Julian Assange
618 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
618 weken van vrijheidsberoving voor het vertellen van de waarheid
Illustré par :
Het aan de kaak stellen van de hypermedicalisering van geboorten brengt vaak activisten samen rond de rechten van baby’s en zelden rond de rechten van (1) vrouwen. Dr. Leboyer stelt, door bijvoorbeeld, dat« het niet de vrouw is die baart, het is het kind dat geboren wordt ».(2). In zijn boek Pour une naissance sans violence klaagde hij de gewelddadige ontvangst van het pasgeboren kind aan, zonder te proberen de ervaring van de vrouw die het kind ter wereld bracht te begrijpen.
Later zullen de fysiologische benaderingen zich richten op de processen die plaatsvinden in het lichaam van de barende vrouw. Dit is het begin van een bewustzijn.
In dit opzicht zijn de geschriften van Dr. Michel Odent
(3)
hebben de subtiele transformaties in het lichaam en de psyche van de vrouw tijdens de baring, onder invloed van de « liefdeshormonencocktail », begrijpelijk gemaakt voor de leek.
Deze twee artsen hebben ongetwijfeld een enorme bijdrage geleverd aan het debat over de rechten van de bevalling. Toch bleven velen van ons, vrouwen en feministen, in gebreke omdat, hoewel de besproken voortplantingsprocessen gepaard gaan met belangrijke hormonale, fysiologische en morfologische transformaties, er in hun boeken weinig te vinden is dat ons helpt de machtsproblemen te begrijpen die zich voordoen tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode na de bevalling.
De biologische benadering is dus niet voldoende om de sociale aspecten van deze facetten van de gezondheid van vrouwen te begrijpen. Er moet een beroep worden gedaan op de menswetenschappen om de complexiteit te begrijpen van de krachten en conflicten rond de geboorte van toekomstige generaties en de vernieuwing van de mensheid die zich afspeelt in het intiemste deel van het lichaam van de vrouw, waar zoveel mythen en geboden, verboden en mysteries verborgen liggen.
Antropologische en historische perspectieven zouden als uitgangspunt kunnen dienen, maar al gauw zullen wij het onderwerp vanuit een sociaal-politiek perspectief moeten benaderen.
Bij de Ju’hoansi Bosjesmannen van de Kalahari delen de vrouwen een wens, een ideaal: alleen bevallen, zonder enige vorm van hulp.
Zoals met zovele andere facetten van het leven van primitieve volkeren, zal dit streven als relatief aanvaardbaar worden beschouwd … maar, natuurlijk, alleen onder hen …
Hoe zit het dan met het handjevol « geradicaliseerde natuurmoeders » in onze post-industriële landen die tips en adviezen uitwisselen over hoe je een « vrije bevalling » kunt hebben: zonder foetale controle of toezicht, zonder ruggenprik, zonder operatiekamer, zonder dokter of vroedvrouw in de buurt? Geen controle, geen bewaking, geen vreemde aanwezigheid of begeleiding. In ons land roept dit problemen, hartstochten, diepgewortelde angsten en vragen op: zijn vrouwen die dit ideaal aanhangen egoïstisch, denken zij in de eerste plaats aan hun eigen belang ten koste van de gezondheid en veiligheid van hun baby?
Maar laten we terugkeren naar de Ju’hoansi van Bostwana. Kleine meisjes worden daar grootgebracht in de hoop dat ze op een dag alleen in de bush kunnen bevallen. Tijdens de bevalling zonderen de vrouwen zich een paar honderd meter van hun kamp af, maken een bed van bladeren klaar en wachten in stilte tot hun lichaam zich opent om hun baby naar buiten te laten komen. Zij die ‘s nachts bevallen, gunnen zich zelfs niet de bescherming, de warmte en het licht van een vuur.
De bevalling verloopt zeer discreet en, na de eerste kreten van de pasgeborene, gaat zij verder in gezelschap van andere vrouwen uit het dorp die haar zullen bijstaan in de laatste fase van de bevalling en de terugkeer naar huis.
