Als de klassenstrijd « plaatsvond zonder haat, geweld of conflict , [c’est grâce] aan een discreet en methodisch werk dat erop gericht was de meerderheid van de arbeidersklasse, d.w.z. de meerderheid van de bevolking, gedurende de laatste drie decennia volledig onzichtbaar te maken ». (…) « Demonstraties, strijd met bemiddelende instanties en vakbonden zullen het machtsevenwicht niet veranderen. En met een goede reden: de dominante klassen hebben al deze vormen van protest allang geïntegreerd »(1).
In één nacht werden honderden miljoenen euro’s ingezameld voor de Notre-Dame, rechtstreeks van de bankrekeningen van de grootste fortuinen en andere multinationals, dol op belastingontduiking en belastingparadijzen: Arnault, Pinault, Bettencourt, Total, Bouygues en andere ultra-rijke mecenassen.
Als het contrast met de ellende van miljoenen Fransen treffend is, zal de mediakaste zoals gewoonlijk niet beledigd zijn. Hun stilzwijgen is in overeenstemming met hun stilzwijgende aanvaarding van de wereld zoals die is en gaat. Als woordvoerders van het burgerlijke denken zien zij in hun zilveren toren, beschut tegen alle weerbarstige ideeën en de galopperende ellende van de wereld, niet de worm die in de vrucht zit, en maken zij zich alleen maar druk om het wit maken van de oppervlakte van een schadelijk en corrupt systeem. Voor hen, » niet alles is perfect in ons kleine koninkrijk. Maar over het algemeen is België een goede plek om te wonen « (2). Zeker, de muren van hun huizen en vooral die van hun geesten, beschermen deze « geïntegreerde hogere klassen » tegen de kloof tussen « hun » wereld en de prangende realiteit van die van de achtergestelde sociale klassen: Voor 68% van de P&MS is de globalisering een kans, terwijl zij door 74% van de werknemers als een bedreiging wordt gezien. Evenzo vindt bijna drie op de vier managers (72%) dat Frankrijk zich meer moet openstellen voor de wereld van vandaag, terwijl 75% van de werknemers vindt dat het zich daartegen moet beschermen. De kloof met de politiek is nog duidelijker onder de arbeidersklasse. 87% van de werknemers vindt dat het democratisch systeem niet goed werkt en dat hun ideeën niet goed worden vertegenwoordigd, terwijl dit idee bij de managers stabiel blijft op 65%.(3).
De onderwerping van België, Frankrijk en de hele planeet aan de wetten van de markt kon niet leiden tot een democratisering van de « moderne » effecten ervan(4). Terwijl sommigen profiteerden van mobiliteit, vrij verkeer, de stad, kwaliteitsscholen en ‑ziekenhuizen, groene ruimten…, leden de anderen, een meerderheid, onder de nevenschade van een zeer ongelijk systeem en werden zij verbannen naar de periferie van dit democratische schouwspel. Het effect hiervan is dat de arbeidersklasse volledig van de politieke en mediaradar verdwijnt(5): » De aanpassing van de Franse economie aan de regels van de wereldeconomie, aan het vrije verkeer van goederen, kapitaal en personen, heeft dus een verborgen prijs : die van het buitenspel zetten van de arbeidersklasse. In enkele decennia tijd heeft de mondialisering de dominante klassen in staat gesteld om categorieën die niet langer bruikbaar zijn voor het nieuwe economische model, soepel en zonder al te veel tegenstand van zich af te schudden « (6). En wanneer deze » De« nutteloze categorieën « , verlaten door een links dat zich vanaf 1984 in Frankrijk concentreerde op de maatschappelijke strijd ten nadele van de verdediging van het proletariaat, zochten hun toevlucht in de stem van het FN, de dominante kaste zag daarin slechts een terugkeer van het « vuile beest », zonder zich zelfs maar voor te stellen dat » De toename van de onthouding of van de FN-stem zijn geen indicatoren van anomie, of het teken van een irrationele opmars van het « populisme », maar het bewijs van een emancipatie van onderaf van een meerderheid van de bevolking. Deze « vrijgelatenen » dagen de essentie uit van het doxa van de heersende klasse, die zich nog steeds geen rekenschap heeft kunnen geven van de ideologische en culturele kloof die hen thans scheidt van de lagere klassen. Deze laatsten, die geen enkele vorm van politieke of intellectuele voogdij meer accepteren, ontwikkelen hun eigen diagnose van de maatschappij: « populisme » in de terminologie van de elites. Maar de vraag naar het populisme stellen is al in de val trappen van het distantiëren van de arbeidersklasse. Dit is een a priori Het feit dat zij de laatste dertig jaar steeds terugkeren, maakt het mogelijk hun discours te delegitimeren. De « populistische » benadering van de crisis is er immers op gericht de reacties van de arbeidersklasse in diskrediet te brengen en uiteindelijk de oorzaken van de afwijzing van de heersende klassen te verdoezelen. Deze retoriek leidt ertoe dat de verantwoordelijkheid van de partijen ter rechter- en ter linkerzijde wordt weggewuifd. Het gaat er in feite om de betwisting van economische en maatschappelijke keuzes van organisaties die macht hebben uitgeoefend, ongeacht hun etiket, onwettig te maken « .(7)
» GENOEG VAN HET ANTI-ALLES. ZUL JE DE VOORUITGANG NIET STOPPEN »
De technologische keuzes van de elites staan eveneens buiten kijf. Wie het waagt kritiek op hen uit te oefenen en de digitale illusie aan de kaak te stellen die ons niet zal redden, heeft recht op dezelfde tirades, hetzelfde cynisme en dezelfde neerbuigendheid van de politieke en media-elites die het goede woord van de vooruitgang verkondigen. Was het niet Michel De Muelenaere, journalist bij Le Soir sinds 1992, die, toen de organisatoren van een conferentie over slimme meters hem het persbericht(8) stuurden, antwoordde » Ik ben ziek van de anti-alles menigte. Je zult de vooruitgang niet stoppen « . De vooruitgang zal natuurlijk niet worden tegengehouden, vooral niet zolang er zoveel herauten zoals hij zijn om haar te propageren en haar intrinsieke schade te doen verstommen.
