Kairos nr. 8

Door te snoeien in de ERT, de Griekse openbare omroep, heeft de conservatief-socialistisch-democratische regering een zeer duidelijk signaal afgegeven. Om 20.00 uur kondigde de minister de sluiting van ERT aan en het ontslag van de 2700 ambtenaren en werknemers. Op 24 uur, nam de politie de hoofdzender weg. Geen signaal. Historici lijken nog geen precedent te vinden voor deze maatregel, zelfs niet in de ergste dictaturen. Welk monster hebben we tegenover ons? Sommigen beweren dat dit een analysefout is, een overijverige neoliberale houding, of iets van een blunder.

Er zij echter op gewezen dat om deze maatregel is verzocht door de Trojka, die bestaat uit supranationale instanties (EU, ECB, IMF), vertegenwoordigd door « deskundigen op zeer hoog niveau ». Had de Griekse premier, A. Samaras, niet één adviseur die hem in het oor had kunnen fluisteren wat het betekent om de openbare radio en televisie zonder waarschuwing af te sluiten? Hebben zijn moedige collega’s van « links » dit ook niet zien aankomen? De Europese Commissie, die « nota heeft genomen » van dit besluit, is niet bepaald van haar stoel gevallen. Dit alles is veel voor één blunder. Temeer daar het de logische voortzetting is van het beleid van bruutheid dat sinds 2010 in Griekenland wordt gevoerd.

In Ankara heeft premier R.T. Erdogan besloten het beboste park Gezi, de laatste groene long van de hoofdstad, te slopen om er een winkelcentrum van te maken. Deze « revitalisering » van het Turkse stadscentrum heeft de inwoners, die waarde hechten aan hun bomen en geen inspraak hadden in het concrete project, niet kunnen overtuigen. De met geweld onderdrukte demonstraties mondden uit in een massale sociale mobilisatie die de premier in moeilijkheden bracht.

ERT en Taksim hebben gemeen dat ze gemeenschappelijk bezit zijn. Hun lot zou worden bezegeld door geïsoleerde oligarchieën, die de wetten van het geld gehoorzamen en de meest elementaire democratie verachten. In beide gevallen was de reactie van de burgers verblindend: een algemene staking in Griekenland, een sociale golf in Turkije. Sindsdien schijnt Erdogan onder internationale druk gedwongen te zijn althans een deel van het project te laten varen, terwijl de programma’s van de ERT door de Europese Unie via satelliet worden heruitgezonden en Samaras gedwongen wordt een gedeeltelijke heropening van de openbare omroep te overwegen.

Een beetje gezond verstand, een beetje fatsoen, zal ankylose bij de vernietiging van het gemeengoed voorkomen. Het is duidelijk dat het niet aanvaardbaar is om, om economische redenen, iets dat deel uitmaakt van de collectieve rijkdom, in één keer te vernietigen. Dit gezond verstand vormt een basis die onontbeerlijk blijft om ons te verzetten tegen de afbraak van wat ten grondslag ligt aan onze gemeenschappelijke menselijkheid. Haast je, voordat gezond verstand ook wordt vercommercialiseerd!

Jean-Baptiste Godinot