Wij zijn nog ver verwijderd van het ideaal van de hoogtechnologische bevalling waarbij de held een chirurg is die in extremis het leven redt van de moeder of het kind (of zelfs van beide), in een opeenvolging van bekwaamheid en gesofisticeerde ingrepen, als reactie op een eindeloze catalogus van gevaarlijke problemen die zich onvermijdelijk en fataal voordoen bij het geven van leven.
De meesten van ons zijn opgevoed met het idee dat zwangerschap en bevalling processen zijn waarvan de aard en de complexiteit kennis vereisen die voorbehouden is aan een medische elite, de enigen met de technische vaardigheden om ze veilig te laten verlopen.
De medicalisering van de bevalling is echter, ondanks haar diepe wortels in de mentaliteit, geen zeer oud verschijnsel. Pas in de 17e eeuw verschenen de pioniers van de verloskunde in Europa, die « hun handen vuil maakten » bij de eerste ziekenhuisbevallingen in een tijd dat het moedersterftecijfer in de instellingen bijna 50% bedroeg, met name door de halsstarrige weigering van de artsen om hun handen te wassen tussen de autopsies en gynaecologische onderzoeken door, die na elkaar werden uitgevoerd!
Ook buiten de ziekenhuizen en in uitzonderlijke gevallen werden artsen aan het bed van vrouwen uit de midden- en hogere klasse geroepen wanneer de bevalling moeizaam verliep en de vroedvrouwen al hun middelen hadden uitgeput. Daarom zullen zij technieken en instrumenten ontwikkelen die in eerste instantie zullen dienen om de problemen te verlichten die zich onvermijdelijk bij sommige leveringen voordoen. Niettemin zijn het, afgezien van behoeftige vrouwen die naar het ziekenhuis komen om te bevallen (vaak bij gebrek aan een dak boven hun hoofd) en gevallen die thuis gecompliceerd worden, nog steeds de vroedvrouwen die voor de overgrote meerderheid van de bevallingen zorgen. De medische en wetenschappelijke kennis van de menselijke baring verschijnt dus in een zeer specifieke context, enerzijds rond pathologische gevallen (die uitzonderlijk zijn) en anderzijds bij een populatie vrouwen waarvan de gezondheid niet optimaal is.
Men kan dus stellen dat de « wetenschappelijke » belangstelling voor wat vroeger als een « vrouwenzaak » werd beschouwd — en daarom door geleerden en academici werd afgeschreven en genegeerd — zich vooral in de pathologie en niet in de fysiologie voordeed. Verloskunde is niet ontstaan om een natuurlijk proces te begeleiden, maar om in te grijpen als het misgaat. In de 17e eeuw beschikten specialisten in deze tak van de geneeskunde, net als nu, niet over de middelen om zich te bekwamen in observeren en afwachten. Hun raison d’être is om op te treden en in te grijpen bij ziekten en disfuncties van de baring… wanneer zij deze niet veroorzaken. Maar wij zullen terugkomen op de intrinsieke iatrogene aard van de verloskunde als een patriarchale discipline.
Tegelijkertijd voltrekt zich een ander proces dat van essentieel belang is om de huidige overmedicalisering van de bevalling te begrijpen: het onder controle plaatsen van de vroedvrouw.
Reeds in de 15e eeuw, en parallel met de erkenning van het beroep, kwam het toezicht op dit beroep tot stand, eerst heel schuchter, later meer systematisch: tussen 1400 en 1900 waren de opleiding en de sociale erkenning van vroedvrouwen niet langer een privé-aangelegenheid, beperkt tot die quasi-geheime sfeer die voorbehouden was aan het vrouwelijke lichaam en de vrouwelijke ervaring. In de loop van deze vijf eeuwen is dit terrein van de gezondheid van de vrouw van de beslotenheid van het huis naar het zeer serieuze niveau van staatszaken verschoven.
