Kairos nr. 11

DE GROTE VERZOENING

De festiviteiten zullen hun gebruikelijke aandeel aan georganiseerde liefdadigheid hebben opgeleverd. Elk jaar wordt de armoede ongetwijfeld erger. Liefdadigheid werkt beter dan ooit. Niet in wat de midden- en hogere klasse geeft, maar in de publiciteit die het krijgt en het belang dat eraan wordt gehecht. Want hoe armer de armen worden, hoe meer degenen die zich nog konden redden in de statistieken terechtkomen, hoe rijker anderen worden. En des te belangrijker is het om verarmende structuren in stand te houden door armen en rijken met elkaar te « verzoenen », om de mensen te doen vergeten dat die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Dus ja, er is een echte menselijkheid in de goede wil van sommige individuen, een fatsoen dat op zichzelf niet slecht is. Maar georganiseerd en gerecupereerd door media of politieke structuren, wordt het een instrument in dienst van de orde; een emotionele recuperatie zonder langetermijndoel, politiek leeg. Geruststellend en schuldbevrijdend voor sommigen, de enige manier voor anderen om toegang te krijgen tot een vorm van georganiseerde solidariteit in een maatschappij die niet echt wil dat wij ons organiseren om haar te veranderen.

Geruststellend was dat een medewerker van de Europese Commissie de inzameling van 2700 kilo speelgoed voor « kansarme kinderen » had georganiseerd in het kader van een campagne die door een Belgisch commercieel radiostation werd doorgegeven en georganiseerd. Bij deze actie om speelgoed in te zamelen voor « arme kinderen » was de Nationale Loterij, de belangrijkste mecenas van het land, aanwezig en een officiële sponsor. « Schandalig rijk worden »… nee, daar hadden ze het niet over. Noch de« december van de dromen » die« drie kansenboodom te dromen: op 13, 24 en 31 december, 3 Super Lotto om een totaal van 13.000.000 euro te verdelen ». Ze spraken er niet over, maar in het bewustzijn van de individuen waren de diepe waarden gegrift die de « grote gever » met zich meedroeg: rijk worden, ook al is dat op een manier die« schokt door zijn immoraliteit en zijn overdaad aan cynisme »⁽¹⁾.

Wat is de betekenis, het teken achter dit alles? De Loterij, die sinds de koloniale tijd een vrijwillige belasting heeft georganiseerd, verdeelt kruimels van haar winsten, geeft aan de armen terwijl zij rijkdom aanprijst. Wat moet ik begrijpen? Alles! Alles wat we altijd hebben moeten geloven. Dat rijkdom en armoede twee onverbrekelijke dingen waren. Dat het ene niets met het andere te maken had. De achtergrond was dus de enige verantwoordelijkheid — voor zijn rijkdom of armoede -: de rijke man was rijk omdat hij had gewerkt en nagedacht — maar niet vanwege zijn geboorte en de uitbuiting van anderen — en de arme man omdat hij dat niet had gedaan…

Praat niet over structuren, een vorm van georganiseerde armoede! « Je bent een spelbreker! ». Bovendien, « een land heeft rijke mensen nodig. Om te investeren, om risico’s te nemen. Het systeem moet ervoor zorgen dat de rijken, en anderen, er belang bij hebben hun geld in de reële economie van het land te investeren in plaats van elders op zoek te gaan naar hoge rendementen ». Alles is gezegd… in het hoofdartikel van een van de meest gelezen Franstalige kranten (La Libre van 6 januari).

Tussen hen die dagelijks gevoed worden met de illusie van toekomstige schandelijke rijkdom, hen die reeds rijk zijn, en de anderen die de kruimels krijgen van de financiering van de eersten, vindt de grote verzoening niet plaats?

Alexandre Penasse