten, telkens wanneer een wetenschappelijke studie wordt gebruikt om een politieke maatregel te rechtvaardigen, vragen worden gesteld over zowel de financiering ervan als mogelijke belangenconflicten. Dit is een voorzorgsmaatregel die systematisch door de politieke leiders moet worden genomen. Wanneer bijvoorbeeld de minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Rudy Vervoort, de handhaving van het veralgemeend dragen van maskers buitenshuis rechtvaardigt door zich te beroepen op een studie van Marc Van Ranst(3) zegt Waarom zouden we deze specifieke studie vertrouwen (zonder ze zelfs maar te citeren), die wordt aanbevolen door eendeskundige die bekend staat om zijn vele donderende verklaringen ten gunste van steeds repressievere gezondheidsmaatregelen? Hoe is deze studie geloofwaardiger dan andere, die het tegendeel beweren, maar die waarschijnlijk zullen worden afgedaan als samenzweerders? Kortom, er wordt een selectie gemaakt, die meer een kwestie is van een politieke keuze dan van onweerlegbaar wetenschappelijk bewijs. Bovendien hebben niet alle Europese landen zich aangesloten bij dergelijke maatregelen die inbreuk maken op de individuele vrijheid. In Zweden is er nog steeds geen sprake van verplichte maskering. In Nederland wordt een beperkt aantal sectoren getroffen. Moeten wij geloven dat deze landen worden bestuurd door onverantwoordelijke politieke leiders, die in de ban zijn van grillige en iconoclastische deskundigen? Als het politieke besluit om het recht om in de open lucht te ademen te beperken wetenschappelijk bewezen is, hoe verklaren wij dan dat in deze landen het sterftecijfer niet hoger ligt dan bij ons? Meer fundamenteel, gezien het feit dat de politieke leiders er in enkele maanden in geslaagd zijn van alles en nog wat te zeggen over het nut van het masker om de verspreiding van het virus tegen te gaan, hebben zij dan zelf geen misbruik gemaakt van de wetenschap door dit autoriteitsargument te misbruiken?
Een lezing van de officiële documenten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarvan redelijkerwijs niet kan worden vermoed dat zij deel uitmaakt van de « complosfeer », doet dit vermoeden. In de laatste versie van de voorlopige richtsnoeren inzake gezichtsmaskering, die op 5 juni is bijgewerkt, staat namelijk » Veel landen hebben aanbevolen dat het grote publiek zijn gezicht bedekt, onder meer met een stoffen masker. Momenteel is er geen goed direct bewijs voor de doeltreffendheid van een wijdverbreid gebruik van het masker door gezonde mensen in de gemeenschap en is een afweging van de voordelen en de nadelen nodig « (4). De WHO geeft een gedetailleerde lijst van mogelijke voordelen, waaronder: « de indruk die bij de mensen wordt gewekt dat zij helpen de verspreiding van het virus tegen te houden « , « de mogelijkheid om mensen te herinneren aan andere maatregelen (barrières) die zij moeten nemen « . Wat de lijst van nadelen betreft, deze omvatten: » het potentieel verhoogde risico van zelfbesmetting bij het hanteren van een gezichtsmasker « , » hoofdpijn en/of ademhalingsmoeilijkheden « , » moeite om duidelijk te communiceren « , » moeilijkheden in verband met het dragen van maskers door kinderen, astmapatiënten of personen die aan chronische ademhalingsaandoeningen lijden (…) ».
In het licht van deze aanbevelingen is het verbazingwekkend dat de Belgische regering, een liefhebber van multilateralisme, weinig aandacht heeft geschonken aan het genuanceerde advies van de WHO. Als afgelopen zomer de algemene verplichting om in bepaalde steden buitenshuis een masker te dragen verzet opriep, dan was dat juist vanwege het arbitraire, onevenredige en niet door enige wetenschappelijke consensus ondersteunde karakter ervan. Maakt niet uit. Het opeisen van het recht om buiten in de open lucht te ademen wordt nu (zeer) afgekeurd. Een daad van schaamteloos egoïsme, onbeschaafdheid, zelfs misdaad, de tirannie van de individuele vrijheid? Bovendien staat het feit dat leraren, en meer in het bijzonder leerlingen van middelbare scholen, het trieste voorrecht hebben dit vele uren te moeten dragen, zonder dat de kwestie van de risico’s, met name voor de schoolopleiding, ter sprake komt en hun leed wordt gehoord, in schril contrast met de retoriek van collectieve solidariteit met kwetsbare personen, die de media en de politieke leiders ons elke dag hameren. Meer in het algemeen, wat is het nut van al dat gepraat over zorg, met de aloude woorden « Zorg goed voor jezelf en anderen « , als het in werkelijkheid niet eens mogelijk is om te praten over de toestand van onze grondrechten, die door de gezondheidscrisis worden aangetast? Dit leidt echter in toenemende mate tot bezorgdheid bij veel juristen en juridische deskundigen, die van mening zijn dat sommige beperkende maatregelen een te zwakke rechtsgrondslag hebben of vraagtekens plaatsen bij de « evenredigheid » ervan.