Zo werd de opleiding van vroedvrouwen in de 18e eeuw versnipperd georganiseerd om zich in de 19e eeuw in Noord-Europa te consolideren en verplicht te worden.Met de ontwikkeling van de verloskunde en de toenemende medicalisering van de bevalling werd de bevalling een medische verantwoordelijkheid en de opleiding van vroedvrouwen een politieke aangelegenheid: aan het begin van de 19e eeuw was de bevalling nog steeds in handen van matrones, hetgeen de autoriteiten deed huiveren toen zij zagen dat de toekomst van de natie werd toevertrouwd aan deze vrouwen, die als ongeschoold en amoreel werden beschouwd. Al snel ontstond het idee om gratis bevallingscursussen te organiseren. Het is meer dan een cursus, het is de regulering van het beroep dat wordt georganiseerd »(4).
De strijd tegen deze vrouwen, die meestal uit de arbeidersklasse komen, analfabeet zijn en hun kennis uit de empirische praktijk putten, wordt een noodsituatie en, met de geleidelijke erkenning van de professionele vroedvrouwen, zullen al diegenen die in de marge van de officiële controle praktiseren de zondebok worden voor elk probleem dat verband houdt met de gezondheid van vrouwen en kinderen. De inquisitie is niet ver weg en de vreugdevuren ook niet. Voor artsen die erkenning zochten op een gebied waar hun legitimiteit nog moest worden opgebouwd, waren matrons de vijand die moest worden neergezet, op wie de verantwoordelijkheid rustte in geval van een probleem. Een geboorte die verkeerd afliep door toedoen van de matrons werd bestraft met de zwaarste straffen, of ze nu het gevolg was van een onvoorziene complicatie of van een twijfelachtige praktijk.
Zo komen uit dezelfde figuur twee personages voort: de ongeschoolde en gevaarlijke matrone (de heks) en de « goede vrouw » die volgzaam is aan het geleerde gezag van de mannen.
Maar zelfs voordat dit onderscheid wordt gemaakt, is de voorouderlijke vroedvrouw niet universeel, en zelfs als wordt aangenomen dat het het oudste (echte) vrouwelijke beroep ter wereld is, bestaat het niet overal of in alle samenlevingen. Lang voordat er sprake was van specialisatie in de kunst van het baren, behoorde de kennis van het baren aan alle vrouwen toe. In de meest primitieve samenlevingen was er geen specialist of deskundige nodig; vrouw zijn was voldoende om toegang te hebben tot de beschikbare kennis en know-how over de bevalling.
Sinds het proces van hominisatie, 6 miljoen jaar geleden, werd de bevalling beschouwd als een vrouwelijke aangelegenheid: het betrof de barende vrouw en haar lotgenoten. Moeders, schoonmoeders, dochters, zusters, neven, nichten, medevrouwen, buren… degenen die de vrouw bij de bevalling bijstonden, behoorden tot haar min of meer naaste omgeving. Zo werd een vrouwelijke gemeenschap opgebouwd rond dit voortplantingsproces. Er werd kennis gecreëerd en gedeeld. Gebaren werden gereproduceerd, een taal werd gevormd en overtuigingen werden geboren, versterkt en verspreid.
Het Ju’hoansi-ideaal van een eenzame, niet-geassisteerde geboorte is een zeer zeldzame uitzondering. Door de eeuwen heen en bij de meeste volkeren: de vrouw wordt vrij goed verzorgd tijdens de bevalling. Het is een hele gemeenschap van vrouwen die samenkomen tijdens bevallingen, waarbij kennis over het lichaam en de bevalling wordt gedeeld, goederen worden uitgewisseld, middelen zoals brandhout, linnengoed, kinderverzorgingsgereedschap, voedsel en verzorging worden samengebracht.
In de Angelsaksische landen noemden deze vrouwen elkaar in de Middeleeuwen « god-sibs » om het belang en de kracht te benadrukken van de banden die hen verenigden. Dit is de oorsprong van het woord « roddel »: informatie die circuleert parallel aan legitieme kanalen, vrij van mannelijke controle.