Zij die de vooruitgang in twijfel trekken, verstoren diep de zekerheden van de overheersers en van hun dienaren in de media. Hun gemelijkheid is dus slechts een vorm van openbare verzachting van hun diepe haat tegen de overheerste klassen, en er zou weinig voor nodig zijn om de geschiedenis van massamoord te herhalen, waarvan het Westen niets heeft geleerd. Yves Calvi zal zeggen, verwijzend naar de gele vesten: » En deze mensen, op een gegeven moment, bestaat het politieoptreden erin om deze mensen… de enige oplossing is in een stadion, met alles wat dit uitlokt op historisch en denkbeeldig niveau. Achteraf zou men kunnen zeggen dat ze vandaag gewaarschuwd zijn « (9). Wie van deze waakhonden, de media, politici en intellectuelen, werknemers van het kapitaal, zou klagen dat deze belemmeringen voor de vooruitgang heimelijk worden weggenomen?(10) Ja, zij zijn gewaarschuwd, en als zij het niet horen en volharden in het niet inzien hoe goed deze wereld is, zullen zij omkomen. in stadions « , dat de politie « niet hun wapen één keer gebruiken, dat is genoeg » (dixit Luc Ferry). Dit is misschien verrassend, maar het is de dagelijkse realiteit van een wereld die van ongelijkheid een waarde en van winstbejag een principe heeft gemaakt. Was het niet Macron die zei dat « we jonge Fransen nodig hebben die miljardair willen worden « ? En daarvoor heb je mensen nodig die in ellende sterven.
In deze context wordt het onfatsoenlijk om het debat aan te gaan zonder eerst te wijzen op de realiteit van belastingontduiking, de welvaartskloof of de destructieve macht van multinationals. Om deze verontrustende vragen te ontwijken, zullen de filantrokapitalisten, die elke dag een beetje meer deelnemen aan de vernietiging van de wereld, via hun presidentiële woordvoerder voorstellen om de Notre-Dame in 5 jaar te herstellen; zij zullen niet hetzelfde doen voor de natuur of de maatschappij. We zullen ons dan concentreren op die symbolen die eenheid scheppen: terrorisme als de Notre-Dame, iedereen is er. Hun vrijgevigheid is echter slechts een show om hun hebzucht en verkrachting te verbergen. Giving pays: « De liefdadigheidssector is een van de snelst groeiende sectoren in de wereldeconomie […]. Deze stortvloed van filantropie heeft bijgedragen tot een wereld waarin miljardairs meer macht hebben over het onderwijsbeleid, de mondiale landbouw en de gezondheid dan ooit tevoren .(11)
De staat zal dan zijn geweld tegen de verdedigers van de democratische illusie verdubbelen, terwijl hij het spektakel blijft voeden. « Ik ben volkomen bereid te liegen om de president te beschermen « , vertelde Sibeth Ndiaye, directeur van de persdienst van L’express , ons (juli 2017). De arrestatie van Julian Assange(12) markeert de wens om de waarheid in deze historische periode te muilkorven door slachtoffers te maken die als voorbeeld zullen dienen. Ons lange interview in dit dossier met Andrea, een Belgische gele hesje, belicht deze zelfde wil in België, hier door het protest in de kiem te smoren en te onderdrukken nog voor het heeft plaatsgevonden, door preventieve arrestatie op basis van commentaar op Facebook. Het tweede artikel, van Jean-Claude Paye, toont op zijn beurt de plaats van de politie in de contraspionage van de staat, en zet ook aan tot nadenken over wat de auteur beschouwt als het verdwijnen van de klassendimensie, met een andere proletarische laag, met, volgens de auteur, een veel zwakker machtsevenwicht.
Het is te hopen dat op een gegeven moment een fractie van de middenklasse haar kant kiest en besluit niet te vervallen in deze verachtelijke klassenverachting, die alleen maar dient om de diepe ongelijkheid van deze wereld te verhullen en te voorkomen dat degenen die er het meest mee te maken hebben, wakker worden.
Alexandre Penasse