In een tijd waarin wetenschappelijke studies steeds vaker voor politieke doeleinden worden gebruikt, moeten leiders hun besluiten baseren op solide, onweerlegbaar wetenschappelijk bewijs, met vermelding van hun bronnen. Anders zullen zij het wantrouwen van de burgers ten aanzien van de politiek aanwakkeren. In dit verband is het citaat van de filosofe Hannah Arendt treffend actueel: » Als iedereen de hele tijd tegen je liegt, is het resultaat niet dat je de leugens gelooft, maar dat niemand meer iets gelooft. Een volk dat niets meer kan geloven, kan geen mening vormen. Hij is niet alleen beroofd van zijn vermogen om te handelen, maar ook van zijn vermogen om te denken en te oordelen « .
COMMUNICATIESTRATEGIE
» De gezondheidsmarathon zal ten minste tot de zomer van 2021 duren. Het is ons gedrag dat zal beslissen over het leven of de dood van iemand die kwetsbaar is « zegt premier Alexander De Croo(5). Het ultieme wapen tegen het virus: schuldgevoel. Het erfgoed van onze Joods-Christelijke cultuur, waarmee gespeeld wordt door de politieke leiders. De reden om de duimschroeven aan te draaien is dat een deel van de bevolking (met name jongeren, de laatste categorie die duidelijk gestigmatiseerd wordt) de barrièregebaren niet respecteert. Afwijkende » burgers die ervan verdacht worden potentiële moordenaars te zijn. Het is hun schuld dat we nu keuzes moeten maken in ziekenhuizen.
Collectieve schuld: een handige manier om de gapende gaten in de politiek te verbergen. In hun verdediging, het is moeilijk om op zicht te navigeren. Dit moet ons inspireren tot toegeeflijkheid. Temeer daar de tenuitvoerlegging van bepaalde maatregelen om de situatie te corrigeren nu tijd vergt. Om de overbevolking van ziekenhuizen terug te dringen, moet onder meer worden geïnvesteerd in eerstelijnszorg, moet het verplegend personeel worden opgeleid, moet het beroep van verpleegkundige worden gewaardeerd, enz. Dit kan niet met een simpele lepel water. Het is echter de verantwoordelijkheid van de politieke leiders om orde op zaken te stellen in hun eigen huis. De crisis in de ziekenhuizen is het resultaat van politieke besluiten die in een eerder stadium zijn genomen en die hun wortels hebben in een corpus van neoliberale maatregelen, die het stempel dragen van de consensus van Washington, die gelooft in de« liberalisering, deregulering en privatisering » van de economie. Deze recepten zijn in België op grote schaal toegepast, met de zegen van een opeenvolging van regeringen, meestal van partijen die beweren links georiënteerd te zijn; een van de avatars daarvan is het Europees Begrotingspact. Het is een budgettaire kuisheidsgordel, die een zelfvernietigende visie op de politieke economie weerspiegelt. Het werd in 2013 van kracht en legde het beginsel van begrotingsbezuinigingen vast, waarvoor de gemeenschap nu een pijnlijke prijs betaalt. Dat van een chronische desinvestering van de overheid in de gezondheidszorg, ondanks een vergrijzende demografie, die de hele Belgische bevolking gegijzeld houdt.