Historische referenties uit Zuid- en Noord-Europa beschrijven een groep van drie of zelfs vijf vrouwen die enkele dagen of zelfs weken in het huis van de barende vrouw verbleven om haar tijdens de bevalling bij te staan en ook de huishoudelijke en productieve taken over te nemen die de vrouw tijdens de kraamperiode niet kon uitvoeren. Deze vrouwen waren een grote hulp voor het huishouden dat op het punt stond een nieuw lid te verwelkomen, maar het was ook een excuus om met de vrouwen te feesten zonder dat zij zich tegenover de mannen hoefden te verantwoorden.(5) In contexten waar vrouwen weinig autonomie en consideratie hadden, was deze gelegenheid om te socialiseren vaak meer dan welkom.
De bevalling als sociale gebeurtenis tussen vrouwen was de norm in de meeste samenlevingen in de loop van de geschiedenis en in verschillende lagen van de maatschappij, tot de komst van de bourgeoisie en de opkomst van huishoudens die rond het kerngezin waren opgebouwd.
Maar zelfs onder onze tijdgenoten zijn concepten van bevalling die de hele maatschappij aangaan en niet slechts een paar specialisten, nog steeds relevant. De Achuar van het Amazone-regenwoud blijven collectief en niet-professioneel leveringen verrichten. Tot voor kort kozen Achuar-vrouwen hun moestuin als de geboorteplaats van hun kinderen. Zij werden meestal vergezeld door een andere vrouw van de familie en pas de laatste jaren, toen internationale NGO-projecten en de Ecuadoraanse gezondheidsautoriteiten in hun regio werden opgericht, worden de vrouwen aangemoedigd om in de gemeenschap of het huis van de familie te bevallen, ten einde de behandeling van eventuele complicaties te vergemakkelijken, die, indien zij zich in het bos zouden voordoen, meestal zeer ernstig zouden zijn.
Bij de Achuar bestaat er geen traditionele vroedvrouw: iedereen — vooral vrouwen — is in staat om vrouwen bij de bevalling bij te staan. De aanpak van de verbetering van de perinatale en maternale gezondheid in deze gemeenschappen is dus georganiseerd rond de overdracht van vaardigheden op het gebied van reproductieve gezondheid aan de hele bevolking, aangezien het de hele bevolking is die erbij betrokken is. Dit verschilt noodzakelijkerwijs van het werk in andere gemeenschappen waar de figuur van de traditionele vroedvrouw sterk en goed geïdentificeerd is. In deze gemeenschappen zijn het de vroedvrouwen die het doelwit zullen zijn van de projecten op het gebied van de gezondheid van moeders en pasgeborenen.
Helaas worden de empirische vroedvrouwen die in onze tijd zijn overgebleven, meestal geïnstrumentaliseerd om praktijken in te voeren die door de gezondheidsautoriteiten veiliger worden geacht. Zo dragen beleidsmaatregelen met een component « interculturele gezondheid » die weinig of niet overeenstemt met de realiteit ter plaatse, bij tot de verzwakking en het verdwijnen van de traditionele vroedvrouwen. Dit verschijnsel staat gelijk met de eliminatie van de enige deskundige op het gebied van de bevalling die door vrouwen in de wijde omtrek wordt aanvaard en bekwaam geacht. Vaak vervangen door een (of meer) gezondheidswerker(s) uit de stad, die noch de legitimiteit, noch de kennis bezitten om door de bevolking en door vrouwen in de vruchtbare leeftijd in het bijzonder te worden aanvaard.
Terugkerend naar onze breedtegraden en onze tijd, is het heilzaam om het model van de geboortezorg in onze samenlevingen eens kritisch te bekijken. Een model georganiseerd rond medische autoriteit en gehoorzamend aan economische productielogica, waarbinnen lichamen — in goede of slechte gezondheid — moeten gehoorzamen en zich moeten onderwerpen aan de eisen van winstgevendheid, productiviteit en een goede kosten-batenverhouding.