Dat er bij de aanpak van de crisis politieke communicatiefouten worden gemaakt, is waarschijnlijk onvermijdelijk en zelfs te verontschuldigen. De Belgische institutionele lasagne helpt niet. Dit is geen rechtvaardiging om op een infantiliserende manier te werk te gaan. De persconferentie van Sciensano op 7 oktober, waar Yves Van Laethem de leidraad voor de perfecte « gastheer » uiteenzette, zal in de annalen van de geschiedenis blijven. De regering nodigt zichzelf nu uit in onze keuken, woonkamer, eetkamer en toilet. Kortom, onze privé, intieme ruimte. Symptomatisch is dat in het verslag weliswaar wordt gewezen op het belang van hydroalcoholische gel aan tafel en van een maskerafdekking, maar dat wordt verzuimd in te gaan op het belang van een gezonde, evenwichtige en gevarieerde voeding om het immuunsysteem te versterken. De beaba om niet in de categorie van « kwetsbare » mensen te vallen, wetende dat patiënten met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten, zwaarlijvigheid, diabetici, waarschijnlijk ernstige vormen van de ziekte zullen ontwikkelen.
Waarom staat in dit verband een nationaal actieplan tegen junk food, als antwoord op de gezondheidscrisis, niet op de agenda van de ministers? Zoals de Europese Commissie in haar strategie « van boer tot bord » (mei 2020) in herinnering brengt: » Meer dan 950 000 sterfgevallen (1 op 5) en meer dan 16 miljoen verloren gezonde levensjaren in de EU in 2017, voornamelijk als gevolg van hart- en vaatziekten en kanker, waren toe te schrijven aan ongezonde voedingsgewoonten6. Hij voegde eraan toe: » Zwaarlijvigheid neemt toe. Meer dan de helft van de volwassen bevolking heeft nu overgewicht, wat bijdraagt tot een hoge prevalentie van voedingsgerelateerde ziekten (waaronder diverse vormen van kanker) en de daarmee gepaard gaande gezondheidskosten « . Het is duidelijk dat de verzwakking van het immuunsysteem, via het principe van de communicerende vaten, de categorie van de te beschermen « kwetsbare personen » doet exploderen. Waarom doen de media, die ons dagelijks bestoken met cijfers over de sterfte aan Covid-19, dan niet hetzelfde voor kanker (9 miljoen sterfgevallen per jaar wereldwijd), een andere co-morbiditeitsfactor? Dit zou een nieuw licht werpen op de grote uitdagingen op het gebied van de volksgezondheid, op basis van een holistische aanpak, waarbij de uitdaging erin bestaat het probleem bij de wortel aan te pakken.
Evenzo wekt het verbazing dat in de regeringscampagne « 11 miljoen team » lichaamsbeweging, zoals wandelen, joggen of fietsen, waarbij men diep kan ademhalen, niet is opgenomen in de beroemde « gouden regels », hoewel gezonde voeding en lichaamsbeweging de alfa en omega zijn van een preventieve aanpak van de gezondheid.
Meer in het algemeen heeft het Europees Milieuagentschap er in zijn verslag van 8 september op gewezen dat de vervuiling elk jaar honderdduizenden mensen in Europa het leven kost en verantwoordelijk is voor 13% van alle sterfgevallen. Hij benadrukte dat het uitbreken van de pandemie van het coronavirus ons moet doen nadenken over de gevolgen van de aantasting van het milieu voor de menselijke gezondheid. Als de overheid draconische vrijheidsberovende maatregelen rechtvaardigt met het argument dat gezondheid een topprioriteit is, moet deze kwestie logischerwijs in de politieke schijnwerpers staan, met het oog op een alomvattende en multidisciplinaire aanpak van de bescherming van de gezondheid. Dat is niet het geval. Het is alsof de politieke leiders blind zijn, met hun neus in de lucht zitten en de epidemie maar een beetje in goede banen leiden, zonder visie.
Het voortdurend aandraaien van de duimschroeven: Franck Vandenbroucke, minister van Volksgezondheid, rechtvaardigt het « opdat niemand op zijn geweten sterft « . Door de omvang van de bijkomende sociaal-economische en psychologische schade schromelijk te onderschatten, draagt zij bij tot de vernietiging van de samenleving. Vergeten wordt, om Renaud Girard, medeauteur van het boek Quand la psychose fait dérailler le monde, te parafraseren, dat de mens niet alleen een sanitair wezen is. Het is ook een sociaal wezen, een economisch wezen, een cultureel wezen, een spiritueel wezen.
Inès Trépant,
politicoloog, auteur van essays over Europese politiek.