Natuurlijk ontsnapt een kleine minderheid van de vrouwen altijd aan de druk van de media en het officiële discours waarin bevallingen per definitie als een gevaarlijke gebeurtenis worden voorgesteld, die systematisch nauw medisch toezicht en strenge medische controle vereist, waarbij het nulrisico als richtsnoer geldt. Deze vrouwen worden met argwaan bekeken en als onverantwoordelijk beschouwd omdat zij de bevrediging van een duister verlangen naar almacht verkiezen boven de veiligheid van hun kind. Bevallen zonder hoogtechnologische medische hulp is in ons land een aberratie.
Zo wordt het reproductieve traject van bijna alle vrouwen die in de landen van het Noorden en in de rijke en verstedelijkte lagen van de landen van het Zuiden bevallen, gemarkeerd door een verplichte passage door de handen van een gynaeco-obstetrisch chirurg: Of het nu gaat om een keizersnede (in 20% van de bevallingen in België) of een ander type min of meer zware medische ingreep (uitwendige versie in geval van stuitligging, gebruik van zuignappen of tang tijdens de uitdrijving, kunstmatige extractie van de placenta, .), wordt steeds vaker een beroep gedaan op deze specialist in de pathologie van de bevalling, zelfs in landen die een model hebben ontwikkeld voor de organisatie van zwangerschap en bevalling rond universitaire vroedvrouwen (de empirische vroedvrouwen zijn in Noord-Europa al lang geleden volledig verdwenen).
In Nederland is het percentage geboorten dat wordt begeleid door een verloskundige of een huisarts (thuis of in een polikliniek) gestaag gedaald, van meer dan 60% van de geboorten in de jaren zestig tot minder dan 23% in 2010. Het land heeft een bijzonder model voor de behandeling van bevallingen, gebaseerd op de scheiding tussen gevallen die thuis kunnen worden behandeld en gevallen die institutionele zorg nodig hebben. Deze screening wordt uitgevoerd door eerstelijnszorgverleners, d.w.z. huisartsen en verloskundigen.
De bevalling als familiegebeuren verdwijnt. Maar waarom? Welke logica’s zijn er aan het werk? Ook hier moeten we antwoorden zoeken in de culturele stromingen die ons omringen en in de economische en politieke systemen die ons leven organiseren. Het produktivistische beheer dat zowel in de culturele sfeer als in de economische en politieke sfeer vorm lijkt te krijgen, versterkt de rol van deskundigen en hun gezag. In dit proces legt de hegemoniale geneeskunde, als kapitalistische en patriarchale instelling, normen op en prent zij gedragspatronen van preventie, screening, meting en arrestatie in. In deze processen, die in de eerste plaats disciplinaire processen zijn, wordt de reproductieve autonomie van de vrouw beperkt.
Maar het is niet alleen op het niveau van de individuele ervaring van mensen dat de hegemonische geneeskunde gebreken en inconsistenties vertoont. Puur uit het oogpunt van kosten en baten heeft het niet veel zin om de meeste zwangerschappen en bevallingen door gespecialiseerde artsen te laten begeleiden. De afname van geboorten met weinig of geen zorg is echter een wereldwijd verschijnsel en doet zich zelfs voor in landen met een sterke traditie op het gebied van de verloskunde, zoals Nederland. Dit is een waarschuwingsteken voor waarnemers van deze kwestie in de hele wereld. Dit is met name het geval wanneer men tegelijkertijd vaststelt dat het aantal keizersneden sinds de jaren zestig op alle continenten gestaag is toegenomen en in sommige privé-klinieken op het Amerikaanse continent een percentage van 90% of zelfs 95% van de bevallingen heeft bereikt.
Als u geen bezwaar heeft tegen metaforen, kunnen we de volgende gebruiken: het zou volkomen absurd zijn een brandweerman te roepen om de kaarsjes op een verjaardagstaart uit te blazen. Waarom hebben we dan een chirurg nodig die gespecialiseerd is in zwangerschap en bevalling om alle gevallen te behandelen? Wat moeten wij denken van het feit dat in de meeste landen van de wereld de specialist met de meeste studiejaren, degene die het meeste aan het onderwijs en de gezondheidszorg kost, degene die het meest gebruik maakt van dure en geavanceerde apparatuur, technieken, geneesmiddelen en instrumenten, ertoe wordt gebracht bijna alle bevallingen op zich te nemen, zelfs die (85–90%) waarbij geen enkele ingreep nodig is, en dit ondanks de aanbevelingen van internationale volksgezondheidsinstanties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie of het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties? Deze organisaties beschouwen vroedvrouwen en huisartsen als de meest geschikte beroepsbeoefenaren om de zwangerschap, de bevalling en de postnatale zorg in een bevolking te behandelen. Zij moeten de basis vormen van elk systeem van prenatale, bevallings- en postnatale zorg. Het is hun verantwoordelijkheid uit te maken welke normale gevallen zij zelfstandig moeten behandelen en welke de bekwaamheid van specialisten (gynaecologen) en chirurgische ingrepen zoals episiotomie, vacuümextractie of keizersnede vereisen.
Wat echter gebeurt in de meeste systemen waar vrije concurrentie tussen beroepsbeoefenaren bestaat, is dat de meeste vrouwen die de mogelijkheid hebben hun zorgverlener te kiezen, naar de (particuliere) praktijk van de specialist zullen gaan omdat deze als de « veiligste » en meest competente wordt beschouwd. In feite is dat degene die de hoogste tarieven in rekening brengt voor het verrichten van gelijkwaardige handelingen en die binnen het bereik van andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg ligt, de zogenaamde « eerste lijn ».
De enige uitzondering op deze regel van vrije concurrentie tussen beroepsbeoefenaren, die universeel lijkt te zijn en specialisten bevoordeelt, is Nieuw-Zeeland. In dit land was de vroedkunde tussen de jaren 1930 en 1980 zo goed als verdwenen. De weinige vroedvrouwen die hun beroep uitoefenden, deden dat als verpleegsters of eerder als « technische assistenten » van de gespecialiseerde arts en de bevallingen vonden bijna uitsluitend in ziekenhuisinstellingen plaats (minder dan 0,3% van de bevallingen vond in de jaren tachtig thuis plaats). De New Zealand Board of Health had zelfs een document uitgegeven waarin stond dat thuisbevallingen onveilig waren.
Tegen deze achtergrond van talrijke moeilijkheden bij de toegang tot thuisbevallingen is in dit land eenconsumentengroep opgericht die de eisen van de Nieuw-Zeelandse vroedvrouwen onderschrijft om dit beroep opnieuw een plaats te geven in het landschap van de gezondheid van moeder en kind. Dit pleidooi begon vruchten af te werpen in de jaren 1990, toen hervormingen het mogelijk maakten om onafhankelijk van de scholen voor verpleegkunde opnieuw scholen voor vroedvrouwen te openen.
Het pleidooi van de beroepsgroep heeft uiteindelijk geleid tot de invoering van een systeem van « gereguleerde concurrentie » tussen beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. In dit systeem kunnen vrouwen die een kind verwachten de beroepsbeoefenaar kiezen die hun « hoofdverzorger van de moeder » zal worden; dit kan een huisarts, een gynaecoloog-verloskundige of een vroedvrouw zijn.
In 2003 koos meer dan 78% van de Nieuw-Zeelandse vrouwen een vroedvrouw voor hun zwangerschap, bevalling en kraamzorg, ongeacht de plaats waar zij die zorg kregen(6)In tegenstelling tot België, waar zeer weinig instellingen hun deuren openen voor particuliere vroedvrouwen om in hun technische faciliteiten te bevallen, verplicht de Nieuw-Zeelandse wet de instellingen om alle zorgverleners gelijk te behandelen, of het nu OB-GYN’s, huisartsen of vroedvrouwen zijn. Nieuw-Zeelandse « gereguleerde mededinging » betekent dat de basis voor gelijkheid tussen aanbieders is gewaarborgd. Helaas is dit model een uitzondering in de wereld.
BEDREIGINGEN VOOR DE VRIJHEID BIJ DE BEVALLING
Na een overzicht te hebben gegeven van de culturele, historische en economische factoren die aan de oorsprong liggen van de toenemende medicalisering van de bevalling in de wereld, lijkt het noodzakelijk zich af te vragen of het nog wel in het belang is een zorgmodel te handhaven en te verdedigen dat gericht is op de specifieke behoeften van deze zeldzame gebeurtenis in het leven van de vrouw.
Om dit te doen, zijn we geneigd om ervaringen te delen(7) die, voor degenen die de kans hebben gehad om een gerespecteerde bevalling te ervaren, een diepere kennis van zichzelf en van iemands mogelijkheden mogelijk maken. Het is niet onze bedoeling de mythe te versterken van de instinctieve vrouw die weet hoe ze moet baren omdat haar lichaam daarvoor gemaakt is. In plaats daarvan willen wij de aandacht vestigen op de ervaringen van vrouwen die een of meer bevallingen op bevredigende wijze hebben doorgemaakt en die een sfeer van respect voor hun ritme, behoeften en verlangens hebben ervaren. Onder hen, het idee van een pad van empowerment(8) is altijd aanwezig. Wat te denken van een systeem dat het bijna onmogelijk maakt zijn capaciteiten te ontdekken en te experimenteren met het luisteren naar zichzelf en naar zijn fysiologische, emotionele en culturele behoeften?
In 2013 zullen nieuwe regels in het Verenigd Koninkrijk thuisbevallingen met een vroedvrouw moeilijk toegankelijk maken(9). De nieuwe Europese regelgeving is er immers op gericht de uitoefening van medische beroepen zonder specifieke, zeer dure verzekering te verbieden.
Hoewel het voor liberale vroedvrouwen in Frankrijk en Duitsland al een probleem was om toegang te krijgen tot deze beroepsverzekering voor thuisbevallingen, bleven sommige liberale vroedvrouwen in dit land hun praktijk buiten de ziekenhuisomgeving uitoefenen. Wat zij deden (en nog steeds doen) is hun patiënten meedelen dat als er zich thuis een probleem voordoet, zij niet gedekt zijn. In de nabije toekomst kan deze regeling, die reeds precair was, in het licht van de nieuwe wetten ronduit onmogelijk worden.
Wat de Belgische vroedvrouwen betreft, vragen sommigen onder hen zich af of de verzekering voor bevallingen buiten het ziekenhuis in de nabije toekomst niet zal stijgen, onder druk van bepaalde belangengroepen…
Het is mogelijk om respectvol in een ziekenhuis te bevallen, maar« Het recht om buiten het ziekenhuis te bevallen is belangrijk voor alle vrouwen, ongeacht of zij ervoor kiezen om in het ziekenhuis of thuis te bev allen.
De respectvolle behandeling van vrouwen die ervoor kiezen in een ziekenhuis te bevallen, kan alleen worden gemeten als zij de keuze hebben die omgeving te verlaten en in een andere omgeving te bevallen, zelfs als zij die keuze niet maken. Er is een andere dynamiek wanneer gezondheidswerkers aanbevelingen doen in de wetenschap dat de vrouw ervoor kan kiezen het advies al dan niet op te volgen en wanneer bekend is dat de vrouw wettelijk verplicht kan worden dit te doen.(10).
Er moet worden afgestapt van simplistische dichotomieën die het debat over de bevalling kaderen in termen van individuele keuze en toegang tot informatie, waarbij het criterium van de veiligheid het enige belangrijke is. Waar het hier om gaat is autonomie, en dit is niet iets om om te bedelen, maar iets om te winnen. Autonomie die altijd nodig is geweest sinds het begin der tijden, maar die nog kostbaarder is wanneer het gaat om de kwetsbare maar krachtige lichamen van vrouwen die bevallen
Paola Hidalgo
Afgevaardigde voor sociaal-politieke communicatie bij Laïque de Bruxelles
